TY  - JOUR
T1  - Boşanma ile İlgili Uyum Güçlüğü Çeken Çocuklarda Kişilik Özellikleri ve Benlik Kavramı
AU  - Topkaya, Nursel
AU  - Eroğlu, Yasemin
PY  - 2019
DA  - March
JF  - Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal
PB  - Turkish Psychological Counseling and Guidance Association
WT  - DergiPark
SN  - 1302-1370
SP  - 181
EP  - 208
VL  - 9
IS  - 52
LA  - tr
AB  - Bu araştırmanın amacı boşanma ile ilgili uyum güçlüğü çeken çocuklarda boşanmaya uyum, benlik kavramı ve kişilik özelikleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu amaç doğrultusunda uygun örnekleme yoluyla seçilen anne ve babası boşanmış 147 ilkokul ve ortaokul öğrencisi araştırmanın çalışma grubunu oluşturmuş ve öğrenciler boşanmaya uyum, benlik saygısı ve kişilik özelikleriyle ilgili ölçme araçlarını cevaplamıştır. Verilerin analizinde Pearson korelasyon ve çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda boşanmaya uyumu yüksek olan öğrencilerin benlik kavramı yüksek bireyler oldukları ve kendilerini endişeli olmayan, sabırsız ve iyi huylu kişilik özeliklerine sahip bireyler olarak değerlendirdikleri bulunmuştur. Okul psikolojik danışmanları boşanmaya uyum güçlüğü çeken ilkokul ve ortaokul öğrencilerine yönelik gerçekleştirecekleri rehberlik ve psikolojik danışmanlık etkinliklerinde öğrencilerin olumlu bir benlik kavramı geliştirmelerine yardımcı olacak etkinlikler gerçekleştirerek öğrencilerin boşanmaya uyum güçlüklerini azaltmalarına yardımcı olabilir.
KW  - Boşanmaya uyum
KW  - benlik kavramı
KW  - kişilik özelikleri
KW  - ilkokul ve ortaokul öğrencileri
CR  - Aggarwal, S.,Prabhu, C. H., Anand, L. C. A. ve Kotwal, L. C. A. (2007). Stressful life
eventsamongadolescents: Thedevelopment of a newmeasure. IndianJournal of Psychiatry,
49(2), 96-102.
CR  - Albertini, M. ve Dronkers, J. (2009). Effects of divorce on children’s educationalattainment in
a Mediterraneanand Catholicsociety. European Societies, 11(1), 137–159.
doi:10.1080/14616690802248042
CR  - Alparslan, N. (2016). Anne babası boşanmış ergenlerin benlik saygısı ve okula bağlılık düzeylerinin
incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi,
İstanbul.
CR  - Altuntaş, G. (2012). Boşanmış ebeveynler ile boşanmamış ebeveynlerin lise birinci, ikinci, üçüncü sınıflarında
okuyan çocuklarının sürekli öfke ve öfke ifade tarzı, benlik saygısı ve anksiyete düzeylerinin
karşılaştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
CR  - Amato, P. R. (2000). Theconsequences of divorceforadultsandchildren. Journal of
MarriageandFamily, 62(4), 1269–1287. doi:10.1111/j.1741-3737.2000.01269.x
CR  - Amato, P. R. (2014). Theconsequences of divorceforadultsandchildren: An update.
Društvenaistraživanja - Časopiszaopćadruštvenapitanja, 1, 5–24.
CR  - Amato, P. R. ve Keith, B. (1991). Parentaldivorceandthewell-being of children: A meta-analysis.
PsychologicalBulletin, 110(1), 26–46. doi:10.1037/0033-2909.110.1.26
CR  - Arifoğlu, B., Richard, N., Razı, G. ve Öz, F. (2010). Çocuklar için boşanmaya uyum envanteri
geçerlik ve güvenirlik çalışması. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 17(3), 121–127.
CR  - Babalis, T.,Tsoli, K., Nikolopoulos, V. ve Maniatis, P. (2014). Theeffect of divorce on
schoolperformanceandbehavior in preschoolchildren in Greece: An empiricalstudy of
Teachers’ views. Psychology, 5(1), 20. doi:10.4236/psych.2014.51005
CR  - Bernardi, F. ve Radl, J. (2014). Thelong-term consequences of parentaldivorceforchildren’s
educationalattainment. Demographic Research, 30(61), 1653–1680.
doi:10.4054/DemRes.2014.30.61
CR  - Bierman, A.,Fazio, E. M. ve Milkie, M. A. (2006). A multifacete dapproachtothementalheal
thadvantage of themarried: Assessing how explanationsvarybyoutcomemeasureandun
married group. Journal of FamilyIssues, 27(4), 554–582. doi:10.1177/0192513X05284111
CR  - Bracken, B. A. ve Susan, M. (2003). Positive self-concept: An equalopportunityconstruct. School
PsychologyQuarterly, 18(2), 103–121. doi:10.1521/scpq.18.2.103.21859
CR  - Bynum, M. K. ve Durm, M. W. (1996). Children of divorceanditseffect on their self-esteem.
PsychologicalReports, 79(2), 447-450. doi:10.2466/pr0.1996.79.2.447
CR  - Cohen, J. (1992). A powerprimer. PsychologicalBulletin, 112(1), 155–159. doi:10.1037/0033-
2909.112.1.155
CR  - Cohen, L.,Manion, L. ve Morrison, K. (2007). Researchmethods in education (Sixthedition.).
London: Routledge.
CR  - Çağlar, E. (2018). Çocuk ve ergen psikiyatrisi polikliniğine başvuran, ebeveynleri boşanmış olan ve olmayan
çocukların ruhsal sorunlar, psikolojik sağlamlık, öz-kavramı ve ebeveyn kabul / reddi açısından ve
annelerinin benlik saygısı ve algılanan sosyal destek açısından karşılaştırılması. (Yayımlanmamış
uzmanlık tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
CR  - Çataklı, M. ve Öner, N. (1986). Çocuklarda öz kavramı ölçeği: Piers-Harris Ölçeği’nin bir çeviri
ve güvenilirlik çalışması. Boğaziçi Üniversitesi Dergisi, 12(1), 85–100.
CR  - Çelikel, S. (2012). Çocuk haklarına dair uluslararası sözleşmeler ışığında boşanmanın çocuklara ilişkin
hukuki sonuçları. Ankara: Adalet Yayınevi.
CR  - Çivitci, N.,Çivitci, A. ve Fiyakalı, C. (2009). Anne-babası boşanmış ve boşanmamış olan
ergenlerde yalnızlık ve yaşam doyumu. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(2), 493–
525.
CR  - Delamater, J. D. ve Myers, D. J. (2011). Socialpsychology (Seventhedition.). California:
WadsworthCengage Learning.
CR  - Demir-Dagdas, T.,Isik-Ercan, Z., Intepe-Tingir, S. ve Cava-Tadik, Y. (2018).
Parentaldivorceandchildrenfromdiversebackgrounds: Multidisciplinaryperspectives on
mentalhealth, parent–childrelationships, andeducationalexperiences. Journal of
Divorce&Remarriage, 59(6), 469-485. doi:10.1080/10502556.2017.1403821
CR  - Denissen, J. J. A.,Zarrett, N. R. ve Eccles, J. S. (2007). I liketo do it, I’m able, and I know I am:
Longitudinalcouplingsbetween domain-specificachievement, self-concept, andinterest.
Child Development, 78(2), 430–447. doi:10.1111/j.1467-8624.2007.01007.x
CR  - Donnellan, M. B.,Trzesniewski, K. H., Robins, R. W., Moffitt, T. E. ve Caspi, A. (2005). Low
self-esteem is relatedtoaggression, antisocialbehavior, anddelinquency. PsychologicalScience,
16(4), 328–335. doi:10.1111/j.0956-7976.2005.01535.x
CR  - Erkan, S. (2006). Örnek grup rehberliği etkinlikleri (8. baskı.). Ankara: Pegem Akademi.
CR  - Field, A. P. (2013). Discoveringstatisticsusing IBM SPSS statistics (4. bs.). London: Sage.
CR  - Gähler, M. ve Garriga, A. (2013). Has theassociationbetweenparentaldivorceandyoungadults’
psychologicalproblemschangedover time?:EvidencefromSweden, 1968-2000. Journal of
FamilyIssues, 34(6), 784–808. doi:10.1177/0192513X12447177
CR  - Haney, P. ve Durlak, J. A. (1998). Changing self-esteem in childrenandadolescents: A metaanalyticalreview. Journal of Clinical Child Psychology, 27(4), 423–433.
doi:10.1207/s15374424jccp2704_6
CR  - Ho, R. (2013). Handbook of univariateandmultivariatedataanalysiswith IBM SPSS (Second edition.).
Boca Raton ; New York: ChapmanandHall/CRC.
CR  - Hortaşcu, N. (1991). Evlilik ve boşanma nedenlerine verilen önemi etkileyen faktörler olarak
değerlendirme yaklaşımı, cinsiyet ve medeni durum. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi,
1(1), 35-40.
CR  - Huang, C. (2011). Self-conceptandacademicachievement: A meta-analysis of longitudinal
relations. Journal of School Psychology, 49(5), 505–528. doi:10.1016/j.jsp.2011.07.001
CR  - Kağıtçıbaşı, Ç. (2013). Günümüzde insan ve insanlar: Sosyal psikolojiye giriş. İstanbul: Evrim Kitabevi.
CR  - Kızgın, Y. ve Dalgın, T. (2012). Atfetme teorisi: Öğrencilerin başarı ve başarısızlıklarını
değerlendirmedeki atfetme farklılıkları. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(15),
61–77.
CR  - Kurt, T. (2013). Ebeveynleri boşanmış ergenlerin yılmazlık, benlik saygısı, başa çıkma ve psikolojik
belirtiler arasındaki ilişkinin incelenmesi: yılmazlığın aracı rolü. (Yayımlanmamış yüksek lisans
tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
CR  - Lansford, J. E. (2009). Parentaldivorceandchildren’sadjustment. Perspectives on PsychologicalScience,
4(2), 140–152. doi:10.1111/j.1745-6924.2009.01114.x
CR  - Little, R. J. A. (1988). A test of missing completely at random form ultivariatedata with
missingvalues. Journal of the American Statistical Association, 83(404), 1198–1202.
doi:10.1080/01621459.1988.10478722
CR  - Marsh, H. W.,Dowson, M., Pietsch, J. ve Walker, R. (2004). Whymulticollinearitymatters: A
reexamination of relationsbetween self-efficacy, self-concept, andachievement. Journal of
EducationalPsychology, 96(3), 518–522. doi:10.1037/0022-0663.96.3.518
CR  - Morganett, R. S. (1994). Skillsforliving: groupcounselingactivitiesforelementarystudents. Champaign,
Illinois: ResearchPress.
CR  - Nazlı, S. (2009). Aile danışmanlığı. Ankara: Anı Yayıncılık.
CR  - Öner, N. (1996). Piers-Harris’in çocuklar için öz kavram ölçeği el kitabı. Ankara: Türk Psikologlar
Derneği Yayınları.
CR  - Özgüven, İ. E. (2001). Ailede iletişim ve yaşam. Ankara: PDREM Yayınları.
CR  - Özgüven, İ. E., Ekici, G., Argun, N. ve Dilek, N. (2014). Evlilik ve aile terapisi. Ankara: Nobel.
CR  - Piers, E. V. (1969). Manual forthePiers-Harris children’s self conceptscale: Theway I feelaboutmyself.
Nashville, Tenn.:CounselorRecordingsandTests.
CR  - Pietsch, J.,Walker, R. ve Chapman, E. (2003). Therelationshipamong self-concept, self-efficacy,
andperformance in mathematicsduringsecondaryschool. Journal of EducationalPsychology,
95(3), 589–603. doi:10.1037/0022-0663.95.3.589
CR  - Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Lee, J.-Y. ve Podsakoff, N. P. (2003). Commo method
biases in behavioralresearch: A criticalreview of theliteraturean drecommended
remedies. Journal of AppliedPsychology, 88(5), 879–903. doi:10.1037/0021-9010.88.5.879
CR  - Portes, P. R.,Lehman, A. J. ve Brown, J. H. (1999). The Child Adjustment Inventory:
Assessingtransition in childdivorceadjustment. Journal of Divorce&Remarriage, 30(1–2),
37–45. doi:10.1300/J087v30n01_03
CR  - Riggio, H. R. (2001). Relations between parental divorce and thequality of adults iblin
grelationships. Journal of Divorce & Remarriage, 36(1–2), 67–82.
doi:10.1300/J087v36n01_04
CR  - Riggio, H. R. (2004). Parentalmaritalconflictanddivorce, parent-childrelationships,
socialsupport, andrelationshipanxiety in youngadulthood. PersonalRelationships, 11(1), 99–
114.
CR  - Riggio, H. R. ve Valenzuela, A. M. (2011). Parentalmaritalconflictanddivorce, parent–
childrelationships, andsocialsupportamongLatino-Americanyoungadults.
PersonalRelationships, 18(3), 392–409. doi:10.1111/j.1475-6811.2010.01305.x
CR  - Robins, R. W.,Hendin, H. M. ve Trzesniewski, K. H. (2001). Measuringglobal self-esteem:
Constructvalidation of a single-itemmeasureandtheRosenberg Self-Esteem Scale.
PersonalityandSocialPsychologyBulletin, 27(2), 151–161. doi:10.1177/0146167201272002
CR  - Serin, N. ve Öztürk, S. (2007). Anne-babası boşanmış 9–13 yaşlarındaki çocuklar ile aynı yaş
grubundaki anne-babası boşanmamış çocukların benlik saygısı ve kaygı düzeyleri. Ahi
Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 8(2), 117–128.
CR  - Shavelson, R. J.,Hubner, J. J. ve Stanton, G. C. (1976). Self-concept: Validation of
constructinterpretations. Review of EducationalResearch, 46(3), 407–441.
doi:10.2307/1170010
CR  - Størksen, I.,Røysamb, E., Moum, T. ve Tambs, K. (2005). Adolescentswith a
childhoodexperience of parentaldivorce: A longitudinalstudy of
mentalhealthandadjustment. Journal of Adolescence, 28(6), 725–739.
doi:10.1016/j.adolescence.2005.01.001
CR  - Sucu, İ. (2007). Boşanmış kadınların boşanma nedenleri ve boşanma sonrası toplumsal
kabulleri: Sakarya ili örneği. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi,
Sakarya.
CR  - Şahin, E. (2018). Akılcı duygusal davranışçı yaklaşıma dayalı bir psikoeğitim programının ergenlerin benlik
algısına etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
CR  - Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2012). Using multivariatestatistics (6. bs.). Harlow, Essex:
PearsonEducation.
CR  - Tartari, M. (2015). Divorceandthecognitiveachievement of children. International EconomicReview,
56(2), 597–645. doi:10.1111/iere.12116
CR  - Tekin, H. H. (2017). Ebeveyni boşanmış ergenler ile ebeveyni birlikte yaşayan ergenlerin benlik saygılarının,
iletişim becerilerinin ve baş etme yollarının karşılaştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).
Beykent Üniversitesi, İstanbul.
CR  - Türkarslan, N. (2007). Boşanmanın çocuklar üzerine olumsuz etkileri ve bunlarla baş etme
yolları. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 9(3), 99-108.
CR  - Yavuzer, H. (2003). Çocuğu tanımak ve anlamak. İstanbul: Remzi Kitabevi.
CR  - Yıldırım, N. (2004). Türkiye’de boşanma ve sebepleri. Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(28),
59–81.
CR  - Yılmaz, N. D. (2011). Çatışma yaşayan ve boşanmış ailelerin ilköğretim çağındaki 7-12 yaş çocuklarının
benlik algıları ve kaygı düzeyleri açısından çatışma yaşamayan ailelerinin çocuklarıyla
karşılaştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
UR  - https://dergipark.org.tr/en/pub/tpdrd/issue//552755
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/693413
ER  -