TY - JOUR T1 - Tuvaca {-GI}+DEG Yapısı Hakkında TT - About Structure of {-GI}+DEG AU - Tosun, İlker PY - 2019 DA - April JF - Tehlikedeki Diller Dergisi JO - JofEL PB - Ülkü ÇELİK ŞAVK WT - DergiPark SN - 2148-130X SP - 31 EP - 38 VL - 9 IS - 14 LA - tr AB - Çekimsizfiiller, Türk dilinde hem fiiller hem de isimlerle benzerlik gösterenyapılardır. Çekimsiz fiiller, özel eklerle fiil gövdelerinden türetilmektedir,fiiller gibi bir oluş, bir durum bildirirler; olumlu ve olumsuz biçimlerivardır. Bununla beraber, çekimsiz fiiller isim çekim ekleri ve iyelik eklerialabilmektedir. Çekimsiz fiillerin bir alt grubu olan sıfat-fiiller, isim çekimeklerini, iyelik eklerini alabildikleri gibi, edatlarla dakullanılabilmektedir. {-GI} sıfat-fiil eki, Eski Türkçe döneminden itibaren “deg”edatı ile birlikte kullanılmaktadır. Bu yapı, gereklilik, tahmin, ihtimalbildirmektedir. Bu çalışmada Tuva Türkçesinde {-GI}+deg yapısı incelenecektir. KW - Tuva Türkçesi KW - Sıfat-fiil KW - Teg Edatı KW - Gelecek Zaman Kipi KW - Olasılık N2 - Infiniteverb forms have common features with both verbs and names. Infinite verb forms arederived from verbal stems with special suffixes; they express situation, occurrencelike verbs and they also have negative and positive forms. Infinite verb formscan be used with suffixes of time. Therefore infinite verb forms are similiarto verbs. In addition this forms can also be used with case and possessive suffixes. Participles which area sub-group of infinite verb forms can be used with prepositions as well ascase and possesive suffixes. Participle suffix{-GI} and “deg” preposition have been usedtogether since the Old Turkic. This structure expresses the necessity, predictionand possibility. In this article thestructure of {-GI}+deg in the Tuvan Turkish will be examined. CR - Anderson, G.D.; Harrison, K. David (1999). Tyvan, Languages of the World, Materials 257, Lincom Europa. CR - Arıkoğlu, Ekrem (2011). Hakas Türkçesi Grameri, Ankara: Bengü Yay. CR - Ata, Aysu (1997). Nasırü’d-Din Bin Burhanü’d-Din Rabguzi, Kıssasü’l Enbiya I (Giriş, Metin, Tıpkı Basım), Ankara: TDK Yay. CR - Ata, Aysu (2002). Harezm-Altın Ordu Türkçesi, Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi 36, İstanbul. CR - Arat, Reşit Rahmeti (1999). Kutadgu Bilig 1 Metin, Ankara: TDK Yay. 1999 CR - Arat, Reşit Rahmeti (2003). Kutadgu Bilig II (çeviri), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay. CR - Barutcu Özönder, Sema (2011), Ali Şir-Nevayi, Muhakemetü’l Lugateyn, Ankara: TDK Yay. CR - Dırenkova, N. P. (1941). Grammatika Şorskogo Yazıka, Leningrad: İzdatel’stvo Akademii Nauk, CR - Eckmann, Janos (2009.) Çağatayca El Kitabı, İstanbul: Kesit Yay. CR - Eraslan, Kemal (1980) Eski Türkçede İsim-Fiiller, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Yayınları no 2731. CR - Ercilasun, Ahmet Bican (2014). Kutadgu Bilig Grameri- Fiil, Ankara: Akçağ. CR - Ercilasun, Ahmet Bican (2006). Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Grameri I- Fiil, Basit Çekim, Ankara: TDK Yay. CR - Erdal, Marcel (2004). A Grammar of Old Turkic, Leiden: Brill. CR - Gabain, A. M. v. (2007). Eski Türkçenin Grameri, Ankara: TDK yay. CR - Güner Dilek, Figen (2007). “Altay Türkçesi”, Türk Lehçeleri Grameri, Ankara: Akçağ. CR - Hacıeminoğlu, Necmettin (1997). Harezm Türkçesi ve Grameri, Ankara: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, no: 3405. CR - Hacıeminoğlu, Necmettin (2003). Karahanlı Türkçesi Grameri, Ankara: TDK Yay. CR - Ilgın, Ali (2015). Tarihi-Karşılaştırmalı Tofa (Karagas) Türkçesi- Biçim Bilgisi, Ankara: TDK Yay. CR - Kasapoğlu Çengel, Hülya (2005). Kırgız Türkçesi Grameri, Ankara: Akçağ Yay. CR - Koçoğlu Gündoğdu, Vildan (2018). Tuva Türkçesi Grameri, Ankara: TDK Yay. CR - Korkmaz Zeynep (2003). Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi), Ankara: TDK Yay. CR - Korkmaz, Zeynep (2007). Gramer Terimleri Sözlüğü, Ankara: TDK Yay. CR - Mansuroğlu, Mecdut (1953). “Türkçede -gu Ekinin Fonksiyonları”, Türkiyat Mecmuası, C.10, 1953, İstanbul: s. 341-348 CR - Neşe Atabay vd. (1983). Sözcük Türleri, Ankara: TDK Yay. CR - Ragagnin, Elisabetta. (2011). Dukhan, a Turkic variety of Northern Mongolia: Description and Analysis. (Turcologica 76.). Wiesbaden: Harrassowitz. CR - Rassadin, V. İ. (1978). Morfologiya Tofalar Nauk. CR - Sat, Ş. Ç.; Salzıŋma, E. B (1980). Amgı Tıva Literaturalıg Dıl, Kızıl. CR - Şçerbak, A. M. (2016). Türk Dillerinin Karşılaştırmalı Şekil Bilgisi Üzerine Denemeler (Fiil), Ankara: TDK Yay. CR - Tosun, İlker (2011), Tuva Türkçesinin Şekil Bilgisi, Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,Yayımlanmamış Doktora Tezi, Edirne. UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/tdd/article/556481 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/705041 ER -