TY - JOUR T1 - Akılcı Antibiyotik Kullanımı AU - Özkaya Parlakay, Aslınur PY - 2019 DA - May DO - 10.12956/tchd.568740 JF - Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi JO - Türkiye Çocuk Hast Derg PB - T.C. Sağlık Bakanlığı Ankara Şehir Hastanesi WT - DergiPark SN - 1307-4490 SP - 121 EP - 121 VL - 13 IS - 3 LA - tr AB - p.p1 {margin: 0.0px 0.0px 0.0px 0.0px; font: 9.5px Helvetica}Akılcı antibiyotik kullanımı, bakteriyel direncin önlenmesinde, sağlık hizmetinin en üst düzeyde verilmesinde vesağlık harcamalarının azaltılmasında en önemli rolü oynamaktadır. Ancak son yıllarda yapılan çalışmalar, antibiyotiktedavisinin gerekli olmadığı ya da dar spektrumlu antibiyotik tedavisinin uygun olduğu birçok durumda, genişspektrumlu antibiyotiklerin reçete edilmesinin giderek artmakta olduğunu göstermektedir (1).Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl ayaktan tedavi hizmeti veren polikliniklere başvuran her beş çocuktan enaz birine antibiyotik reçete edilmekte ve bu durum her yıl 50 milyondan fazla antibiyotik reçetesinin yazılmasınayol açmaktadır. Ayaktan tedavi veren kurumlarda, özellikle viral kaynaklı üst solunum yolları infeksiyonları, uygunolmayan antibiyotik tedavisinin en sık yapıldığı durumlardır.Ülkemizde ise Sağlık Bakanlığı tarafından 2003’te başlatılan Akılcı Antibiyotik Kullanım Programı ile hastanelerdekullanılan antibiyotiklerin enfeksiyon hastalıkları uzmanı tarafından denetimine başlanmış ve bu sayede genişspektrumlu antibiyotik kullanımının azaltılması hedeflenmiştir. Dünya Sağlık Örgütü’nün ayaktan hastalardakiyüksek antibiyotik oranlarının azaltılması yönündeki önerisiyle ülkemizde 2014-2017 yılları arasında yürütülenprogramla, 2015 yılında reçetesiz antibiyotik kullanımı yasaklanmış ve ayaktan hastalardaki antibiyotik kullanımınınazaltılması yönünde kamu spotları ve bilgilendirme kampanyaları başlatılmıştır. Bu sayede aile hekimlerininreçetelerinin %35’ini oluşturan antibiyotiklerin %25’ e oransal olarak düştüğü gözlenmiştir. Günlük antibiyotikkullanımı 2011’de 42.2 günlük doz/1000 hastadan, 2014’de 40.4 günlük doz/1000 hastaya, 2017’de 35.25günlük doz/1000 hastaya azalmıştır (2).Ülkemizde akılcı antibiyotik kullanımın sağlanması için bu çabaların artarak devam etmesi gerekmektedir. Bu nedenleailelerin bilinçlendirilmesi, meslek içi eğitimlerin devamı, ayrıca çoklu ilaç direnci olan gram negatif bakterilerinkontrolü için programlar geliştirilmesi, hastanede yatan ve ayaktan hastalarda antibiyotik kullanımının yakın takibive patojen mikroorganizmların direnç oranlarının izlenmeli ve tarım ve hayvancılıkta kullanılan antibiyotiklerindenetimi yapılmalıdır.Dergimizde yayınlanan Güngör A. ve ark.(3) çalışmasında çocuk polikliniğine başvuran hastaların anne babalarınınantibiyotik kullanımı ile ilgili bilgi ve tutumları değerlendirilmiştir. Çalışmada, annelerde doktora gitmeden ilaçbaşlama oranı (%42.9) babalara göre (%31.8) daha yüksek saptanmış, eğitim süresi >8 yıl olanlarda doktoragitmeden ilaç başlama oranı eğitim süresi ≤8 yıl olanlara göre istatistiksel olarak anlamlı düşük bulunmuştur.Katılımcıların %4.5’i doktor önerisi dışında antibiyotik kullanırken, %95.5’i evde yedek antibiyotik bulundurmadığıtespit edilmiştir. Bu konuda çok merkezli çalışmalar ve devam eden eğitim programlarıyla farkındalık düzeyininarttırılmasına ihtiyaç vardır. KW - Antibiyotik CR - 1. Kocabaş E. Pediatrik çağda üst solunum yolu infeksiyonlarında akılcı antibiyotik kullanımı. ANKEM Derg 2014;28:185-191. CR - 2. Isler B, Keske Ş, Aksoy M, Azap ÖK, Yilmaz M, Yavuz SŞ, Aygün G, Tigen E, Akalın H, Azap A, Ergönül Ö. Antibiotic overcosumption and resistance in Turkey. Clin Microbiol Infect 2019;25:651-53. CR - 3. Güngör A, Çuhacı Çakır B, Yalçın H, Çakır HT, Karauzun A. Çocuklarda Antibiyotik Kullanımı ile İlgili Ebeveynlerin Tutum ve Davranışlarının Değerlendirilmesi. Türkiye Çocuk Hast Derg 2019:3: 202-6. UR - https://doi.org/10.12956/tchd.568740 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/720995 ER -