TY  - JOUR
T1  - Hatm-i Hâcegân ve Hâlidîlik'teki Uygulanan Örnekleri
TT  - Khatm-i Khwajagan and Sample Applications in Khalidiyya
AU  - Çakır, Mehmet Saki
PY  - 2019
DA  - July
JF  - İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi
JO  - İhya Dergisi
PB  - Mehmet Ayhan
WT  - DergiPark
SN  - 2149-2344
SP  - 488
EP  - 505
VL  - 5
IS  - 2
LA  - tr
AB  - ÖzNakşibendiliktetoplu zikir olarak icra edilen hatm-i hacegan, Nakşibendiliğin hacegandöneminden itibaren uygulandığı tahmin edilmektedir. İçerisinde fatiha, inşirahve ihlas surelerinin bulunduğu bu zikir, “hatme-i kebir” diye AbdulhalıkGücdevanî’ye dayandırılmaktadır. Bahaaddin Nakşibend, İmam Rabbini gibi diğerşeyhlere nisbet edilen hatme türleri ise daha kısa olup hatm-i sağir olarakisimlendirilmektedir. Nakşibendiliğin erken döneminde daha çok bir işintamamlanması veya belanın defedilmesi için icra edilen hatme, 18. yüzyıldansonra özellikle Halidilik döneminde muayyen vakitlerde tertip edilen bir virdhaline bürünmüştür. Bilindiği kadarıyla Halidilikten itibaren hatmeye müntesipolmayanlar alınmamaktadır. Bununla beraber bazı halidililerin hatmeyi toplumaaçık icra ettikleri de olmuştur. Hatmenin değişik kollarda icra edilmesinde“erkan” olarak isimlendirilen ana esaslarda bir değişiklik görülmezken; buesasların uygulanma detayları olan adablarda farklılıklar olabilmektedir.
KW  - Nakşibendilik
KW  - Zikir
KW  - Hatm-i Hacegan
KW  - Halidilik.
CR  - ALTUNTAŞ, İsmail Hakkı. Gavs-ül Azam İhramcızade Hacı İsmail Hakkı Toprak: Nakşî Halidî Hakî Tarikatında Seyr ü Sülûk.  İstanbul: Gözde Matbaacılık, 2010.DAĞISTÂNÎ, Ömer Ziyâuddîn. Tasavvuf ve Tarikatlarla İlgili Fetvalar. çev. İrfan Gündüz ve Yakup Çiçek. İstanbul: Seha Neşriyat, 1992.DEMİREL, Arif Hakan. Ömer Ziyâuddîn Dağıstânî’nin Hayatı Eserleri ve Tasavvuf Anlayışı. yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, 2006.ERBİLÎ, Muhammed Emin Kürdi. Kitabu Tenvirulkulub fi muameleti allâmi’l-ğuyub. thk. Nemeddin Emin kürdi. Halep: Dârü'l-Kalemi'l-Arabi, 1991.________. Tehzibu’l-mevahibi’s-sermediyye fî ecillâi’s-sâdâti’n-nakşibendiyye. Beyrut: Darülkütübi’l-ilmiyye, 2004.el-HÂDİMÎ, Ebû Sa'îd Muhammed b. Mustafâ. Risâletü'n-Nakşibendîye. 3732/3: 48b-49a. Milli Kütüphane. el-KÂŞGARÎ, Abdullâh. Hatm-i Hâcegân. 6939/3: 5a-5b. Milli Kütüphane.el-NAKŞİBENDÎ, Muhammed Murâd. Hatm-i hacegan. 6047/3: 12b-13b. Milli Kütüphane.ÖNGÖREN, Reşat. “Hatm-i Hâcegân”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 16: 476-477. İstanbul: TDV Yayınları, 1997.SÂHİBZÂDE, Muhammed Esad. Buğyetü'l-vâcid fi Mektûbâtı Hazreti Mevlânâ Hâlid. Dımaşk: Terakkî Matbaası, 1334/1916.Tarika-i hatm-i hâcehâ. 124023: 171a. Kitaphane Mûze ve Merkez-i Esnâd-i Meclis-i Şûra İslâmî.TOSUN, Necdet. Bahâeddin Nakşbend: Hayatı Görüşleri Tarikatı. 4. Baskı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2012.UŞŞAKÎ, Abdullah Salâhî. İzhar-ı esrar-ı nihan ez envar-ı hatm-i hacegan, y.y., t.y.
UR  - https://dergipark.org.tr/en/pub/ihya/issue//572543
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/768796
ER  -