TY  - JOUR
T1  - Hâristan ve Çağlayanlar’da Kadınlar
TT  - Women in Hâristan and Çağlayan
AU  - Engin, Ertan
PY  - 2019
DA  - June
DO  - 10.29000/rumelide.580484
JF  - RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
JO  - RumeliDE
PB  - Yakup YILMAZ
WT  - DergiPark
SN  - 2148-7782
SP  - 128
EP  - 135
IS  - 15
LA  - tr
AB  - Halit Ziya, Mehmet Rauf ve Hüseyin Cahit gibiServet-i Fünûn yazarlarının roman ve hikâyelerinde dikkat çekici bir yoğunluktakadın karakterlere ve onların düşüncelerine, iç dünyalarının ayrıntılarına yerverildiğini görmek mümkündür. Deyiş yerindeyse, Servet-i Fünûn edebiyatıylabirlikte kurmaca eserlerde kadınlar artık başrole geçmiş, Tanzimat romanı vehikâyesindeki gibi silik, zayıf kişilikli değil, baskın ve güçlü insanlarolarak karşımızdadır. Aşk-ı Memnu’dakiFirdevs Hanım ve Bihter’de bu durum çok bâriz olduğu gibi, Halit Ziya’nın İzmirdönemi romanlarında dahi böyle örneklere rastlamak mümkündür. Kendilerindenemin, iradeli ve erkekler karşısında eşitlik hatta kimi zaman üstünlükduygusuyla da hareket edebilen bu kurmaca kadın kişilikler aynı zamandatoplumsal hayatta çok kısa bir süre sonra, MeşrutiFyet döneminde yansımalarınıgöreceğimiz feminist hareket ve literatürün de bir bakıma habercisidir. Aynıolgu, yine bir Servet-i Fünûn yazarı olan Ahmet Hikmet Müftüoğlu’nun hikâyeleriiçin de geçerlidir. Ahmet Hikmet’in hikâyelerinde kadınlar; erkeklerin kurupyürüttüğü toplumsal düzene isyanlarıyla ve eleştirileriyle, kendilerindenesirgenen hakları dile getirişleriyle belirginleşirler. Aynı zamanda kültürünve sanatın, bir kelimeyle medeniyetin de kendilerinde belirginleştiği/yansıdığıkişiler olarak ayrıca önemli bir noktada dururlar. Bu yazıda Ahmet Hikmet’in Çağlayanlar ve Hâristan adlı iki hikâye kitabındaki kadınlar ve kadınlarıngeliştirdiği söylem, yukarıda dile getirilen hususlar bağlamında incelenmiştir.
KW  - Servet-i Fünûn
KW  - Ahmet Hikmet
KW  - hikâye
KW  - kadınlar
N2  - In the novels and short stories of Servet-i Fünûnwriters such as Halit Ziya, Mehmet Rauf and Hüseyin Cahit, it is possible toobserve to be featured female characters and their thoughts, the details oftheir inner world in a remarkable intensity. There are many libertarian fictivefemale characters in Halit Ziya’s novels who ignores social conventions,Islamic traditions. This fact can be seen in the characters of Aşk-ı Memnu, such as Bihter, FirdevsHanım. We can say that Servet-i Fünûn writers gave the leading roles to femalecharacters in the fiction. These characters are dominant, strong-willed andself confident. The same fact, again applies to the stories of Ahmet HikmetMüftüoğlu, a Servet-i Fünûn writer. The women in the stories of Ahmet Hikmetbecome evident by their rebellions and criticisms to social order set up bymen, by voicing the rights which are deprived of them. At the same time, as thepeople whom culture and art, in a single word, civilization has manifested andreflected in, they stand at a significant point as well. In this writing, thewomen and the discourse of them in two books named Hâristan and Çağlayanlar ofAhmet Hikmet have been examined in the context of above mentioned topics. 
CR  - Ağaoğlu, Ahmet. (2013). Üç Medeniyet, 3. bs., İstanbul: Doğu Kit.
Alangu, Tahir. (2010). Ömer Seyfettin Ülkücü Bir Yazarın Romanı, İstanbul: YKY.
İleri, Selim. (2011). Kamelyasız Kadınlar, 6. bs., İstanbul: Everest yay.
Mardin, Şerif. (1992). Türk Modernleşmesi, (Çev: M. Türköne-T. Önder), 2. bs., İstanbul: İletişim.
Massignon, Louis. (2006). “İslam Sanatlarının Felsefesi”, (Çeviri ve Hazırlayan: Burhan Toprak), Din ve Sanat, 2. bs., Ankara: Hece yay.
Mehmet Rauf. (2005). Eylül, (Hazırlayan: Enfel Doğan), İstanbul: Çağrı yay.
Montagu, Lady Mary. (2014). Şark’tan Mektuplar, (Çev: Selçuk Ünlü), Konya: Palet yay.
Müftüoğlu, Ahmet Hikmet. (2015). Çağlayanlar, (Hazırlayan: Hidayet Duyar), Konya: Palet yay.
Müftüoğlu, Ahmet Hikmet. (2005). Hâristan, (Hazırlayan: Şehnaz Aliş), İstanbul: Dergah yay.
Müftüoğlu, Ahmet Hikmet. (2016). Penceremden Ahmet Hikmet Müftüoğlu’nun Resimli Gazete Yazıları, (Hazırlayan: Turgay Anar), İstanbul: Akademik Kit.
Örik, Nahid Sırrı. (2011). Eski Zaman Kadınları Arasında, 3. bs., İstanbul: Oğlak yay.
Selma Ekrem. (1998). Peçeye İsyan, (Çev: Gül Ç. Güven), İstanbul: Anahtar Kit.
Pospelov, Gennadiy. (2014). Edebiyat Bilimi, (Çev: Yılmaz Onay), 3. bs., İstanbul: Evrensel Basım yay. 
Tevetoğlu, Fethi. (1986). Ahmed Hikmet Müftüoğlu, Ankara: Kültür ve Turizm Bak. yay.
Uşaklıgil, H. Ziya. (2006). Aşk-ı Memnu, (Hazırlayan: Muharrem Kaya), 7. bs., İstanbul: Özgür yay.
Zorlutuna, H. Nusret. (2013). Bir Devrin Romanı, 4. bs., İstanbul: Timaş.
UR  - https://doi.org/10.29000/rumelide.580484
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/740046
ER  -