TY - JOUR T1 - Aksu Ovasında Farklı Flüviyal Depozitler Üzerinde Gelişen Toprakların Özelliklerinin ve Dağılımlarının Belirlenmesi AU - Gözükara, Gafur AU - Altunbaş, Sevda AU - Demirel, Bayram Çağdaş PY - 2020 DA - September Y2 - 2020 DO - 10.20289/zfdergi.588848 JF - Journal of Agriculture Faculty of Ege University PB - Ege University WT - DergiPark SN - 1018-8851 SP - 381 EP - 391 VL - 57 IS - 3 LA - tr AB - Amaç: Bu çalışmanın amacı, alüviyal depozitlerüzerinde gelişen toprakların morfolojik, fiziksel ve kimyasal özelliklerinintespit edilmesidir. Materyal ve Metot: Araştırma kapsamında alüviyal depozitlerüzerinde gelişen dokuz pedon tanımlanmıştır. Arazi şartlarında seri düzeyinde morfolojik tanımlamalarıyapılan toprak profillerinden, genetik horizon esasına göre toplamda 45 adetbozulmuş toprak örneği alınmıştır.Bulgular: Çalışma alanında taşkın düzlüğü, nehir sırtıve yan dere aluviyalleri olmak üzere üç farklı fizyografik ünite ve bufizyoğrafyalar üzerinde yayılım gösteren dokuz farklı toprak serisi tespitedilmiştir. Tespit edilen toprak serileri; Taşkın düzlüğünde: İçme suyu serisi,Nehir sırtı alüvyalleri üzerinde: Tepeönü, Tepelik ve Çakıllı serileri ve Yandere alüviyalleri üzerinde: Desteiçi, Köseler, Fettanlar, Yeşilyurt ve DomuzTepesi serileri olarak isimlendirilmiştir. Çalışma alanı topraklarının gençolması nedeni ile yetersiz strüktür gelişimi, yüzey altı horizonlarında düşükorganik madde, yüksek kireç içeriği ve ayrıca zaman zaman oluşan taşkıntehlikesi, tarımsal üretimi olumsuz yönde etkileyen ortak sorunlardır. Ayrıca yan dere aluviyalleri üzerinde gelişimgösteren profillerden P5, P7 ve P9 profillerinde dönemlik taban sularınınizlerine rastlanılmıştır. Sonuç: Araştırma sonucunda tespit edilen sorunlarıngiderilmesine yönelik alınacak önlemlerin ve bu sorunlar dikkate alınarakbelirlenecek tarımsal amenajman tekniklerinin, söz konusu alandaki topraklarınsürdürülebilir kullanımları için bir zorunluluk olduğu sonucuna varılmıştır. KW - Fluviyal depozit KW - toprak özellikleri KW - toprak etüt ve haritalama CR - Altunbaş, S. ve Sarı, M. 2011. Kurutulan kestel gölünden kazanılan toprakların bazı özellikleri ile üretim potansiyelleri arasındaki ilişkiler. Akdeniz Üniv., Ziraat Fak., Derg., 24(1):61-65. CR - Black CA (1965) Methods of Soil Analysis. Part 2, Amer. Society of Agronomy Inc., Publisher Madisson, Wilconsin, U.S.A., 1372-1376. CR - Bolca, M., Altınbas, Ü. ve Kurucu., Y. 2003. Arazi fizyografyası ile toprak taksonomik birimleri ilişkilerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma, Büyük Menderes Havzası Örnegi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 40 (2): 97-104. CR - Bouyoucos, G.J. 1955. A recalibration of the hydrometer method for making mechanical analysis of the soils, Agronomy Journal, 4 (9): 434. CR - Dengiz O ve Gülser C (2014) Farklı fluviyal depozitler üzerinde oluşmuş toprakların dağılım alanlarının belirlenmesi ve sınıflaması. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Derg.. 1: 9-17. CR - Dinç, U., Şenol, S.., Sarı M., vd. 1986. Türkgeldi tarım işletmesi topraklarının etüt ve haritalanması. T.C. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Tarım işletmeleri Genel Müdürlüğü, TİGEM Yay., Ankara. CR - Dinç, U., Şenol, S., Sarı M., vd. 1988. Karacabey tarım işletmesi topraklarının etüt ve haritalanması. T.C. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Tarım işletmeleri Genel Müdürlüğü, TİGEM Yay., Ankara. CR - Dinç, U. ve Şenol, S. 1990. Toprak etüt ve haritalama. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı, No:66, S.108. Adana. CR - Dinç, U., Şenol, S.., Sarı M., vd. 1991. Kahramanmaraş tarım işletmesi topraklarının etüt ve haritalanması. T.C. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Tarım işletmeleri Genel Müdürlüğü, TİGEM Yay., Ankara. CR - Dinç, U., Şenol, S.., Sarı M., vd. 1992. Bala tarım işletmesi topraklarının etüt ve haritalanması. T.C. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Tarım işletmeleri Genel Müdürlüğü, TİGEM Yay., Ankara. CR - Dinç, U. ve Şenol, S. 1998. Toprak etüd ve haritalama ders kitabı. Çukurova Üniversitesi. Ziraat Fakültesi Genel Yayın No: 161, Ders Kitapları Yayın No: 50, Adana, 235s. CR - Dinç, U., Şenol, S. 2013. Toprak etüd ve haritalama. Ç. Ü. Ziraat Fakültesi Genel Yayın No: 161, Ders Kitapları Yayın No: A-50 Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ofset Atölyesi, Adana Sy: 235. CR - Evliya H (1964) Kültür bitkilerinin beslenmesi. Ankara. Üniv. Ziraat Fak. Yayınları, Yayın no:36, 292- 294, Ankara. CR - Gözükara, 2019. Eski göl tabanlarındaki zamansal ve mekansal değişimlerin toprak oluşumuna etkileri. Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Anabilim Dalı, Doktora Tezi. CR - Hızalan, E. 1969. Toprak etüt ve haritalama I. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları 379, 218 S. CR - Jackson, M. C. 1967. Soil chemical analysis. Prentice Hall of India Private’Limited, New Delhi. CR - Jenkins, D.A. and Jones, R.G.W. 1980. Trace Elements in Rock, Soil, Plant and Animal: Introduction. In: Davies, B.E. (Ed), Applied Soil Trace Elements. John Wiley and Son Ltd., pp. 1-20. CR - Kacar, B. 1995. Bitki ve toprağın kimyasal analizler: III. Toprak Analizleri. A. Ü. Ziraat Fakültesi Geliştirme Vakfı Yayınları No: 3. CR - Mutlu, H.H. 2010. Eski konya gölü kuvaterner terasları üzerinde oluşan toprakların jeokimyasal özellikleri ve ayrışma oranları. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. CR - Osher, J.L. and Buol, W.S., 1998. Relationship of soil properties to parent material and landscape position in eastern madre de dios. Peru. Geoderma, 83: 143-166. CR - Owliaie, H., Ghiri, M.N. and Shakeri, S., 2018. Soil-landscape relationship as indicated by pedogenesis data on selected soils from Southwestern, Iran. Eurasian Journal of Soil Science, 7(2): 167-180. CR - Sarı, M., Altunbaş, S., Sönmez, N.K. ve Emrahoğlu, E.I., 2003. Farklı fizyografik üniteler üzerinde yer alan eski Manay göl alanı topraklarının özellikleri ve potansiyel üretkenlikleri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 16(1), 7-17. CR - Sarı, M., Sönmez, N.K., Altunbaş, S., 2009. Aksu araştırma ve uygulama istasyonu topraklarının morfolojik, fiziksel ve kimyasal özellikleri, Akdeniz Üniv., Ziraat Fak., Derg.,, Antalya. 22(2), 157-168. CR - Sarı, M. 2015. Taşınmış anamateryal ile yer şekilleri arasındaki ilişkiler. (Ed. Şenol S., Küsek G., Sarı M., Kurucu Y.) Toprak Etüd Haritalama El Kitabı. Ankara. S.52-109. CR - Soil Survey Division Staff. 1993. Soil Survey Manual. USDA Handbook 18, US Gov. Print. Washington DC. CR - Soil Survey Staff. 1998. Keys to soil Taxanomy. 8th Edition, United States Departman of Agriculture, Natural Resources Conservation Service ISBN 0-16-048848-6. Washington DC. CR - Soil Survey Laboratory, 2004. Soil Survey Laboratory Methods Manual. USDA Natural Resources Conservation Service. Soil Survey Investigations Report No 42. Washington D.C., USA. CR - Şenol S (2000) Pedo-Jeomorfoloji. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notları, s.33. CR - Şenol, S. 2015. Toprak Etüd Haritalama El Kitabı. (Ed. Şenol S., Küsek G., Sarı M., Kurucu Y.). Ankara. S.1-25. UR - https://doi.org/10.20289/zfdergi.588848 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/756607 ER -