TY  - JOUR
T1  - NEOLİTİK DÖNEM KÜLT MERKEZİ: HARBETSUVAN TEPESİ
AU  - Çelik, Bahattin
PY  - 2019
DA  - September
DO  - 10.17498/kdeniz.590720
JF  - Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi
JO  - Karadeniz | Black Sea | чёрное море
PB  - Hayrettin İVGİN
WT  - DergiPark
SN  - 1308-6200
SP  - 24
EP  - 38
IS  - 43
LA  - tr
AB  - Şanlıurfa ili sınırları içerisinde son yıllardayapılan araştırmalar, Çanak Çömleksiz Neolitik döneme tarihlenen merkezlerarasındaki bağlantıların sanılandan daha yoğun olduğunu ortaya çıkartmıştır.Özellikle, M.Ö. 9. binyılın başlarında ortaya çıkan bu yoğunluk, benzerözellikteki merkezlerin sayıca artması ile kendini göstermektedir. Bumerkezler; Sefer Tepe, Kurt Tepesi, Hamzan Tepe, Taşlı Tepe, Karahan Tepe veHarbetsuvan Tepesi’dir ve özellikle “T” şeklinde dikilitaşlar ile karşımızaçıkmaktadırlar. Göbekli Tepe’nin II. tabakasında görülen “T” şeklindedikilitaşlarla aynı boyutta dikilitaşların bulunduğu bu merkezler içerisinde,2017 yılında Şanlıurfa Müzesi ile birlikte gerçekleştirdiğimiz HarbetsuvanTepesi’nde arkeolojik kazılara başlanmıştır. Daha çok kaçak kazı alanlarınınyaratmış olduğu tahribatın boyutunu anlamak için yapılmış olan bu kurtarmakazısında, daha şimdiden yeni mimari bulgular ve arkeolojik buluntular ortayaçıkmaya başlamıştır. Harbetsuvan Tepesi’nde yapılan kazılarda ortaya çıkandörtgen planlı taş yapıların ortasında ya da duvarları içerisinde bulunandikilitaşların varlığı Göbekli Tepe’nin II. tabaka yapıları ile benzer olduğunuortaya koymuştur. Ele geçen diğer eserlere bakıldığında; fallusu heykelparçası, kol ve parmak kabartmalı dikilitaş, Byblos uçları, yassı baltalar,obsidyen okucu, bazalt taşından havanelleri gibi bu döneme özgü buluntular sözkonusudur. 2018 yılında da devam ettirilmesi planlanan Harbetsuvan Tepesikazısı, Göbekli Tepe dışında ikinci bir kült merkezi özelliği taşıyan birmerkezin var olduğunu kesin bir şekilde ortaya koymuştur. Bu çalışmada,Harbetsuvan Tepesi kazısında açığa çıkan mimari yenilikler ve küçük buluntularüzerine bir değerlendirme yapılacaktır.
KW  - Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem
KW  - Göbekli Tepe
KW  - Karahan Tepe
CR  - ÇELİK B. (2011) “Karahan Tepe: A New Cultural Centre in Urfa Area in Turkey”, Documenta Praehistorica Sayı 38, 241-253.ÇELİK B. (2015a) “Differences and Similarities Between the Settlements in Şanlıurfa Region where “T” shaped Pillars are Discovered” TÜBA-AR Sayı 17, 9-24.ÇELİK B. (2015b) “Şanlıurfa İli Yüzey Araştırması”, Belgü, Sayı 2, 9-99.ÇELİK B. (2016) "A small-scale cult centre in Southeast Turkey: Harbetsuvan Tepesi" Documenta Praehistorica Sayı 43, 421-428. DIETRICH O., J. NOTROFF, L. CLARE, C. HÜBNER, Ç. KÖKSAL-SCHMIDT, K. SCHMIDT. (2016),  “Göbekli Tepe, Anlage H. Ein Vorbericht beim Ausgrabungsstand von 2014” (Ed.) Ünsal Yalçın, Anatolian Metal VII,  Anatolien und seine Nachbarn vor 10.000 Jahren Anatolia and neighbours 10.000 years ago, Beiheft 31, 53-70.DIETRICH O. & K. SCHMIDT(2017) "A Short Note on a New Figurine Type from Göbekli Tepe" Neo-Lithics, Sayı 1/17, 43-46.
CR  - SCHMIDT K. (2013) “Göbekli Tepe Kazısı 2011 Yılı Raporu” 34. Kazı Sonuçları Toplantısı, 28 Mayıs - 1 Haziran 2012 Çorum, 1. Cilt, (2013) s. 79-90.
UR  - https://doi.org/10.17498/kdeniz.590720
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/814006
ER  -