@article{article_591228, title={YENİSEY YAZITLARINDA İSİM ÇEKİM EKLERİ}, journal={Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi}, volume={9}, pages={1273–1288}, year={2019}, DOI={10.29029/busbed.591228}, author={Demirbilek, Salih}, keywords={Yenisey Yazıtları,Orhon Yazıtları,Runik metinler,isim çekimi,hal ekleri}, abstract={ Yenisey Yazıtları, Türkçenin en eski metinlerindendir. Kimi araştırmacılara göre runik harfli metinlerin en eski örneklerini oluşturan bu yazıtlar, aslında birer mezar taşı kitabesidir. Kitabeler, günümüze gelinceye kadar pek çok tahribata uğramış ve birçoğu metin olma özelliğini yitirmiştir. Orhon Yazıtlarıyla karşılaştırıldığında çok daha fazla sorun barındırdığı ve daha az ilgi gördüğü kolayca fark edilir. Bilim insanları bu yazıtlarla ilgili çok az çalışma yapmıştır. Türkiye’de bu yazıtlarla ilgili ilk bilimsel çalışmalar Hüseyin Namık Orkun’a aittir. O, Türkiye’de runik harfli metinler üzerine yapılmış ilk bilimsel çalışma olan Eski Türk Yazıtları adlı çalışmasında 47 Yenisey Yazıtının metin okumasına yer vermiştir. Bu alanda daha geniş çaplı ilk çalışma Erhan Aydın’a aittir. Adı önce “Yenisey Yazıtları” olan, daha sonra “Sibirya’da Türk İzleri- Yenisey Yazıtları” olarak yayınlanmış çalışmasında Erhan Aydın, Yenisey Yazıtlarının 175 tanesine yer vermiştir. Bu, yazıtlar üzerindeki en kapsamlı çalışmadır ve ilgili metinleri bir araya getirmiştir. Bu yüzden Yenisey Yazıtlarıyla ilgili yapılacak çalışmalarda birincil kaynak olarak kullanılabilecek yegâne eserdir. İsim çekim eklerinin işleyişini konu edinen bu çalışmada da Aydın’ın yayımladığı metinler incelenmiştir. Bu metinlerde isim çekim eklerinin işlevi açıklanırken yeri geldikçe Orhon Yazıtları ile karşılaştırılarak dönemin gramer yapısının bir bütün olarak sunulması, Yazıtlardaki işlevlerin de belirgin biçimde gösterilmesi amaçlanmıştır. Sonuç olarak Yenisey Yazıtlarındaki isim çekim eklerinin işleyişi bu metinlere özgü bazı özellikler taşıdığı, Orhon Yazıtlarına göre isim çekimlerinin ya yazılmadığı (sıfır morfem) ya da bu eklerin birbirlerinin yerlerine (ek nöbetleşmesi) daha sık kullanıldığı tespit edilmiştir. }, number={18}, publisher={Bingol University}