@article{article_594228, title={ÇAVDIR (BURDUR) BAKIR CEVHERLEŞMESİNİN OLUŞUMU VE JEOLOJİSİ}, journal={İstanbul Yerbilimleri Dergisi}, volume={27}, year={2015}, author={Cansu, Zeynep}, keywords={Çavdır,bakır,duraylı izotop}, abstract={
Çavdır (Burdur) kuzeydoğusunda Likya Napları olarak bilinen tektonik birime ait bindirme dilimleri içerisinde gözlenen bakır cevherleşmesinin oluşumu incelenmiştir.Bakır cevherleşmesi, Marmaris Ofiyolit Napının gabro ve serpantinleşmiş harzburjitlerinde yer almaktadır ve genellikle K 30-45 o D doğrultulu kuvars damarları içinde gözlenmektedir. Bu damarlarda kalkopirit, bornit, kovellin gibi bakır mineralleri ile götit, hematit, manyetit gibi demir mineralleri ve ikincil bakır minerallerinden malakit ±azurit gözlenmektedir. Ayrışmış zonlardan alınan örnekler üzerinde yapılan X-Ray Difraktometre çalışmalarına göre, cevherleşmeye yaygın bir şekilde arjilik-propilitik alterasyon eşlik etmektedir.Kuvars örneklerinin iki fazlı birincil (L+V) sıvı kapanımları üzerinde yapılan mikrotermometrik çalışmalarda homojenleşme sıcaklığı ortalama 267 o C ölçülmüş, %NaCl eşdeğeri tuzluluğu ortalama %6.22, yoğunluğu ise 0.82 gr/cm 3 olarak hesaplanmıştır. İlk buz ergime sıcaklıklarına göre çözelti bileşimi Bu sonuçlar epitermal bir sisteme ve NaCl-KCl çözelti bileşimine işaret etmektedir. Tüm bu veriler ve cevherleşmenin arazide gözlenen faylara paralellik gösteren yapısı genç hidrotermal damar tipi bir cevherleşmeyi destekler durumdadır. Cevherleşmeyi oluşturan çözeltinin kökenini saptamaya ilişkin yapılan duraylı kükürt izotopu çalışmalarında, taze kalkopirit örneklerinden δ 34 S (‰)= 0.95, 1.61, altere örnekte ise 5.96 değerleri elde edilmiştir. Bu değerler magmatik bir sisteme işaret etmektedir. Duraylı oksijen izotopu çalışmalarında, kuvars örneklerinden δ 18 O(‰) = 10.3, 9.7, 9.1 değerleri elde edilmiş olup bu değerler de magmatik kayaçlara ait değerlerle benzerdir. Ancak -47.9, -56.9, -63.6 olarak ölçülen δ D (‰) değerleri, hafif H izotopları bileşimini temsil etmekte ve kısmen meteorik kökene de işaret etmektedir. Her ne kadar S ve O izotop verileri magmatik bir kaynağa işaret etse de ortalama %6 tuzluluk değeri ve hafif H izotopları bileşimi, sisteme meteorik suyun da katıldığını ve beklenen tuzluluk değerinin de bu yolla seyreldiğini düşündürmektedir. Cevherleşmede herhangi bir kataklazma izine rastlanmaması, mineralizasyonun nap yerleşiminden sonra muhtemelen Oligo-Miyosen sonrası dönemde gerçekleşen magmatik suyun etkinliğinde oluşmuş hidrotermal damar tipi bir oluşum ile geliştiğini desteklemektedir.