TY - JOUR T1 - Mekansal Veri Altyapılarında Paradigma Değişimi: Açık Veri Ekosisteminde Mekansal Bağlantılı Veri Altyapıları TT - A Paradigm Shift in Spatial Data Infrastructures: GeoSpatial Linked Data Infrastructures in Open Data Ecosystem AU - Güney, Caner AU - Güneydaş, Mikail PY - 2019 DA - September JF - Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi PB - Afyon Kocatepe University WT - DergiPark SN - 2149-3367 SP - 369 EP - 389 VL - 19 IS - 2 LA - tr AB - 21.yüzyılda bilişim alanında görülen artan işlemci hızları, veri üretimindekullanılan sensör maliyetlerinin düşmesi, dağıtık mimarilerde yaşananilerlemeler, bulut bilişim sistemlerindeki gelişmeler vb. yenilikler verininfarklı kaynaklardan, farklı çözünürlüklerde daha düşük maliyetle, daha yüksekbir hızla üretimine ve daha geniş bir yelpazede daha detaylı analiz edilmesineolanak tanımaktadır. Kamu kurum ve kuruluşlarının verinin/bilgininkullanıldıkça ve paylaşıldıkça arttığı, zenginleştiği, katma değer üretebildiğiyaklaşımı benimseyebilmeleri için ürettikleri veya elde ettikleri verikümelerini silo mantığı çerçevesinde veri adaları olarak depolamak yerine, açıkveri yaklaşımını benimseyerek sorumlu oldukları veri kümelerini toplumun herkesimi ile paylaşmaları gerekmektedir. Mekansal veri altyapılarının açık veriekosisteminde açık veri yaklaşımıyla tasarlanıp gerçekleştirilmesi, mekansalbilgi sektöründeki tüm paydaşlar için resmin bütününde çok daha fazla anlam vedeğer ifade edecektir. Mekansal veri kümelerinin analiz edilmesiyle katma değerüreten hizmetlerin ortaya çıktığı herkes tarafından bilinmektedir. Farklıalanlara ilişkin daha fazla hacimde açık veri kümelerinin üretilmesi,paylaşılması ve farklı veri kümelerinin birlikte analiz edilmesiyle çok dahafazla katma değer ortaya çıkacaktır. Artan katma değer de daha geniş yelpazededaha yüksek çözünürlüklü daha fazla veri üretimini ve büyük miktardaki veriyiişleyecek hesaplama gücünün oluşmasını sağlayacaktır. Farklı veri kümeleriylefarklı bağlantılı analizlerin yüksek hesaplama gücüyle gerçekleştirilmesi dedaha fazla veri güdümlü fayda ve ekonomik değer ortaya çıkaracaktır. Bu döngübu biçimde sürekli olarak büyüyerek devam edecek ve insanoğlu kendi eliyleyaratmış olduğu sorunları veri güdümlü karar destek süreçleri ile çözmeyeçalışacaktır. Bu çalışma kapsamında sözü edilen üretim-değer döngüsünün, açıkveri ekosistemi içerisindeki mekansal veri altyapılarının yönetişim süreçlerineolan etkileri irdelenecektir. KW - Mekansal Veri Politikaları KW - Mekansal Veri Altyapısı KW - Açık Veri KW - Açık Devlet KW - Bağlantılı Veri KW - Büyük Veri N2 - In the 21st century,increasing processor speeds in the field of informatics, decreasing sensorcosts in data production, advances in distributed architectures, developmentsin cloud computing systems etc. innovations allow the data to be analyzed fromdifferent sources, with different resolutions at a lower cost, at a higherspeed, and for a wider range of analysis. Public institutions and organizationsshould adopt the approach that the data/information increases as they are usedand shared, enriched and produce added value. Instead of storing the data setsthey produce or acquire as data islands within the framework of silo logic,public institutions and organizations need to share the data sets they areresponsible for by adopting the open data approach. With the open dataapproach, the spatial data infrastructures will be designed and implemented inthe open data ecosystem and will mean much more meaning and value for allstakeholders in the spatial information sector. Much more added value willemerge when producing and sharing more volumes of open data sets for differentareas and analyzing different data sets together. Performing different linkedanalyzes with different data sets with high computational power will alsoresult in more data-driven benefit and economic value. This cycle will continueto grow continuously in this way, and humanity will try to solve the problemsthrough data driven decision support processes. In this study, the effects ofthe production-value cycle on the governance processes of spatial datainfrastructures within the open data ecosystem will be examined. CR - Anbaroğlu, B. ( 2017). Gönüllü coğrafi bilgi: Mekansal bilişim çalışmalarına web 2.0 devrinde yeni bir yaklaşım. Harita Dergisi, 158, 1-9. Erişim adresi: https://www.harita.gov.tr/images/dergi/makaleler/22eda830d105127.pdf CR - Berends J., Carrara W. ve Vollers H. (2017). Barriers in working with open data (Analytical Report 5). European Data Portal kurumsal raporu. Erişim adresi: https://www.europeandataportal.eu/sites/default/files/edp_analytical_report_n5_-_barriers_in_open_data.pdf CR - Data Portals. (t.y.). A Comprehensive List of Open Data Portals from Around the World. Erişim adresi: https://dataportals.org CR - Doğdu, E. (2017Açık “semantik” veri. O. Koç ve Ş. Sağıroğlu (Ed.), Büyük veri ve açık veri analitiği: Yöntemler ve uygulamalar içinde (s.167–177). Erişim adresi: http://bigdatacenter.gazi.edu.tr/wp-content/uploads/buyuk_veri_ve_acik_veri_analitigi.pdf CR - Eroğlu, Ş. (2017). Türkiye’de kamu verilerinin açık devlet uygulamaları ve belge yönetimi çerçevesinde değerlendirilmesi: Bir model önerisi, (Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara). Erişim adresi: http://www.bby.hacettepe.edu.tr/yayinlar/dosyalar/10149938.pdf CR - Global Open Data Index. (t.y.). Global open data index Turkey data. Erişim adresi: https://index.okfn.org/place/tr CR - Güney, C., Başaraner, M., Doğru, A.Ö., Uluğtekin, N.N. ve Çelik, R.N. (2009a, Şubat).Global ölçekte ulusal mekansal birlikte çalışabilirlik. Bakanlıklararası Harita İşlerini Koordinasyon ve Planlama Kurulu (BHIKPK) I. Sempozyumu, Ankara. CR - Güney, C. ve Çelik, R.N. (2017, Mayıs). Geomatik mühendisliğinin rekabet gücü ve endüstri 4.0. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 16. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara. CR - Güney, C., Doğru, A.Ö., Başaraner, M., Çelik, R.N ve Uluğtekin, N.N, (2013, Kasım). Tucbs’ye giden yolun neresindeyiz? Türkiye ulusal mekansal veri altyapısı için nasıl devam etmeliyiz?. TMMOB 4. Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi, Ankara. CR - Güney, C., Doğru, A.Ö., Başaraner, M., Çelik, R.N., Uluğtekin, N., Özlüdemir, ve T., Keskin, M. (2015, Mart). “Tucbs açmazı” ve açık bir ulusal mekansal veri altyapısına yönelim. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 15. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara . CR - Güney, C., Çelik, R.N, Doğru, A.Ö., Başaraner, M. ve Uluğtekin, N.N. (2009b,Mayıs). Global ölçekte ulusal mekansal birlikte çalışamazlık. 12. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara. CR - Güneydaş, M. (2018). Açık veri ekosisteminde mekansal veri altyapıları, (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Bilişim Enstitüsü, İstanbul). CR - Gürleyen, S.B. (2016). Coğrafi bilgi erişim ve Türkiye’deki açık coğrafi veri hazırlıkları üzerine bir değerlendirme. Akademia Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 70-89. Erişim adresi: http://bsyayinevi.com/wp-content/uploads/2017/09/ajs_2_6.pdf CR - INSPIRE Geoportal. (t.y.). Enhancing access to European spatial data. Erişim adresi: https://inspire-geoportal.ec.europa.eu/ CR - Kara, G. ve Cömert, Ç. (2016, Ekim). Konumsal verilerin bağlantılı veri olarak yayınlanması. 6. Uzaktan Algılama-CBS Sempozyumu, Adana. CR - Knowledge Centre Open Data. (t.y.). Map of Open SDI. Erişim adresi: https://kcopendata.eu/opensdi/ CR - Kocaman, S., Anbaroğlu, B., Uğurlu, A. ve Demir, N. (2017). Coğrafi bilgi teknolojilerinin sivil bilimdeki yeri [Özel sayı]. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, (17), 112-117. Erişim adresi: https://fenbildergi.aku.edu.tr/wp-content/uploads/2017/11/2675_sultankocaman112-117.pdf CR - Loomis, J., Koontz, S., Miller, H. ve Richardson, L.(2015). Valuing geospatial ınformation: Using the contingent valuation method to estimate the economic benefits of landsat satellite ımagery. Photogrammetric Engineering & Remote Sensing, 81, 647-656. doi: dx.doi.org/10.14358/PERS.81.8.647 CR - ODIHQ. (2015). The economic impact of open data: what do we already know? [Blog yazısı]. Erişim adresi: https://medium.com/@ODIHQ/the-economic-impact-of-open-data-what-do-we-already-know-1a119c1958a0 CR - Open Data Barometer. (t.y.). Açık veri barometresi. Erişim adresi: https://opendatabarometer.org CR - Open Data Institute (2015). Open data means business: UK innovation across sectors and regions. Open Data Institute kurumsal raporu. Erişim adresi: https://theodi.org/article/open-data-means-business/ CR - Open Data Watch. (t.y.). Open data inventory.Erişim adresi: http://odin.opendatawatch.com CR - Opendefinition. (t.y.). Open definition version 2.1. Erişim adresi: https://opendefinition.org/od/2.1/en/ CR - Open Governtment Partnership. (t.y.). Turkey withdrawn. Erişim adresi: https://www.opengovpartnership.org/turkey-withdrawn CR - Ölmez H. S. (2015). Veriye dayalı inovasyon ve açık veri, Kalkınmada Anahtar Verimlilik Dergisi, 324. Erişim adresi: http://anahtar.sanayi.gov.tr/tr/news/veriye-dayali-inovasyon-ve-acik-veri/2201 CR - Türkiye Ulusal Coğrafi Veri Portalı. (t.y.). Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü. Erişim adresi: https://www.geoportal.gov.tr/ CR - Ünen, H.C., Yılmaz, O.M. ve Güngör, O. (2013,Kasım). Özgür harita: Openstreetmap, TMMOB Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi, Ankara. UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/akufemubid/issue//596364 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/807893 ER -