TY  - JOUR
T1  - MÜKELLEFLERİN VERGİYE BAKIŞINDA YARGI YETİSİ SORUNSALI: KANT PERSPEKTİFİNDEN MEKÂNSAL FARKLILIK TEMELLİ BİR DEĞERLENDİRME
TT  - THE PROBLEMATIC OF THE POWER OF JUDGEMENT IN TAXPAYER'S PERSPECTIVES: AN ASSESSMENT ON SPATIAL DIFFERENCE
AU  - Çelikay, Ferdi
AU  - Doğan, Esra
AU  - Tekin, Ahmet
PY  - 2019
DA  - December
DO  - 10.30798/makuiibf.597471
JF  - Journal of Mehmet Akif Ersoy University Economics and Administrative Sciences Faculty
JO  - MAKU IIBFD
PB  - Burdur Mehmet Akif Ersoy University
WT  - DergiPark
SN  - 2149-1658
SP  - 702
EP  - 720
VL  - 6
IS  - 3
LA  - tr
AB  - Toplum içinde bulunanbireylerin toplumsal nitelikli hususlara yaklaşımı, bireysel hususlardan farklıdinamiklere sahiptir. Bu dinamikler, biraradalık halinin getirdiği kolektif birbağlama sahip olup, eylem öncesi oluşan süreç de söz konusu bağlam dâhilindegerçekleşmektedir. Maliye literatürü kapsamında bu durum en genel haliyle maliolayların siyasal boyutuna karşılık gelmektedir. Bununla birlikte maliyeliteratürü vergilendirme temelinde sınırlandırılarak ele alındığında da sözkonusu biraradalık halinin gerek vergilendirme yetkisine haiz olan gereksevergi ödemekle yükümlü olan taraf açısından eyleme öncesi süreçlerişekillendirdiği söylenebilir. Eyleme öncesi süreçler “düşünme” ve “karar verme(yargı)” şeklinde gerçekleşirken, Immanuel Kant tarafından bu süreçlerin debirbirinden bağımsızlığı vurgusu yapılmıştır. Buna göre düşünme ve karar vermeiki ayrı yetiye sahip süreçler olarak ele alınmıştır. Nihayetinde düşünmeyetisinin sonuçları ile yargı yetisi arasında uyumsuzlukların olabilmektedir. Buçalışmada Immanuel Kant tarafından vurgulanan düşünce ve yargı yetisiayrılığının vergilendirmeye bakış üzerindeki etkisi ortaya konulmayaçalışılacaktır. Bu doğrultuda 2018 yılı itibariyle iki farklı ilde (Eskişehir ve Kütahya) ikamet eden toplam 698gelir vergisi mükellefine 5’li Likert ölçeği kullanılarak oluşturulan bir anketuygulaması yapılmıştır. Elde edilen veriler dâhilinde SPSS 16 programındagerçekleştirilen Tek Yönlü Bağımsız Örneklem T testi ve oluşturulan çapraztablolar ile mükelleflerin vergiye ilişkin düşünme ve yargı yetileri arasındauyumsuzluk olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
KW  - Vergi Mükellefi
KW  - Hipotez Testi
KW  - Mekansal Analiz
KW  - Düşünme Yetisi
KW  - Yargı Yetisi
N2  - The approach of the individuals in the societyto the social issues has different dynamics from the individual issues. Thesedynamics have a collective context brought together by them, and the processbefore the action takes place within the context. Under the literature of publicfinance, this situation corresponds to the political dimension of the financialevents. On the other hand, it can be said that when the fiscal literature isdelimited on the basis of taxation, this unification process shapes thepre-action processes for both the taxpayer and the taxpayer. The pre-actionprocesses were “thinking” and in “decision making (judgment)”, while ImmanuelKant emphasized the independence of these processes. Accordingly, “thinking”and” decision making” are considered as processes with two distinct abilities.In the end, there may be discrepancies between the results of the “thinkingability” and the judicial power. In this study, the effect of thought andjudiciary distinction highlighted by Immanuel Kant on taxation will be putforward. As a result, a questionnaire was applied to 698 income taxpayersresiding in two different cities (Eskişehir and Kütahya) by using 5-pointLikert scale. According to the data obtained, it is concluded that there is amismatch between taxation and judicial power of taxpayers with the One-WayIndependent Sample T test and cross-tables conducted in SPSS 16 program.
CR  - ALTUN, N., GÜRDAL, T., BEŞEL, F. (2017), Mükelleflerin Vergiye Karşı Tutum ve Davranışları: Sakarya İli Alan Araştırması. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 39-48.
CR  - ARİSTOTELES. (2015), Politika. İstanbul: Say Yayınları.
CR  - ASLAN, F. (2016), Vergi Mükelleflerinin Vergi Karşısındaki Davranışları: Diyarbakır İli Örneği. Şanlıurfa: Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitisü Yüksek Lisans Tezi.
CR  - AYAS, T. (2012), Arendtçi Politik Yargının Kantçı Kökenleri. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 27-41.
CR  - BAĞDİGEN, M., ERDOĞAN, A. (2010), Vergi Uygulamaları Karşısında Mükelleflerin Tutum ve Davranışlarının Tespiti: Zonguldak İli Örneği. Finans Poltik & Ekonomik Yorumlar , 105-122.
CR  - BALOĞLU, B. (2010), Sosyolojik Açıdan Türkiye'de Halkın Vergiye Bakışı. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.
CR  - CAN, E., DURAN, İ. (2015), Demografik Faktörlerin Vergi Ahlakı Üzerindeki Etkisi: İstanbul İli Örneği. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 55-71.
CR  - CANSIZ, H. (2006), Vergi Mükelleflerinin Vergiyi Algılama Hakkındaki Görüşleri: Afyonkarahisar İli Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 115-138.
CR  - ÇİÇEK, S., SABBAĞ, J. (2016), Mükelleflerin Vergiden Kaçınma Algısı ve Demografik Belirleyicileri Üzerine Bir Araştırma:Isparta Örneği. Sosyoekonomi, 43-64.
CR  - ÇÖREKÇİOĞLU, H. (2015), Phronesis ve Düşünümsel Yargı Üzerine Bir Karşılaştırma. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 1-16.
CR  - EDİZDOĞAN, N., ÇETİNKAYA, Ö., GÜMÜŞ, E. (2018), Kamu Maliyesi. Bursa: Ekin Yayınevi.
CR  - EGELİ, H., DİRİL, F. (2014), Vergi Bilincinin Oluşumunda Bilişim Teknolojilerinin Rolü: İzmir İli İçin Bir Uygulama. Sosyoekonomi, 34-56.
CR  - Güncel Türkçe Sözlük. (2018, 12 03), Türk Dil Kurumu: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5c05180f214c25.38949559 adresinden alındı
CR  - GÜVEN, Ö. (2012), Kant, Bolzano ve Frege'de Yargıların Temellendirilmesi ve A Priorilik Sorunu. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
CR  - HANCERLİOGLU, O. (2012), Felsefe Ansiklopedisi. İstanbul: Remzi Kitapevi.
CR  - KANT, I. (2003), Arı Usun Eleştirisi. İstanbul: İdea Yayınevi.
CR  - KANT, I. (2008), Pratik Usun Eleştirisi. İstanbul: Say Yayınları.
CR  - KANT, I. (2016), Yargı Yetisinin Eleştirisi. İstanbul: İdea Yayınevi.
CR  - KORLU, R. K., GERÇEK, A., ÇETİNKAYA, Ö. (2016), Mükelleflerin Yerel Vergi Algıları Üzerine Bir Analiz: Bursa Örneği. Yönetim ve Ekonomi, 711-732.
CR  - SARI, M. A. (2007), Yargı ve Teori: Düşünce, Dil ve Dünya Arasında Bir Kesişim: Yargı. Ö. Doğan içinde, Mantık/Klasik/Sembolik Mantık/Mantık Felsefesi (s. 66). İstanbul: İnkılap Kitapevi.
CR  - ŞENEL, K. (2014), Vergiye Karşı Mükellef Tepkileri Üzerine Bir Alan Çalışması. Denizli: Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitisü Yüksek Lisans Tezi.
CR  - TAYTAK, M. (2016), Vergi Kültürünü Belirleyen Faktörler ve Mükelleflerin Demografik Özelliklerinin Vergi Kültürü Üzerindeki Etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1933-1957.
CR  - TUAY, E., GÜVENÇ, İ. (2007), Türkiye'de Mükelleflerin Vergiye Bakışı. Ankara: Gelir İdaresi Başkanlığı.
CR  - YILMAZ, E. (2012), Kant'ın Teorik ve Pratik Felsefesinde Hüküm ve Nesnellik. Divan Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, 97-127.
UR  - https://doi.org/10.30798/makuiibf.597471
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/913805
ER  -