TY  - JOUR
T1  - ORHAN PAMUK KURGUSALINDA CİNSİYET: KADIN, ERKEK, ÇOCUK KARAKTERLERİN KURGUDAKİ KULLANIM ORANI
TT  - ГЕНДЕР В МЫШЛЕНИИ ОРХАНА ПАМУКА: СОРАЗМЕРНОСТЬ ЖЕНСКОГО, МУЖСКОГО И ДЕТСКОГО ПЕРСОНАЖЕЙ
AU  - Yanaray, Sibel
AU  - Çelik, Yakup
PY  - 2019
DA  - December
DO  - 10.17498/kdeniz.598287
JF  - Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi
JO  - Karadeniz | Black Sea | чёрное море
PB  - Hayrettin İVGİN
WT  - DergiPark
SN  - 1308-6200
SP  - 145
EP  - 159
IS  - 44
LA  - tr
AB  - Edebîmetinlerin temel yapısını yer, kişi, zaman, olay oluşturur. Bazı kurgularda buunsurların birkaçı bazı kurgularda ise hepsi belirleyici biçimde kullanılır.Karakterler kurgunun ilerlemesinde ağırlıklı rol üstlenir. Okuyucu, karakterleraracılığıyla metinde kendinden bir parça yakalar. Hayallerini, hayalkırıklıklarını, beklentilerini, iç çatışmalarını, kısaca yaşantısını, yaşamakistediklerini ya da istemediklerini görür. Başka bir deyişle kurmaca dünyadakendini görür.Görmeeylemi aslında kişinin kurduğu bu empatiyle başlayacaktır. Kadın, erkek, çocukgibi kimlikler, romanlardaki yaşananlar üzerinden okuyucunun empati kurmasını,zamanla ve karakterlerle özdeşleşme oranını artırmasını sağlar. Bu noktadaromanlardaki cinsiyet kullanımını ve bunların kullanım oranını değerlendirmekararı aldık. Orhan Pamuk’un kurgusalında mesleklerle ilgili bir çalışma yaparkenOrhan Pamuk’un kurguya dayalı metinlerinde karakterleri mesleklerleilişkilendirerek değerlendirdiğini saptadık. Bunu saptarken yazarımızınkurgusal metinlerinde cinsiyetin kullanım şeklini de inceleme ihtiyacı duyduk.Çünkü onun bazı metinlerinde çocuk, hepsinde ise erkek ön plâna çıkmaktadır.Karakterlerin izlek, çatışma, duygu ve duyu aktarımındaki yansımalarındacinsiyetin belirli bir biçimde kullanıldığı gözlemlenmiştir. Karakterler içindebulundukları toplumda mesleklerle giydirilirken cinsiyetler de belirleyicimisyon yüklenmiştir. Kurgu bir dönemi anlatıyorsa ona göre kadının gerideolduğu erkeğin ön plâna çıktığı gözlemlenmiştir ki bu durum kurmaca için doğalbir sonuçtur. Bazıları süreç romanıdır, buralarda kadın biraz da olsagözlemlenebilirken, çocuk karakterlerin sayısının artışı görülür. Erkekler tümkurgularda fazlaca kullanılmıştır. Tüm bu gözlemler sayısal veriler ilebelirlenip şablonlaştırıldı. Böylece yüzdelik dilimler içinde her bircinsiyetin de kullanım sıklığı değerlendirildi. Edebiyatın sosyolojiyleilişkisinin meslekler üzerinden somutlandığı Orhan Pamuk kurgusalında meslek,karakter, cinsiyet ilişkisiyle kadının, erkeğin, çocuğun yeri, kullanım oranıbelirtilerek bir yazarın bakış açısıyla cinsiyet kavramının kurgusal evrende işlenişideğerlendirilmiştir.
KW  - Türk edebiyatı
KW  - Orhan Pamuk
KW  - roman
KW  - senaryo
KW  - cinsiyet
N2  - Основной структурой литературных текстов сотовляют место, человек, время и события. Некоторые из этих элементов используются частично, а в некоторых случаях совместно как детерминантные формы. Персонажи играют главную роль в развитии художественной литературы. Читатель улавливает часть текста через символы. В этом он видит свои мечты, свои разочарования, свои ожидания, свои внутренние конфликты, свою жизнь или же стоит ли жить вообще. Другими словами, видит себя в мире фантастики. На самом деле взгляд и действие человека начинается с момента его эмпатии. Персонажи женщин, мужчин и детей позволяют читателю переживать чувства, выдвинутые в романах и этим ускоряют идентификацию персонажей со временем. На сей раз нами было решено оценить гендерное равенство в романах. Исследуя мышления Орхана Памука, связанная с профессией, нами было установлено, что художественные тексты писателя связывают персонажей с профессиями. При определении этого, использование пола в художественных текстах автором, стал предметом нашего исследования. В некоторых его текстах на первом плане стоят дети, н во мнигих из них мужчины выходят на первый план. Было отмечено, что пол используется определённым образом в ходе конфликта, эмоций и при передачи разных чувств. Персонажи общества являются из разных профессий и пола. Онивозлагаются разными миссиями. В романах с фантастических историами мужчинастоит на первом, а женщина на втором плане. Такой подход является естественнымдля фантастических эпизодов. Некоторые являются романами эпохи. В нихвстречаются персонажи женского пола. Наряду с этим, увеличивается число детскихперсонажей. Мужской характер встречается больше всех. Все наши наблюдениябыли идентифицированы и систематизированы в качестве числовых показателей.Таким образом, была оценена соразмерность каждого пола в произведенияхписателя. Надо отметить, что в художественной литературе Орхана Памукаотношения между литературой и социологией воплощаются в профессиях. Наряду сэтим, была оценена связь между родом занятий, характером, полом и детьми.Учитывая соразмерность данных, была оценена точка зрения одного автора поповоду концепции пола в выдуманной вселенной.
CR  - Ahmedov, Ramil. (2018, Eylül-Ekim). “Orhan Pamuk: Şimdi yazdığım Veba Geceleri de biraz Doğu-Batı romanıdır”. Kitap-lık, 8.
CR  - Pamuk, Orhan (2016). Sessiz Ev. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
CR  - Pamuk, Orhan (2016). Kara Kitap. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
CR  - Pamuk, Orhan (2016). Benim Adım Kırmızı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
CR  - Pamuk, Orhan (2016). Kafamda Bir Tuhaflık. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
CR  - Pamuk, Orhan (2017). Cevdet Bey ve Oğulları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
CR  - Pamuk, Orhan (2017). Beyaz Kale. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
CR  - Pamuk, Orhan (2017). Yeni Hayat. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
CR  - Pamuk, Orhan (2017). Kar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
CR  - Pamuk, Orhan (2017). Masumiyet Müzesi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
CR  - Pamuk, Orhan (2017). Kırmızı Saçlı Kadın. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
CR  - Pamuk, Orhan (2017). Gizli Yüz. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
CR  - Pamuk, Orhan (2017). Hatıraların Masumiyeti. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
CR  - Yanaray Baba, Sibel. (2019). Orhan Pamuk’un Kurguya Dayalı Metinlerinde Meslekler, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Kültür Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
UR  - https://doi.org/10.17498/kdeniz.598287
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/875025
ER  -