
   @article{article_605649, title={NARX Modellerini Kullanarak Hava Kalitesi Tahmin Analizinin Uygulanması}, journal={Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi}, volume={10}, pages={442–455}, year={2020}, DOI={10.17714/gumusfenbil.605649}, author={Fırat, Yelda}, keywords={Hava Kalitesi,Çanakkale,Hava Tahmini,NARX}, abstract={&amp;lt;p class="MsoNormal" style="margin-bottom:.0001pt;text-align:justify;line-height:normal;"&amp;gt; &amp;lt;i&amp;gt; &amp;lt;span style="font-size:11pt;line-height:115%;font-family:’Times New Roman’, serif;"&amp;gt;Hava
kalite yönetimi ve tahmini çevre sorunlarında hayati derecede önemli bir rol
oynamaktadır. Hava kalitesi sorununun insan sağlığı ve yaşam kalitesi ile
doğrudan ilişkili olduğu bilinmektedir. Bu sorunu çözmek için, literatürde kullanılan
bazı alışılagelmiş metotlar bulunmaktadır. Bu çalışma yeni doğrusal olmayan
özbağlanımlı dışsal model yöntemini işlemektedir. Bu yöntemde tüm hava kalitesi
parametreleri dört farklı yer bakımından sisteme girilmektedir. Bunlar Çanakkale
Merkez ve Çan, Lapseki ve Biga ilçeleridir. Oluşturulan bu model, hava kalite
istasyonları için Nitrik oksit (NO), Nitrojen oksit (NO &amp;lt;sub&amp;gt;2 &amp;lt;/sub&amp;gt;), Nitrojen oksitler
(NO &amp;lt;sub&amp;gt;X &amp;lt;/sub&amp;gt;) ve Ozon (O &amp;lt;sub&amp;gt;3 &amp;lt;/sub&amp;gt;) gibi bazı ölçülmeyen çevresel kirletici
parametrelerin elde edilmesi ve ayıklanmasını sağlamaktadır. Bu istasyonlarda,
Çanakkale Merkez hava kalitesi izleme istasyonu sadece Partikül madde (PM &amp;lt;sub&amp;gt;10 &amp;lt;/sub&amp;gt;)
ve Sülfür dioksit (SO &amp;lt;sub&amp;gt;2 &amp;lt;/sub&amp;gt;) parametrelerini ölçerken, diğerleri PM &amp;lt;sub&amp;gt;10 &amp;lt;/sub&amp;gt;, &amp;lt;/span&amp;gt; &amp;lt;/i&amp;gt; &amp;lt;span style="font-size:11pt;line-height:115%;font-family:’Times New Roman’, serif;"&amp;gt;PM &amp;lt;sub&amp;gt;2.5 &amp;lt;/sub&amp;gt; &amp;lt;/span&amp;gt; &amp;lt;i&amp;gt; &amp;lt;span style="font-size:11pt;line-height:115%;font-family:’Times New Roman’, serif;"&amp;gt;, SO &amp;lt;sub&amp;gt;2 &amp;lt;/sub&amp;gt;, NO, NO &amp;lt;sub&amp;gt;2 &amp;lt;/sub&amp;gt;, NO &amp;lt;sub&amp;gt;X &amp;lt;/sub&amp;gt;
ve O &amp;lt;sub&amp;gt;3 &amp;lt;/sub&amp;gt; parametrelerini ölçmektedir. Sunulan sayısal yöntem sonuçları,
ölçüm sonuçları ve çıkarılan ivme hatası ile doğrulanmaktadır. Bu sayısal
sonuçlar Çanakkale Merkez için dikkate alınmaktadır. Elde edilen sonuçlar,
öngörülen parametre değerlerinin çok başarılı olduğunu ve hata ivmesinin çok
düşük olduğunu göstermektedir. Öğrenme sürecinin başarısı %90’nın üzerindedir. &amp;lt;/span&amp;gt; &amp;lt;/i&amp;gt; &amp;lt;br /&amp;gt; &amp;lt;/p&amp;gt; &amp;lt;p&amp;gt; &amp;lt;/p&amp;gt; &amp;lt;p&amp;gt; &amp;lt;/p&amp;gt;}, number={2}, publisher={Gumushane University}