TY  - JOUR
T1  - Pozisyon Okulu mu, Kaynaklara Dayalı Yaklaşım mı? Yöneticilerin Stratejik Konulara İlişkin Görüşleri Üzerine Nitel Bir Araştırma
TT  - Positioning School or Resource-Based Approach? A Qualitative Research on the Managers’ Views of Strategic Issues
AU  - Coşkun, Recai
AU  - Çiftçi, Duygu
PY  - 2019
DA  - December
Y2  - 2019
DO  - 10.22139/jobs.616792
JF  - İşletme Bilimi Dergisi
JO  - About the Journal
PB  - Sakarya University
WT  - DergiPark
SN  - 2148-0737
SP  - 611
EP  - 651
VL  - 7
IS  - 3
LA  - tr
AB  - Amaç: Çalışmanın amacı, seçilmiş üst düzey yöneticilerinstratejik kararlarında Pozisyon Okulu ile Kaynaklara Dayalı Yaklaşımıniddialarından hangilerine yakın durduklarını belirlemektir.Yöntem: Çalışma hem konunun bağlam ile ilişkisininkurulmasını hem de odaktaki olgunun ayrıntılıolarak sorgulanmasını gerektirdiği için nitelyöntem mantığına ile tasarlanmıştır. Kasti örneklem tekniği ile farklı endüstrileritemsil eden büyük ölçekli altı firma araştırmaya dâhil edilmiştir. Firmalarınkuruluşundan günümüze gelişimini ve bu sürede alınan stratejik kararlara ilişkinbilgi sahibi olan yedi üst düzey yönetici ile yüz yüze mülakat yapılmıştır. Veriler,Pozisyon Okulu ile Kaynaklara Dayalı Yaklaşımın görüşleri doğrultusunda nitel içerikanalizi tekniği ile çözümlenmiştir. Bulgular: Bulgular şunlara işaret etmektedir: a)Yöneticilerstratejik ve yönetsel kavramlara farklı içerikler atfetmektedir; b) Yöneticiler stratejik konular hakkındakonuşurken ikili bir dil kullanmakta ve ‘mektebi’ ve ‘mesleki’ dilleriayrışmaktadır, c) Türkiye’de kamu ve özel sektörün stratejik yönetimuygulamalarının yaygın olarak Pozisyon Okulunun görüşlerine göre biçimlenmesi,yöneticilerin formel ifadelerini bu okulun görüşlerine yaklaştırmaktadır, d)Yöneticiler Pozisyon Okulu ile Kaynaklara Dayalı Yaklaşımın görüşleri arasındageçiş yapabilmektedir. Sonuç: Çalışmada, yöneticilerin strateji anlayışlarının PozisyonOkulu’nun görüşlerine yakın olduğu saptanmıştır. Dahası, tercih ettikleri kavramlarında belirgin biçimde Pozisyon Okulunun söylemini yansıttığı anlaşılmıştır. Buna karşın, yöneticilerin terminolojiye hâkimiyetlerini sergilemeeğilimindeyken Pozisyon Okulunun, kendi uygulamaları ile ilgili değerlendirmeleryaparken ise daha çok Kaynaklara Dayalı Yaklaşımın söylemine yakın ifadelerkullandıkları saptanmıştır. Bu durum ortaya mektebi ve mesleki olmak üzereikili bir dil çıkarmaktadır. Bu nedenle, bu ikili dilin ileriki çalışmalardasorgulanması önerilmektedir. Ayrıca, yöneticilerin söylemsel tutarlılıktan çok pratik sonuçlarıönceleyerek pragmatist bir tavır sergiledikleri belirlenmiştir. Çalışmanınbulguları, bu iki yaklaşımı birleştirme gereğini savunanlar ile farklıkalmaları gerektiğini iddia edenlerin tartışmalarını destekler yahut reddedernitelikte çıkarımlar yapmayı mümkün kılmamıştır.Yine çalışmasonrasında görülmüştür ki yarı yapılandırılmış mülakatlarla elde edilen verileryöneticilerin biçimsel ifadelerinin arkasındaki örtük anlamları açığa çıkarmadayetersiz kalmaktadır. Bu sebeple, gelecekte alanda yapılacak çalışmalardafarklı mülakat tekniklerinin yanında zengin ikincil veri setlerinin dekullanılması gerekliliğine dikkat çekilmektedir.
KW  - Stratejik Yönetim
KW  - Pozisyon Okulu
KW  - Kaynaklara Dayalı Okul
KW  - Türk Yöneticiler
N2  - There has been an ongoing debate in theliterature of strategic management about how to classify schools of thoughts inthe first place and whether it is necessary to fragmentise, integrate orsynthesise those schools in the second (Mintzberg, 1988; 1990; Volberdave Elfring, 2001). Since the beginning of2000’s an ostensibly consensus amongst scholars has been realized over thisissue that the number of schools needed to be reduced and in many studies combiningthose schools into two main categories, i.e. the Positioning School (TPS) and theResource-Based Approach (RBA) became mainstream attitude (Geyik, 2005; Herrmann,(2005). Depending on this background, thisstudy aims to determine whether the managers, in their evaluation of strategic issueswere akin to the arguments of the TPS or the RBA. For this end, after carryingout a literature review several research questions were developed:a) What content do managers ascribe to theterm of strategy?b) Are the discourses of the managersclose to the terminologies of TPS or the RBA?c) Do managers use a coherent strategiclanguage when evaluating the strategic management process?d) Is it possible to make inferences fromthe statements of the managers in support of the attempts to integrate orsynthesise TPS and the RBA? In this study a qualitative researchapproach which makes available to examine the phenomena in focus with adetailed inquiry is preferred (Berg, 2001; Flick, 2009). By using a purposivesampling technique six large-scale companies representing different industrieswere included into the research. Semi-structured face to face interviews werecarried out with seven senior managers who had knowledge regarding theevolution of the companies from their establishment to the present day and arefamiliar with the strategic decisions were made during this period of time. Thedata were analysed in accordance with the views of TPO and the RBA by using aqualitative content analysis technique. Several findings were emerged depending onthe analysis of the interviews: Firstly, it was evident that the managersattribute different contents and meanings to the strategic and managerialconcepts. Secondly, while talking about strategic issues the managers tend to usea dual language the one which they gained from their formal education and the otherone which they prefer in their daily professional routines. It is alsounderstood that they tend to use some sophistic strategic terminology toimpress the researchers by demonstrating that they are as much capable of usingacademic terminology as the researchers do. However, when they speak about theirfirms and real life strategic issues their language transforms to a jargon-likefirm/industry specific professional discourse. Thirdly, managers’ formalstatements are predominantly affected by the discourse of TPS as this schools’views dominate the formal higher education business administration curriculums andthe strategic management practices in the public and private sectors in Turkey.Finally, it was observed that for managers, desire of consistency in theirmanagerial discourse was not an issue at all as they could easily switch theirterminology and language between the views of TPS and the RBA. All in all, it was determined that the opinions of the managers are close to thearguments of TPS. Moreover, the language which the managers preferred wassignificantly affected by the opinions of TPS. However, it was also evidentthat in certain situations the managers tend to use a dual language and adoptedthe discourses of the both approaches. Hence, we suggest that this duality inmanagerial language should be scrutinized in the future studies. Inaddition, it was determined that the managers had developed a pragmatist perspectiveby prioritizing practical results rather than seeking consistency in theirdiscourses. The findings of this study did not provide anyconcrete proofs to supportor reject the arguments of integrating or synthesizingthe views of TPS and the RBA. A partial inference can be made from the managers’attitude of using both approaches’ arguments whenever they found it appropriate.Hence, if the practice comes before the theory then this finding might implythat by following the managerial practices the academics in the strategicmanagement discipline will be able to synthesize the views of the differentschools of thoughts and build a grand theory in the foreseen future. In the future studies, we suggest that thedata obtained through semi-structured face to face interviews were insufficient to reveal the implicit meanings behind the formalexpressions of the managers. For this reason, we strongly emphasise the need ofusing panel and follow up interviews in order to provide a longitudinalperspective and enrich the data sets that allow the researchers to figure outthe implicit messages embedded into the formal statements.
CR  - Bağış, M. ve Hızıroğlu, M. (2018) Stratejik Yönetimin Kaynaklara Dayalı Yaklaşımı: Ekonomik, Sosyoloji, Psikolojik Temeller. Nobel.
CR  - Bakoğlu, R. (2010).Çağdaş Stratejik Yönetim. Beta.
CR  - Bakoğlu, R. ve Özcan, E. (2010). İşletme Düzeyinde Strateji Paradokslarının Mintzberg’ in On Stratejik Yönetim Okulu Açısından Değerlendirilmesi, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 9(34), 57-69.
CR  - Bal, Y. (2010). Rekabet Avantajı Yaratmada Kaynak Temelli Yaklaşım Bağlamında İnsan Kaynaklarının Rolü, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10 (20), 267-278.
CR  - Barca, M. (2005). Stratejik Yönetim Düşüncesinin Evrimi: Bilimsel Bir Disiplinin Oluşum Hikayesi, Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(1).
CR  - Barca, M. ve Esen, Ş. (2012). Rekabet Avantajı Sağlama ve Sürdürmede Stratejik Yaklaşımlar”, E-Journal of New World Sciences Academy, 7(2), 89- 107.
CR  - Barney, J. (1991). Firm Resources and Sustained Competitive Advantage, Journal of Management, 17(1), 99-120.
CR  - Barney, J. B. (1995). Looking Inside for Competitive Advantage, Academy of Management Executive, 9(4), 49–61.
CR  - Çakırtaş, H. (2010). Bilişim Teknolojilerinin Banka Şubelerinin Performansına Olan Etkisinin Kaynak Temelli Yaklaşım ile İncelenmesi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
CR  - Cantürk, N. ve Çiçek H. (2016). İşletmelerde Fırsat ve Kaynak Tabanlı Yaklaşımların Rekabet Stratejisi Tercihleri ile İlişkisi: Burdur Mermer İşletmelerinde Bir Araştırma, Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 7(13), 95-121.
CR  - Coşkun, R. (2016). Stratejik Yönetim Kuram ve Uygulama (Ders Notları), 1.Baskı, Sakarya: Sakarya Yayınları, Sakarya.
CR  - Coşkun, R. (2019). Türkçe Nitel Araştırmalarda Nitelik Sorunu: Nitel Araştırmalar Ne Kadar Bilimsel?, 6. Uluslararası Multidisipliner Çalışmaları Kongresi: Multıcongress, Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Gaziantep, 26-27 Nisan.
CR  - Coşkun, R., Altunışık R. ve Yıldırım, E. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı. 9. Baskı, Sakarya Yayıncılık.
CR  - De Wit, B. ve Meyer, R. (2010) Strategy: Process, Content, Context: An International Perspective. 4. Baskı, South-Western Cangage Learning.
CR  - Dinçer, Ö. (1996). Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası. 3. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları.
CR  - Elfring, T. ve Volberda, H. W. (2001). Schools of Thought in Strategic Management: Fragmentation, Integration or Synthesis. içinde, Volberda, H. W. ve Elfring, T. Rethinking Strategy, Sage.
CR  - Ergen, A. (2011). Stratejik Düşünce Yaratma: Mavi Okyanusa Yelken Açmak, Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 7, 1-21.
CR  - Flick, U. (2009). An Introduction to Qualitative Research, 4.e., Sage Publication.
CR  - Geyik, M. (2006). Stratejik Yönetimde Paradigma Kırılması: Pozisyon Okulu ile Kaynaklara Dayalı Okulun Karşılaştırması, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sakarya.
CR  - Grant, R. M. ve Jordan, J. (2014). Stratejinin Temelleri. G. Sart (çev.), Ankara: Nobel Yayıncılık (orijinal baskı tarihi 2012).
CR  - Hill, C. W. L., Jones, G. R., Schilling, M. A. (2013). Strategic Management: An Integrated Approach, 11. Ed., Cebgage Learning.
CR  - İnce, A. R. (2011). Stratejik Yönetim Yaklaşımlarının Tercih Edilebilirliğinin Yönetici Bakış Açısından Değerlendirilmesi ve ISO 1000 Firmalarında Bir Araştırma, Gazi Osmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
CR  - Johnson, G., Scholes, K., Whittington, R. (2008). Exploring Corporate Strategy, 8. Ed., Pearson Education.
CR  - Kamaşak, R. ve Yozgat, U. (2013). Endüstriyel Faktörler, Benzersiz Kaynaklar ve Performans İlişkisi: İmalat ve Hizmet Sektörü İşletmeleri Üzerinde Bir Araştırma,
CR  - Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 27, 114-136.
CR  - Liedtka, J. (1998). Strategic Thinking; Can it be Taught?, Long Range Planning, 31(1), 120-129.
CR  - Melville, N., Kraemer, K. ve Gurbaxani, V. (2004). Review: Information Technology and Organizational Performance: An Integrative Model of Business Value, MIS Quarterly, 28(2), 283-322.
CR  - Mintzberg, H. (1994). The Fall and Rise of Strategic Planning, Harvard Business Review, January-February, 107-114.
CR  - Mintzberg, H., Ahlstrand, B., Lampel, J. (1998). Strategy Safari, The Free Press, New York.
CR  - Ohmae, K. (1982). The Mind of The Strategist: The Art of Japenese Business. U.S.: Mcgraw-Hill.
CR  - Porter, M. E. (1980). Competetive Strategy. New York: Free Press
CR  - Porter, M. E. (1981). The Contributions of Industrial Organization to Strategic Management, Academy of Management Review, 6(4), 609-620.
CR  - Porter, M. E. (1985). Competitive Advantage, New York: Free Press
CR  - Porter, M. E. (1996). What is Strategy?, Harvard Business Review, 74(6), 61-78.
CR  - Prahalad, C. K. ve Hamel, G. (1994). Strategy as a Field of Study: Why Search for a New Paradigm?, Strategic Management Journal, 15(S2), 5-16.
CR  - Reyhanoğu, M. ve Örs, H. (2005). Rekabette Kaynak Temelli Yaklaşımı (RBV) İle Strateji Geliştirme’, Pi: Parlama ve İletişim Kültürü Dergisi, 4(11), 34-43.
CR  - Rothaermel, T. F. (2015). Strategic Management. 2. Ed., McGraw Hill Education.
CR  - Rumelt, R. (2011) Good Strategy Bad Strategy: The Differences and Why it Matters?. Crown Business.
CR  - Turan, A. H. (2007). Kaynak Temelli Yaklaşım Bağlamında Bilişim Sistemlerinin KOBİ’lerin Performansına Etkileri: Denizli İlinde Ampirik Bir Çalışma, Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
CR  - Ülgen, H. ve Mirze, K. (2004). İşletmelerde Stratejik Yönetim, 2. Baskı, İstanbul: Literatür Yayınları.
CR  - Wernerfelt, B. (1984). A Resource-Based View of the Firm, Strategic Management Journal, 5(2), 171-180.
CR  - Wilson, I. (1994). Strategic Planning isn’t Dead - It Changed, Long Range Planning, 27(4).
UR  - https://doi.org/10.22139/jobs.616792
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/912839
ER  -