TY  - JOUR
T1  - DRAMATİK AKSİYONU SAĞLAYAN DEĞERLER AÇISINDAN BASAT’IN TEPEGÖZ’Ü ÖLDÜRDÜĞÜ DESTAN
AU  - Sezer, Muhammed Abdulbasit
PY  - 2019
DA  - November
JF  - Uluslararası Halkbilimi Araştırmaları Dergisi
JO  - UHAD
PB  - Süleyman Fidan
WT  - DergiPark
SN  - 2667-4173
SP  - 84
EP  - 92
VL  - 2
IS  - 3
LA  - tr
AB  - DedeKorkut kitabı, asırlar öncesi Oğuz toplumunun ortak duygu, vicdan, akıl vedünya görüşüyle meydana getirmiş olduğu, tarihi, edebi, sosyolojik vepsikolojik değeri yüksek bir eserdir. Dede Korkut kitabının bu değeri, onunsöylem ve bağlamında taşıdığı millî unsurlar ve millî motifler sayesindedir.Kültür tarihimizin en önemli miraslarından olan bu anlatılar, genel olarakOğuzların düşmanları ve kendi aralarında yaptıkları mücadeleleri ele alır.Bunlardan Basat’ın Tepegöz’ü Öldürdüğü Destan ile Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Destanı,ele aldığı konular bakımından diğer hikâyelerden ayrılır.Dramatikaksiyonu sağlayan değerler, tahkiyeye dayalı roman, hikâye, halk hikâyesi,destan ve mesnevi gibi türlerin içerik düzleminin analiz edilip daha netanlaşılması açısından önemlidir. Dramatik aksiyondaki entrik kurgular, ülküdeğer ve karşı değer bağlamında değerlendirildiğinde aksiyonun önemli unsurlarıolan kişiler, kavramlar ve sembollerin metin içerisinde yüklendiklerianlamların içerik analizlerinin derin yapıda ele alınması anlatıya farklı bakışaçıları getirmektedir.Buçalışmada konusu bakımından Dede Korkut hikâyeleri içerisinde farklı bir yerekonumlanan Basat’ın Tepegöz’ü Öldürdüğü Destan’da dramatik aksiyonu sağlayandeğer ve göstergelerin anlatı içerisinde birbirleriyle ilişkileri veçatışmaları ele alınmış, anlatının iki önemli ögesi olan Basat ve Tepegözüzerine bir okuma demesi yapılmıştır. Çalışmada ülkü ve karşı değerler RamazanKorkmaz’ın KORA şeması adını verdiği üç farklı görüntü düzeyi (kişi, kavram,sembol) bağlamında ele alınmıştır.
KW  - Ülkü değer
KW  - karşı değer
KW  - Tepegöz
KW  - Basat
CR  - BAYAT, Fuzuli. (2018). Mitten Tarihe Sözden Yazıya Dede Korkut Oğuznameleri. İstanbul: Ötüken Neşriyat.CAN, Âdem. (2011). Homeros Destanları ile Dede Korkut Hikâyeleri Arasındaki Kurgu, Yapı, Tip ve Tema Benzerlikleri. Turkish Studies, 6(2), 263-286.ERGİN, Muharrem. (1999). Dede Korkut Kitabı. İstanbul: Boğaziçi Yay. FEYZİOĞLU, Nesrin. (2004). Dede Korkut Hikâyeleri’nden Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Hikâyesi ile Basat’ın Tepegöz’ü Öldürdüğü Hikâyeye Simge ve İmgeler Bakımından Bir Yaklaşım. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (2), 51-60. GÖNEN, Sinan. (2011). Göç Yolunda Kaybolan Basat ile Göç Yolunda Dünyaya Gelen Tepegöz’ün Günümüzde Anlatılan Bir Varyantı Üzerine. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S 30, 99-113.KORKMAZ, Ramazan. (2000). Fenomenolojik Açıdan Tepegöz Yorumu. Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, 259-270.KORKMAZ, Ramazan. (2009) Sınırları İhlal Edilen Doğanın İntikamı: Tepegöz. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 4/8 FallOĞUZ, Öcal. (1998). Dede Korkut Kitabı’nda Sosyal Çevre İçinde Ozan. Milli Folklor, S 37, 36-38ÖZÇELİK, Sadettin. (2016/I). Dede Korkut, -Dresden Nüshası-Giriş, Notlar. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. ÖZÇELİK, Sadettin. (2016/II). Dede Korkut, -Dresden Nüshası-Metin, Dizin. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.PEHLİVAN, Gürol. (2015). Dede Korkut Kitabında Yapı, İdeoloji ve Yaratım Dresden ve Vatikan Nüshalarının Mukayeseli Bir İncelemesi. İstanbul: Ötüken YayınlarıRANK, Otto. (2016). Kahramanın Doğuş Miti, Mitolojinin Psikolojik Yorumu (çev: Gökçe Yavaş) İstanbul: Pinhan YayıncılıkSAKAOĞLU, Saim. (1973). Gümüşhane Masalları, Metin Toplama ve Tahlil, AnkaraTAMAY, Sedat. (2009). Basat’ın Tepegöz’ü Öldürdüğü Anlatması’nda Asalet, Güç ve Bilgeliğin Zaferi. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, İzmir, 9(1), 161-171.THOMPSON, Stith. (1955-1958). Motif, Index Of Folk Literatüre, Indiana Unv.
UR  - https://dergipark.org.tr/en/pub/uhad/article/619078
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/869900
ER  -