TY  - JOUR
T1  - Gırnata Benî Ahmer Devleti ile Merînîler Devleti Arasındaki İlişkiler
TT  - The Relationship between State of Bani Ahmar and State of Marinides
AU  - Türkmen, Kadir
AU  - Adıgüzel, Adnan
PY  - 2019
DA  - December
Y2  - 2019
JF  - Tasavvur / Tekirdağ İlahiyat Dergisi
JO  - tasavvur
PB  - Tekirdag Namik Kemal University
WT  - DergiPark
SN  - 2619-9130
SP  - 803
EP  - 836
VL  - 5
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Müslümanlar8. yüzyılın başlarından 897/1492’e kadar Endülüs’te siyasî varlıklarını devamettirmişlerdir. İber Yarımadası’ndaki Müslümanların ilk devleti olan EndülüsEmevî Devleti'nin 422/1031’de yıkılmasından sonra, çok sayıda şehir devletikurulmuştur. Mülûku't-tavâif denilen bu küçük şehir devletleri, 5/11. yüzyılsonlarında Hıristiyan güçler karşısında zaman zaman yok olma tehlikesiyaşamışlardır. Bu durum karşısında Mağrib'teki Berberî asıllı Murâbıtlardanyardım istemişlerdir. Mağrib’ten gelen yardımlar sonucunda Endülüs’te 483/1090yılından itibaren Murâbıtlar, ardından 541/1147'den sonra da Muvahhidlerhâkimiyeti başlamıştır. Muvahhidlerin 7/13. yüzyıl başlarında yıkılmasıylaEndülüs’te yeniden Mülûku’t-tavâif dönemi ortaya çıkmış ve kısa zamaniçerisinde Benî Ahmer (Nasrîler veya Gırnâta Sultanlığı) dışındaki devletleryok olmuştur. Bu devlet, yaklaşık iki buçuk asırlık dönem boyunca ayaktakalmayı başarmıştır. Bu dönem boyunca da diğer devletlerle farklı yönlerdentemaslarda bulunmuştur. Gırnâta Sultanlığı’nın en yoğun ilişki içerisindebulunduğu devletlerden biri de, Mağrib’te, Cebelitârık Boğazı’nın güneyinde yeralan Merînîler Devleti olmuştur. Muvahhidlerin haleflerinden olan bu devlet,kendisini Endülüs cihadı açısından da onların varisi olarak görmüştür.Endülüs’te Hıristiyan güçlere karşı devam eden mücadelede de Merînîler ve BenîAhmer genellikle işbirliği içinde olmuşlardır. Muvahhidlerin ardılı olan bu ikidevlet, din, dil, kültür, soy olarak da ortak özelliklere sahiptiler. Önceliklesavunma amaçlı askerî zeminde başlayan ilişkiler, bununla sınırlı kalmamış,farklı alanlarda etkileşimlerle devam etmiştir. Bu çalışmada Benî Ahmer veMerînîler devleti arasındaki çeşitli ilişkiler ve etkileşimler ele alınacaktır.
KW  - Beni Ahmer
KW  - meriniler
N2  - The Muslims maintained their political existence inAndalusia from the early 8th century until 897/1492. After the fall of theAndalusian Umayyad State in 422/1031, the first state of the Muslims in theIberian Peninsula, many city states were established. In the late 5th/11thcentury these small city-states called Muluk al-Tawaif (Party-Kings) were facedwith the danger of fall in the face of Christian forces. They turned forassistance to the Murabites in Maghreb who were of Berber origin. Thanks to theassitance supplied by the Maghreb, the rule of the Murabites began in Andalusiain 483/1090, followed by the Almohads’ rule after 541/1147. Following the fallof the state of Almohads in the early 7th/13th, another period of Mulukal-Tawaif (Party-Kings) arose and within a short time, the states collapsedexcept for Bani Ahmar (Nasrids or Granada Sultanate). This state managed to survivefor nearly two and half centuries. During this period, it had contacts withother states in different ways. One of the states which the Granada Sultanatewas most often in contact with was the Marinides State in the Maghreb, south ofthe Strait of Gibraltar. This state, which was one of the successors of theAlmohads, saw itself as heir to them in terms of the Andalusian jihad. In theongoing struggle against the Christian forces in Andalusia, the Marinids and Bani Ahmar were generally in cooperation. Thesetwo states, which were the successors of the Almohads, also had common featuresin terms of religion, language, culture and lineage. The relations that startedprimarily on military grounds for defense purposes were not limited to this,but continued to be maintained with interactions in different fields. In thepresent study, various relations and interactions between Bani Ahmar andMarinides state will be dealth with.
CR  - Adıgüzel, Adnan. Mağrib Medeniyetinin Zirvesi Muvahhidler: Kuruluş Dö-nemi, Ankara: Araştırma Yayınları, 2011.
CR  - Adıgüzel, Adnan. “Mağrib ve Endülüs’ü Birleştiren Lider Yusuf b. Taşfîn”. İstem 32 (2018): 231-257.
CR  - Alkaç, Tevabil. Gırnâta Benî Ahmer Devleti, I. Yusuf Dönemi (1333-1354). Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2014.
CR  - Aksoy, Hasan. “Eski Türk Edebiyatı’nda Mevlidler”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi (2007): Cilt 5, Sayı 9, 323-332.
CR  - Arslan, Şekip. Hülâsatu târîhi’l-Endelüs. Beyrut: Dâru Mektebeti’l-Hayât, 1403/1983.
CR  - Atçeken, İsmail Hakkı. “Puvatya (Balâtu’ş-Şühedâ) Savaşı ve Etkileri Üzerine Bir Araştırma”. Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8 (1999): 243-263.
CR  - Bekrî, Ebû Abdullah b. Abdülaziz b. Muhammed. el-Mesâlik ve’l-memâlik. Thk. Cemal Talbe. 2 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
CR  - Da’vetü’l-Hak. “Abdülhâdî et-Tâzî, Limâzâ ‘îdu’l-mevlidi’n-nebevî fi’l-ğarbi’l-İslâmî ve’l-esbâbü’l-letî kânet verâe inşâihi”. Sayı: 277. Erişim: 26 Mart 2019, http://www.habous.gov.ma/daouat-alhaq/item/6549.
CR  - Da’vetü’l-Hak. “Muhammed Kemal Şebâne, el-Müdünü’s-sekâfiyyetü’l-İslâmiyye: Fâs”. Sayı: 253. Erişim: 18 Mart 2019, http://www.habous.gov.ma/daouat-alhaq/item/6549.
CR  - Devserî, Ahmed Sani. el-Hayâtü’l-ictimaiyye fi Gırnâta fi asri Devleti Beni’l-Ahmer. Abu Dabi: el-Mücme’u’s-Sekafî, 2004.
CR  - Düzgün, Osman. “Endülüs’te Ortaya Çıkan Bir Şiir Türü: Muvaşşaha”. 38. ICANAS Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongre Bildirileri (10-15 Eylül 2007, Ankara). 
Doğubilim Çalışmaları. Ed. Zeki Dilek vd. Ankara: Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları, 2009.
CR  - el-‘Îd, Bekrî. el-Alâkâtü’s-sekâfiyye beyne’l-Endelüs ve’l-Mağrib beyne’l-karn 7-9/13-15. Yüksek Lisans Tezi, Câmi’atü’l-Akîd el-Hâc, 2015.
CR  - eş-Şek’a, Mustafa. el-Mağrib ve’l-Endelüs. Kahire: Dâru’l-Kitâbi’l-Mısrî; Lüb-nan: Dâru’l-Kitâbi’l-Lübnânî, 1987.
CR  - Eşbâh, Yusuf, Târîhu’l-Endelüs fî ahdi’l-Murâbıtîn ve’l-Muvahhidîn. Trc. Muhammed Abdullah İnan. 2. Cilt. Kahire: Mektebetü’l-Hancî, 2002.
CR  - Fuâd, Hilâl. Huttatu meşîhati’l-ğuzât. Yüksek Lisans Tezi, Kosantîne Mentouri Üniversitesi, 2009.
CR  - Haccî, Abdurrahman Ali. İslamî Fetihten Gırnâta’nın Düşüşüne Kadar Endülüs Tarihi. Trc. Kadir Kınar. 1. Baskı. İstanbul: İlk Harf Yayınevi, 2017.
CR  - Hamevî, Yâkut b. Abdullah. Mu’cemu’l-buldân, 7 Cilt. Beyrut: Dâru’s-Sâdır, 1977.
CR  - Harekât, İbrahim el-Mağrib abre’t-Târîh.  3 Cilt. Dâru’l-Beydâ: Dâru’r-Reşâdi’l-Hadîse, 2000.
CR  - Harîrî, Muhammed İsa. Târîhu’l-Mağribi’l-İslâmî ve’l-Endelüs fi’l-asri’l-Merînî. Kuveyt: Dâru’l-Kalem, 1987.
CR  - Himyerî, Muahmmed b. Abdülmün’im. er-Ravdu’l-mi’târ fî haberi’l-aktâr. Thk. İhsan Abbas. 2. Baskı. Lübnan: Mektebet’ü-Lübnân, 1984.
CR  - Irwing, Washington. Ahbâru sükûti Gırnâta. Trc. Hânî Yahya Nasrî. Beyrut: Müessesetü’l-İntişâri’l-Ârabî, 2000.
CR  - İbn Battûta, Ebû Abdullah Muhammed b. Abduulah et-Tancî. Tuhfetü’n-nüzzâr fî garâibi’l-emsâr ve acâibi’l-esfâr. Thk. Muhammed Abdülmün’im el-Aryân. 2 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’l-Ulûm, 1987.
CR  - İbn Ebî Zer’, Ali el-Fâsî. ez-Zehîretü’s-seniyye fi’t-târîhi’d-Devleti’l-Merîniyye. Rabat: Dâru’l-Mansûr, 1972.
CR  - İbn Ebî Zer’. Ali el-Fâsî. el-Enîsü’l-mudrib bi ravdi’l-kırtâs fî ahbâri mülûki’l-Mağrib ve tarihu medîneti Fâs. Rabât: Dâru’l-Mensûr, 1972.
CR  - İbn Haldun Abdurrahman b. Muhammed. et-Ta’rîf bi İbn Haldûn ve rihletuhû ğarben ve şarken. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Lübnânî, 1979.
CR  - İbn Haldun, Abdurrahman b. Muhammed. Kitâbu’l-İber ve dîvânü’l-mübtede’ ve’l-haber fî eyyâmi’l-Arab ve’l-acem ve’l-Berber ve men âsarahum min zevi’s-sultâni’l-ekber. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 2000.
CR  - İbn Haldun, Abdurrahman b. Muhammed. Mukaddime. Thk. Ahmed Câr. Kahire: Dâru’l-Gadi’l-Cedîd, 2016.
CR  - İbn İzârî, Ebu’l-Abbas Ahmed b. Muhammed el-Merrâküşî. el-Beyânu’l-muğrib fî ihtisâri ahbâri mülûki’l-Endelüs ve’l-Mağrib, 4 Cilt.  Tunus: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 2013.
CR  - İbn Merzûk, Muhammed et-Tilemsânî. el-Müsnedü’s-sahîhu’l-hasen fî maâsiri ve mehâsini mevlânâ Ebi’l-Hasen. Thk. Maria Jesus. Cezayir: eş-Şeriketü’l-Vataniyye, 1981.
CR  - İbnü’l-Ahmer, Ebu’l-Velîd İsmail b. Yusuf el-Gırnâtî. Ravdatü’n-nisrîn fî Devleti Benî Merîn, Rabat: el-Matbaa’tü’l-Mülkiyye, 1962.
CR  - İbnü’l-Esîr, Ebu’l-Hasen İzzeddin Ali. el-Kâmil fi’t-târîh. 15 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1987.
CR  - İbnü’l-Kâdî, Ebu’l-Abbas Ahmed b Muhammed el-Miknâsî. Cezvetü’l-iktibâs fî zikri men halle mine’l-a’lâm medînete Fâs, 2 Cilt. Rabat: Dâru’l-Mansûr, 1973.
CR  - İbnü'l-Hatîb, Ebû Abdullah Lisânüddîn Muhammed b. Abdullah. A’mâlü’l-a’lâm fî men bûyia kable’l-ihtilâm min mülûki’l-İslâm. Thk. Seyyid Kesrevî Hasan. 2 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiye, 2003.
CR  - İbnü'l-Hatîb, Ebû Abdullah Lisânüddîn Muhammed b. Abdullah. el-İhâta fî ahbâri Gırnâta. 5 Cilt. Cezayir: Dâru’l-Emel, 2009.
CR  - İbnü'l-Hatîb, Ebû Abdullah Lisânüddîn Muhammed b. Abdullah. el-Lemhatü’l-bedriyye fi’d-Devleti’n-Nasriyye. Thk. Muhammed Mesud Cibrân. Trablusgarp: Dâru’l-Medâri’l-İslâmî, 
2009.
CR  - İbnü'l-Hatîb, Ebû Abdullah Lisânüddîn Muhammed b. Abdullah. Reyhânetü’l-küttâb ve nüc’atü’l-müntâb. Thk. Muhammed Abdullah İnan. 2 Cilt. Kahire: Mektebetü’l-Hancî, 1981.
CR  - İbnü'l-Hatîb, Ebû Abdullah. Lisânüddîn Muhammed b. Abdullah Künâsetü’d-dükkân ba’de intikâli’s-sükkân. Thk. Muhammed Kemal Şebâne. Kahire: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, b.y.
İmamüddin, Muhammed. Endülüs Siyasi Tarihi. Trc. Yusuf Yazar. Ankara: Rehber Yayınları, 1990.
CR  - İnân, Muhammed Abdullah. Devletü’l-İslâm fi’l-Endelüs –el-asru’r-râbi’- nihâyetü’l-Endelüs. 4. Baskı Kahire: Mektebetü’l-Hancî, 1317/1997.
CR  - İnan, Muhammed Abdullah. Devletü’l-İslâm fî’l-Endelüs-el-asru’s-sâlis – asru’l-Murâbıtîn ve’l-Muvahhidîn fî’l-Mağrib ve’l-Endelüs. 1. Kısım. Kahire: Mektebetü’l-Hancî, 1990.
CR  - Kalkâşendî, Ebu’l-Abbâs Şihâbüddîn Ahmed b. Ali. Subhu’l-a’şâ fî sınâati’l-inşâ. 14 Cilt. Kahire: Dâru’l-Kütübi’l-Mısriyye, 1922.
CR  - Kennedy, Hugh. Endülüs, Müslüman İspanya ve Portekiz’in Siyasi Tarihi. Trc. Ayşenur Demir. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2019.
CR  - Le Tourneau, Roger. Fâs fî asri Benî Merîn. Trc. Nikola Zeyyâde. Lübnan: Mektebetü Lübnan, 1967.
CR  - Makar, Muhammed. el-Libâsü’l-Mağribî min bidâyeti’d-Devleti’l-Merînîyye ile’l-asri’s-Sa’dî. Rabat: Vizâretü’l-Evkâf ve’ş-Şuûni’l-İslâmiyye, 1427/2006.
CR  - Makkârî, Şihâbüddin Ahmed b. Muhammed et-Tilemsânî. Nefhu’t-tîb min ğusni’l-Endelüsi’r-ratîb. 8 Cilt. Beyrut: Dâru Sâdır, 1968.
CR  - Menûnî, Muhammed. Varakât an hadârati’l-Merîniyyîn. Dâru’l-Beydâ: Mat-ba’atü’n-Necâhi’l-Cedîde, 2000.
CR  - Müellifi Meçhul. Nübzetü’l-asr fî ahbâri mülûki Benî Nasr. Thk. Ferîd el-Bustânî. Titvân: Mektebetü’s-Sekâfeti’d-Dîniyye, 1940.
CR  - Nâsırî (Selâvî), Ebu’l-Abbas Ahmed b. Hâlid. el-İstiksâ li ahbâri düveli’l-Mağribi’l-Aksâ, 8 Cilt. Dâru’l-Beydâ: Dâru’l-Kitâb, 1955.
CR  - Özdemir, Mehmet. Endülüs Müslümanları Kültür ve Medeniyet. Ankara: TDV Yayınları, 2016.
CR  - Özdemir, Mehmet. Endülüs Müslümanları Siyasi Tarih. Ankara: TDV Yayınları, 2016.
CR  - Özdemir, Mehmet. “Muvahhidler”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 31: 410-412. İstanbul: TDV Yayınları, 2006.
CR  - Özel, Ahmet. “Mevlid”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 29: 475-479. Ankara: TDV Yayınları, 2004.
CR  - Parlak, Nizamettin. Endülüs’ün Çöküşü –Benî Ahmer’de Darbeler ve İsyanlar-. İstanbul: Hikmetevi Yayınları, 2014.
CR  - Parlak, Nizamettin. Lisânüddîn İbnü’l-Hatîb’in Siyasî Kişiliği ve Tarihçiliği. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2012.
CR  - Qiyas, Şükürov. Benî Ahmer Devleti (1232-1492). Doktora Tezi, Güzel Sanatlar Üniversitesi, 2008.
CR  - Razûk, Muhammed. Dirâsât fî târîhi’l-Mağrib. Dâru’l-Beydâ: İfrîkiyye eş-Şark, 1991.
CR  - Razûk, Muhammed. el-Endelüsiyyûn ve hicrâtühüm ile’l-Mağrib zılâle’l-karneyn 16-17. 3. Baskı. Rabat: Efrîkiyye eş-Şark, 1998.
CR  - Salim, Abdülaziz. Târîhu medîneti el-Meriyye el-İslâmiyye. İskenderiye: Müessesetü Şebâbi’l-Câmia, 1984.
CR  - Sercânî, Râğıb. Kıssatü’l-Endelüs. 2 Cilt. Kahire: Müessesetü İkra, 2011.
CR  - Tamdoğan, Zehra Gözütok. “Merînîler Dönemi (592-869/1196-1465) Sosyo-Kültürel ve İktisadî Hayat”. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, 2014.
CR  - Tûhî, Ahmed Muhammed. el-Mezâhiru’l-hadâra fi’l-Endelüs fî asri Beni’l-Ahmer. İskenderiye: Müessesetü Şebâbi’l-Câmi’a, 1997.
CR  - Ubûdî, Câsim. “Ganî-Billâh”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 13: 349. İstanbul: TDV Yayınları, 1996.
CR  - Venşerîsî, Ebu’l-Abbas Ahmed b. Yahya et-Tilemsâni. Mi’yâru’l-mu’rib ve’l-câmi’u’l-Mağrib an fetâvâ ehli İfrîkiyye ve’l-Endelüs ve’l-Mağrib. 13 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Mağribi’l-İslâmî, 
1981.
CR  - Vezzân, Hasan b. Muhammed el-Fâsî. Vasfu İfrîkiyyâ. Trc. Muhammed Haccî, Muhammed el-Ahdar. 2 Cilt. 2. Baskı. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmi, 1983.
CR  - Yiğit, İsmail. Endülüs ve Kuzey Afrika Devletleri. İstanbul: Kayıhan Yayınları, 2017.
UR  - https://dergipark.org.tr/en/pub/tasavvur/issue//622288
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/907603
ER  -