TY  - JOUR
T1  - ROMA HUKUKUYLA KARŞILAŞTIRMALI OLARAK TÜRK HUKUKUNDA ŞART (KOŞUL, CONDICIO)
TT  - CONDITION (CONDICIO) IN TURKISH LAW IN COMPARISON TO ROMAN LAW
AU  - Kaşak, Fahri Erdem
PY  - 2019
DA  - December
Y2  - 2019
DO  - 10.21492/inuhfd.625495
JF  - İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
JO  - InULR
PB  - Inonu University
WT  - DergiPark
SN  - 2146-1082
SP  - 548
EP  - 562
VL  - 10
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Türk hukukunun da üyesiolduğu Kıta Avrupası hukuk sisteminin temelini Roma hukuku oluşturmaktadır. Bubakımdan bilhassa borçlar hukuku kurumlarının incelenmesinde Roma hukuku kaynaklarınındikkate alınması gerekir. Şart kurumu bakımından da aynı esas geçerlidir.Nitekim Türk ve Roma hukukunda şarta ilişkin hükümler arasında büyük birbenzerlik vardır. Şart kurumu, tarafların yaptıkları hukukî işlemi çeşitliihtimaller çerçevesinde şekillendirmesine imkân tanır. Bir olgunun şart olarakkabul edilebilmesi için belirli unsurları taşıması gerekir. Şartın geleceğeilişkin olması ve gerçekleşip gerçekleşmeyeceğinin objektif olarak şüpheliolması elzemdir. Her ne kadar öğretide iradî – tesadüfî – karma şart, olumlu –olumsuz şart ve gerçekleşebilecek –gerçekleşemeyecek şart gibi farklı tasnifleryapılsa da esas olan geciktirici – bozucu şart ayrımıdır. Zira doğurduklarıhüküm ve sonuçlar bakımından anılan iki şart türü arasında ciddi farklarmevcuttur. Geciktirici şarta bağlı hukukî işlem, şartın gerçekleşmesi anınakadar askıda hükümsüzdür; ancak şartın gerçekleşmesiyle hüküm ve sonuçlarınıdoğurur. Bozucu şarta bağlı hukukî işlem ise kurulduğu andan itibaren hüküm vesonuçlarını doğurur; ancak şart gerçekleşirse hukukî işlem kesin hükümsüz hâlegelir.
KW  - Şart
KW  - Geciktirici Şart
KW  - Bozucu Şart
KW  - İradî Şart
KW  - Tesadüfî Şart
N2  - Roman law forms the basis of Continental European legalsystem of which Turkish law is also a member. In this respect, Roman lawsources must be considered while examining the institutions of law ofobligations. The same principle is also applied for institution of condition. Infact, there is a great similarity between the provisions on condition inTurkish and Roman law. The institution of condition allows the parties to shapetheir legal transactions within the framework of various possibilities. Aprovision must bear certain elements in order to be accepted as a condition.First of all, the condition must indicate a future event and such event must beobjectively suspicious whether or not will realise. Although differentclassifications are made such as potestative – causal – mixed condition,positive – negative condition and realisable – unrealisable condition, inTurkish legal system the distinction as suspensive – resolutive condition isthe basic one, since there are significant differences between suspensive andresolutive conditions in terms of their effects and consequences. Suspensiveconditional legal transaction is provisional ineffective until the conditionoccurs, but becomes effective and bear legal consequences when the conditionoccurs. On the other hand, resolutive conditional legal transaction iseffective upon the conclusion of the transaction and bears legal consequences;however, if the condition is fulfilled, the legal transaction becomes null andvoid.
CR  - AKİPEK, Şebnem: “Tamamlayıcı Olgunun Hukukî İşleme Etkisi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 44(1), 1995, s. 269-291.
CR  - DI MARZO, Salvatore: Roma Hukuku, 2. Baskı, Sulhi Garan Matbaası, İstanbul 1959 (Çeviren: UMUR, Ziya).
CR  - ERDOĞMUŞ, Belgin: Hukukta Latince Teknik Terimler Özlü Sözler, 2. Baskı, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2008.
CR  - EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 23. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2018.
CR  - GAIUS: Institutiones (Borçlar Kısmı), Doğan Kardeş Yayınları A.Ş. Basımevi, İstanbul 1953 (Çeviren: RADO, Türkân).
CR  - HAUSMANINGER, Herbert / SELB, Walter: Römisches Privatrecht, 9. Auflage, Böhlau Verlag, Wien/Köln/Weimar 2001.
CR  - HONSELL, Heinrich: “Lebendiges römisches Recht”, Gedächtnisschrift für Theo Mayer-Maly zum 80. Geburtstag, Wien 2011, s. 225-235.
CR  - HONSELL, Heinrich: Römisches Recht, 8. Auflage, Springer Verlag, Berlin/Heidelberg 2015.
CR  - KARADENİZ ÇELEBİCAN, Özcan: Roma Hukuku, 17. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2014.
CR  - KASER, Max: Das römische Privatrecht, Erster Abschnitt, das altrömische, das vorklassische und klassische Recht, C.H. Beck’sche Verlagsbuchhandlung, München 1955.
CR  - KASER, Max: Über Verbotsgesetze und verbotswidrige Geschäfte im römischen Recht, Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Wien 1977.
CR  - KASER, Max / KNÜTEL, Rolf: Römisches Privatrecht, 20. Auflage, Verlag C.H. Beck, München 2014.
CR  - KOSCHAKER, Paul / AYİTER, Kudret: Modern Özel Hukuka Giriş Olarak Roma Özel Hukukunun Ana Hatları, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara 1983.
CR  - KOLLER, Alfred: Schweizerisches Obligationenrecht Allgemeiner Teil, Handbuch des allgemeinen Schuldrechts, 4. Auflage, Stämpfli Verlag, Bern 2017.
CR  - KRAMER, Ernst A. / PROBST, Thomas: Obligationenrecht Allgemeiner Teil, 2. Auflage, Helbing Lichtenbahn Verlag, Basel 2013.
CR  - MEINCKE, Jens Peter: Römisches Privatrecht Einführung, 2. Auflage, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 2017.
CR  - MOKREJS, Caroline: “In der Schwebe, Zum Versuch der Kategorisierung der condicio iuris im klassischen römischen Recht”, Revue internationale des droits de l'antiquité, 3e Série, Tome LVII, 2010, s. 315-330, http://local.droit.ulg.ac.be/sa/rida/file/2010/17.Mokrejs.pdf, (Erişim Tarihi: 28.10.2018)
CR  - MOUSOURAKIS, George: Fundamentals of Roman Private Law, Springer Verlag, Berlin/Heidelberg 2012.
CR  - OĞUZMAN, M. Kemal / ÖZ, M. Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt 2, 11. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2014.
CR  - OKUR, Sinan: “Roma, Türk-İsviçre ve Avrupa Sözleşme Hukukunda Koşul (Şart) Kavramı ve Hukuki Sonuçları Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 14(1), 2019, s. 31-101.
CR  - PULAŞLI, Hasan: Şarta Bağlı İşlemler ve Hukukî Sonuçları, Dayınlarlı Hukuk Yayınları Ltd. Şti., Ankara 1989.
CR  - SCHWENZER, Ingeborg: Schweizerisches Obligationenrecht Allgemeiner Teil, 7. Auflage, Stämpfli Verlag, Bern 2016.
CR  - SCHWIND, Fritz: Römisches Recht, I. Geschichte, Rechtsgang, System des Privatrechtes, Springer Verlag, Wien 1950.
CR  - SİRMEN, A. Lâle: Türk Özel Hukukunda Şart, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara 1992.
CR  - SOHM, Rudolph: Institutionen, Geschichte und System des römischen Privatrechts, 13. Auflage, Verlag von Duncker & Humblot, Leipzig 1908.
CR  - SOMER, Pervin: 100 Soru – 100 Cevap Roma Borçlar Hukuku, 4. Bası, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2016.
CR  - TAHİROĞLU, Bülent / ERDOĞMUŞ, Belgin: Roma Hukuku Dersleri, 8. Bası, Der Yayınları, İstanbul 2012.
CR  - UMUR, Ziya: Roma Hukuku Ders Notları, 3. Baskı, Beta Basım Yayın, İstanbul 1999.
CR  - ZIMMERMANN, Reinhard: The Law of Obligations, Roman Foundations of the Civilian Tradition, Juta & Co, Ltd., Cape Town 1990.
UR  - https://doi.org/10.21492/inuhfd.625495
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/858759
ER  -