TY  - JOUR
T1  - 2018 Sosyal Bilgiler Öğretim Programının Disiplinlerarası Yapısının İncelenmesi
TT  - Examining the Interdisciplinary Structure of the 2018 Social Studies Curriculum
AU  - Turan, Saim
PY  - 2019
DA  - December
JF  - Journal of Innovative Research in Social Studies
JO  - JIRSS
PB  - Hilmi DEMİRKAYA
WT  - DergiPark
SN  - 2667-4513
SP  - 166
EP  - 190
VL  - 2
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Sosyal bilgiler dersi ABD’de ortaya çıktığı dönemlerdenitibaren öğrencilere sosyal ve beşeri bilimlerin konularıyla öğrencileritoplumsal ve kişisel olarak yetiştirmeyi amaçlayan bir ders olmuştur. Sosyalbilgiler yaşadıkları topluma ve çevrelerine uyumlu, hak ve sorumluluklarınınbilincinde, kendisinin ve yaşadıkları toplumun yararını savunan, çevresineduyarlı, dünyadaki gelişmelerden haberdar olan bireyler yetiştirmek amacıylasosyal ve beşeri bilimler olan tarih, antropoloji, coğrafya, sosyoloji, hukuk,siyaset bilimi gibi disiplinlerin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş bir ilkve ortaokul dersidir. Öğrencileri toplumahazırlama ve onları iyi vatandaşlar olarak yetiştirme amacı nedeniyle dedeğişen şartlara göre güncellenmiş ve farklı bilim disiplinlerini bünyesindebarındırmıştır. Bu çalışmanın amacı 2018 yılında güncellenen sosyal bilgilerdersi öğretim programında yer alan öğrenme alanlarında, öğrenme alanlarındakikonu ağırlıkları ve verilecek değer ve becerin hangi disiplinlerle ilgiliolduğunun ortaya konulmasıdır. Çalışmada nitel araştırma yöntemikullanılmıştır. Çalışmanın veri kaynağıolarak 2017 yılında taslak olarak ortaya çıkan ve 2018 yılında uygulamayakonulan programın öğrenme alanları ve öğrenme alanlarında verilen kazanım,değerler ve beceriler incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerindenbiri olan doküman incelemesi tekniği kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerikanalizi tekniği ile çözümlenmiştir. Bu kapsamda incelenen 2018 yılı sosyalbilgiler dersi öğretim programının genel yeterlilikler, öğrenme alanlarıdüzeyinde farklı disiplinlerle ilişkilendirildiği görülmüştür. Farklı sınıfdüzeylerinde farklı disiplinlerle ilişkilendirilen öğrenme alanlarının genelolarak Vatandaşlık Sosyoloji, Felsefe, Tarih, Çevre eğitimi, BilimselAraştırma, Siyaset bilimi, Ekonomi, Fen ve Teknoloji, Coğrafya, Antropoloji, Bilişim, Hukuk, İnsan Hakları veDemokrasi, Psikoloji, Etnografya disiplinleriyle ilişkilendirilmiştir. Bu disiplinlerin programdaki ağırlıklarınabaktığımızda % 71,42 ile Vatandaşlık ve Sosyoloji disiplinlerinin % 57,14 ileFelsefe, Tarih ve Çevre eğitiminin, %42,85 ile Siyaset bilimi, Ekonomi, Fen ve Teknoloji disiplinlerinin, %28,57 ile Coğrafya,Antropoloji, Bilişim, Hukuk disiplinlerinin, %14,28 ile de İnsan Hakları ve Demokrasi, Psikoloji veEtnografya disiplinlerinin yer aldığı söylenebilir.
KW  - Sosyal Bilgiler
KW  - Disiplinlerarası
KW  - Ders Programı
N2  - Social studies is a primary and secondary schoolcourse that is formed with the disciplines such as history, anthropology,geography, sociology, law, political science which are social and humanities inorder to educate individuals to be compatible with the society and theirenvironment, aware of their rights and responsibilities, defending the benefitof themselves and the society they live in, sensitive to their environment andaware of the developments in the world. Due to its goal of preparing studentsfor society and raising them as good citizens, social studies has been updatedaccording to changing needs and incorporates different disciplines of science.The aim of this study is to reveal the subject weights and the disciplines ofthe value and skill to be given in the learning areas in the social studiescourse curriculum updated in 2018. As a data source of the study, the socialstudies curriculum that was introduced as a draft in 2017 and implemented in2018 were examined. One of the qualitative research method, documentaryscreening technique was used in the study. The collected data were analyzed bycontent analysis technique. In this context, it is seen that the 2018 socialstudies course curriculum is associated with different disciplines at the levelof general competences and learning areas. The learning areas associated withthe disciplines of Citizenship, Sociology, Philosophy, History, EnvironmentalEducation, Scientific Research, Political Science, Economics, Science andTechnology, Geography, Anthropology, Informatics, Law, Human Rights andDemocracy, Psychology and Ethnography. Considering the weight of thesedisciplines in the program it is Citizenshipand Sociology with 71.42%, Philosophy, History and Environment Education with57.14%, Political Science, Economics, Science and Technology disciplines with 42.85%,Geography, Anthropology, Informatics, Law with %28,57 and the disciplines ofHuman Rights and Democracy, Psychology and Ethnography are included with14.28%.
CR  - Akdağ, H. (2009). İlköğretim 6. ve 7. sınıf sosyal bilgiler öğretim programının öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi (Konya İli Örneği). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (21), 1-14.
CR  - Alabaş, R., ve Kamer, S. T. (2007). Sosyal bilgiler öğretim programının değerlendirilmesi: Uygulayıcı görüşlerinin nitel analizi. 1st National Education Congress, Hacettepe University, Ankara.
CR  - Arslan M. (Ed.) (2017). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Anı Yayıncılık. Ankara.
CR  - Avcı, N. (2007). Toplumsal değerler ve gençlik. Ankara: Siyasal Kitabevi.Aydın, H. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Konya: Eğitim Kitabevi Yayınları.
CR  - Babadağ, C.(1996). Modern Öğretim Stratejilerinin Öğretim-Öğrenim Süreçlerine Yansıması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara.
CR  - Barcus, F.E. (1959). Communications content: Analysis of the research, 1900-1958, Unpublished doctor’s dissertation, University of Illinois.
CR  - Bayır, Ö. G., Köse, T. Ç., ve Balbağ, N. L. (2016). Sosyal Bilgiler Dersinde Ara Disiplinlerden Yararlanılmasına İlişkin Öğretmen Görüşleri. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(2).
CR  - Cohen, L., Manion, L., ve Morrison, K. (2007). Research methods in education (6th ed.). New York, NY: Routledge.
CR  - Çakmak, Z., Kaçar, T., ve Arıkan, İ. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ortaokul sosyal bilgiler dersi taslak öğretim programına ilişkin görüşleri. The Journal of Academic Social Science, 5(54), 576-597.
CR  - Çatak, M. (2015). Türkiye’de sosyal bilgiler eğitim programlarının incelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 62(62), 69-94.
CR  - Çoban, O., ve Akşit, İ. (2018). 2005 ve 2017 Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarının Öğrenme Alanı, Kazanım, Kavram, Değer ve Beceri Boyutları Açısından Karşılaştırılması.Journal of History Culture and Art Research, 7(1), 479-505.
CR  - Demir, B.F. ve Oğuz Haçat, S. (2018). Sosyal Bilim Disiplinlerine Göre 2005 ve 2018 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programındaki Kazanımların Değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi,2018, 2(2), 27-56.
CR  - Demirel, Ö. (2013). Eğitimde Program Geliştirme: Kuramdan Uygulamaya. Pegem Akademi, Ankara.
CR  - Doğanay, A. (2008). Çağdaş Sosyal Bilgiler Anlayışı Işığında Yeni Sosyal Bilgiler Programının Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), 77-96.
CR  - Doğanay, A., & Sarı, M. (2008). Öğretmen gözüyle yeni sosyal bilgiler programı: Adana ilinde bir araştırma. İlköğretim Online, 7(2), 468-484.
CR  - Doğanay. A. (2005). Öğretimde kavram ve genellemelerin geliştirilmesi. C. Öztürk. D. Dilek (Ed.), Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi (s. 265-296).Ankara: Pegem Akademi.
CR  - Ersoy, F. G. (2009). Yeni ilköğretim sosyal bilgiler programının uygulanması ile ilgili değerlendirmeler (Konya ili örneği) Yayınlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Konya.
CR  - Ersoy, F.A. ve Erdoğan, K. (2009). Sosyal bilgiler dersi öğretim programının (2004) uygulama sürecine ilişkin öğrenci görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 71-86. .
CR  - Ertürk, S. (1984). Eğitimde Program Geliştirme. Hacettepe Ün. Basımevi, Ankara.
CR  - Gömleksiz, M. N., ve Bulut, İ. (2006). Yeni sosyal bilgiler dersi öğretim programının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 12(3), 393-421.
CR  - Gürel, D. (2017). Taslak sosyal bilgiler öğretim programına yönelik yapısal bir değerlendirme. I. Uluslararası Sınırsız Eğitim ve Araştırma Sempozyumu (USEAS2017), 236-246.
CR  - Gürkan, B., ve Doğanay, A. (2016). Sosyal bilgiler dersinde disiplinler arası öğretim yaklaşımına dayalı analoji tekniği uygulamalarının kavram gelişimine etkisi: Bir durum çalışması. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(19), 395-416.
CR  - Halstead, J. ve M. Pike, M. A. (2006). Citizenship and moral education. New York: Routledge Taylor and Fransic Group.
CR  - Hancock B., Ockleford, E. ve Windridge, K. (2009). An ıntroduction to qualitative research. The NIHR RDS for.
CR  - Kaymakçı, S. (2012). Sosyal bilgiler öğretim programında ilişkilendirmeler. Abant izzet baysal üniversitesi eğitim fakültesi dergisi. 7(2), 273-304.
CR  - Kaymakçı, S., ve Ata, B. (2012). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgilerin doğasıyla ilgili görüşleri. Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 3(1), 35-64.
CR  - Keçe, A., ve Merey, A. (2011). Determinatıon of suitabılity of objectıves of elementary socıal studıes to social scıence disciplines and to interdiscıplınary mentality. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi;8(1), 110-139.
CR  - Milli Eğitim Bakanlığı (2005a). İlköğretim sosyal bilgiler dersi öğretim programı ve kılavuzu: 4- 5. Sınıflar. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
CR  - Milli Eğitim Bakanlığı (2005b). İlköğretim sosyal bilgiler dersi öğretim programı ve kılavuzu: 6- 7. Sınıflar. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
CR  - Milli Eğitim Bakanlığı, (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Programı. mufredat.meb.gov.tr .
CR  - Merriam, S. B. (1995). What can you tell from an N of 1: Issues of validity and reliability in qualitative research. PAACE Journal of Lifelong Learning, 4. 51-60.
CR  - Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Çev. Edt. Mesut Bütün, Selçuk Beşir Demir, (3. Baskıdan Çeviri).  Pegem Akademi Yayıncılık:Ankara.
CR  - Sönmez, Ö.F. Kılıçoğlu, G. (2016). Değerlendirme Boyutu İle Sosyal Bilgiler Programları (1924-2005). TÜBAD 1(1).
CR  - Sözen, E. ve Sibel, A. 2005 ve 2017 sosyal bilgiler dersi öğretim programlarının (sbdöp) karşılaştırılması. E-ajelı (Anatolian Journal of Educational Leadership and Instruction), 6(1), 53-71.
CR  - Tarman, B., Ergür, Ş., Eryıldız, F. (2012). “Yenilenen Sosyal Bilgiler Programına Dair Bir Değerlendirme”. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 103-135.
CR  - Taş, H., ve Kıroğlu, K. (2018). 2017 İlkokul Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı’nın Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 17(2), 697-716.
CR  - Tay, B. (2005). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı ile 2017 sosyal bilgiler dersi taslak öğretim programının karşılaştırması. International Journal of Eurasia Social Sciences, 8(27), 461-487.
CR  - Tonga, D., ve Kılıçoğlu, M. (2013). İlköğretim sosyal bilgiler dersinde yer alan kazanımların vatandaşlık ve insan hakları konuları açısından değerlendirilmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 171(171), 289-308.
CR  - Turan, S. ve Karasu Avcı, E. (2018). 2018 Sosyal Bilgiler Öğretim Programı'nın Dijital Vatandaşlık Bağlamında İncelenmesi. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 2018, 1(1),28-38.
CR  - Uygun, K., Arıbaş, B. B., ve Karalı, M. A. Yeni (2017) Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Meslek Bilincinin İncelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(15), 26-26.
CR  - Varış, F. (1996). Eğitimde Program Geliştirme. Teori ve Teknikler. Alkım Yayıncılık, Ankara.
CR  - Wiersma, W., ve Jurs, S. G. (2005). Research methods in education (8th ed.). Pearson Education Inc.
CR  - Yelken Y. T. ve Akay C. (Ed) (2016). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Anı Yayıncılık. Ankara.
CR  - Yıldız, V.A. ve Kılıç, D. (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programlarına İlişkin Öğretmen Görüşleri: Bir Meta-sentez Çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 22(Özel Sayı), 2115-2127.
CR  - Yıldızlar M. (2013), Öğretim İlke ve Yöntemleri. Pegem Akademi. Ankara.
CR  - Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim, 23(112).
UR  - https://dergipark.org.tr/en/pub/jirss/issue//629426
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/904670
ER  -