TY  - JOUR
T1  - Türkiye’de Dış Ticaret Açığına Neden Olan Unsurlar, Bu Unsurlardan Katma Değeri Düşük Ürün İhracatının Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkileri ve Çözüm Önerileri
TT  - The Reasons of Foreign Trade Deficit in Turkey and The  Place of Low Value Added Product Exports in Foreign Trade Deficit and Solution Offers
AU  - Ketboğa, Metin
PY  - 2019
DA  - December
Y2  - 2019
JF  - Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi
JO  - Batman univ. yaşam bilim. derg.
PB  - Batman University
WT  - DergiPark
SN  - 2147-4877
SP  - 209
EP  - 224
VL  - 9
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkeler, sanayi alanında gelişmişülkelerin altında bir performans gösterdikleri için genel olarak ihracatkalemleri ya tarım ürünlerine ya da emek yoğunluklu ürünlere dayanmaktadır. Buülkeler, teknoloji geliştirme konusunda yeterli seviyede olmadıkları içinteknoloji yoğunluklu ürünleri gelişmiş ülkelerden ithal etmektedirler. Bu durumdış ticaret açığının oluşmasında önemli bir etkiye sahiptir. Türkiye gelişmekteolan ülkeler statüsündedir. Türkiye’de dış ticaret açığı, 2009-2018 yılı verilerinegöre ortalama 73 milyar 630 milyon dolardır. Bu oran, Türkiye’nin 2009-2018yılları arasında yapmış olduğu ortala ihracat miktarı olan 142 milyar 408milyon doların yarısında fazladır (TÜİK, 2019). Son on yıllık dış ticaret açığıortalamasının, son 10 yıllık ihracat miktarı ortalamasının yarısından fazlaolması dış ticaret açığının Türkiye’de önemli bir sorun olduğunugöstermektedir. Araştırmamız, Türkiye’de dış ticaret açığına neden olanekonomik unsurların belirlenmesi ve bunlara çözüm önerileri sunulması yönü ileönemlidir. Araştırmada öncelikle dış ticaret açığına neden olan ekonomikunsurlar incelenmiş, katma değeri yüksek ürünlerin Türkiye’nin dış ticaretiiçindeki yeri irdelenerek, katma değeri yüksek ürünlerin üretilmesinin dışticaret açığını azaltmadaki rolüne değinilmiştir. Araştırmamızın amacı,Türkiye’de dış ticaret açığının oluşmasına neden olan ekonomik unsurlarıbelirlemek, bu ekonomik unsurlardankatma değeri düşük ürünlerin ihracatının Türkiye ekonomisine olan etkilerinitartışarak, çözüm önerileri sunmaktır. Araştırmamızın sonuç bölümünde dışticaret açığına neden olan ekonomik unsurların alınacak çeşitli önemlerleazaltılabileceği, özellikle ara malı ve sermaye malı üretebilecek endüstrileringelişimine ve arge çalışmalarının artırılması yolu ile ileri teknoloji içerenkatma değeri yüksek ürünlerin üretilmesinin dış ticaret açığını azaltacağısonucuna varılmıştır.
KW  - Dış Ticaret Açığı
KW  - Döviz
KW  - İthalat
KW  - İhracat
N2  - Underdeveloped or developing countries outperform the developed countriesin the field of industry. That is way, export items are generally based oneither agricultural products or labor-intensive products. These countriesimport technology-intensive products from developed countries because they arenot at a sufficient level in technology development. This situation has a significanteffect on foreign trade deficit. Turkey has the status of developing countries.According to the average data for the year 2009-2018, the foreign trade deficitin Turkey is 73 billion 630 million dollars. If this rate compares to Turkishexport which was 142 billion 408 milyon dollarbetween the year 2009-2018, it can be seen that it more than half. Thisratio shows us that the foreign trade deficit is a major problem in Turkey.This research is important for determination of economic factors which causetrade deficit in Turkey and to bepresented solotion offer to preventtrade deficit. In this research, economic factors which cause foreign tradedeficit were examined firstly, secondly place of high value added products inthe foreign trade of Turkey was examined and than the role of the production ofhigh value-added products in reducing the foreign trade deficit was mentioned.The aim of our study was to determine the economic factors which cause theforeign trade deficit in Turkey and discuss effect of low added value products which are oneof important trade deficit season inTurkey, on Turkish economy and also offer solutions to them. In conclusion ofthe study, economic factors causing the trade deficit in Turkey expressedindividually, and emphasized the importance of implementing policies for thedevelopment of industries capable of producing capital goods. What is more, Inorder to reduce the foreign trade deficit, it has been concluded that theproduction and export of high value-added products that contain advancedtechnology is essential.
CR  - Altundal, V. (2014), Bölgesel Ticaret Anlaşmalarının 2008 Küresel Ekonomik Kriz Sonrası Türkiye’nin Dış Ticaret Açığında Etkisi ve Gümrük Birliği Anlaşması Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İşletme Anabilim Dalı, Afyon.
CR  - Çelik M., M. Yıldırım, “Amigdalin ve Özellikleri”, Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 2017/6 (1), ss. 28-37.
CR  - Doğan, İ, S. Gürbüz, “Enerji Fiyatlarının Dış Ticaret Açığı Üzerindeki Rolü”, Ömer Halis Demir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2017/2, (10), ss.81-90.
CR  - Etimaden, Madenlerimiz,  <www.etimaden.gov.tr >(14.11.2018).
CR  - Göçer, İ.,”Ar-Ge Harcamalarının Yüksek Teknolojili Ürün İhracatı, Dış Ticaret Dengesi Ve Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri”, Maliye Dergisi, 2013/165,ss. 215-240.
CR  - Hepaktan, E., S. Çınar, “Türkiye’de Uygulanan Döviz Kuru Sistemlerinin Dış Ticaret İle İlişkisi”, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 2011/5, (3), ss.82.
CR  - Hepaktan C., “Türkiye’nin Dönüşüm Sürecinde Dış Ticaret Politikaları”, 2. Ulusal İktisat Kongresi, 2008,  İzmir.
CR  - İnançlı S., A. Konak, “Türkiye’de İhracatın İthalata Bağımlılığı: Otomotiv Sektörü”, Eskişehir İİBF Dergisi, 2011/6, (2), ss.343-362.
CR  - Kılıç, C., Y. Bayar, vd. …,” Araştırma Geliştirme Harcamalarının İleri teknoloji Ürün İhracatı Üzerindeki Etkisi: G-8 Ülkeleri için Bir Panel Analizi” Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2014/44, (2), ss.115-130.
CR  - Koç, H., M. Değer, “Döviz kuru belirsizliği ve yurtiçi yatırımlar: Türkiye Ekonomisi Üzerine Nedensellik Testleri 1988-2007”,  Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2010/24, (3) s.79-93
CR  - Konak, A., “Türkiye’de Cari İşlemler Açığın Nedenleri ve Cari İşlemler Açığı - Dış Ticaret Açığı İlişkisi”, Econder International Academic Journal, 2018/2, (2), ss.163-178.
CR  - KPMG, İlaç Endüstrisine Sektörel Bir Bakış 2019,  < https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/tr/pdf/2019/04/sektorel-bakis-2019-ilac.pdf>(07.09.2019).
CR  - Mit Technology Review, It’s amazing what you can learn about a cell when you levitate it,  <https://www.technologyreview.com/lists/innovators-under-35/2015/pioneer/gozde-durmus/,  <(15.08.2019).
CR  - OSD, (2017),  OSD Küresel Değerlendirme Raporu,  <http://www.osd.org.tr/sites/1/upload/files/2018_Kuresel_Degerlendirme_Raporu-4349.pdf> (15.08.2019).
CR  - Öz, S., (2007), Türkiye’nin Dış Ticaret Açığı, Boyutu, Yapısı ve Nedenleri, TUSİAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu, İstanbul.
CR  - Özdemir, A., C. Ordu, “Döviz Kuru ve Dış Ticaret İlişkisi: Türkiye Örneği”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 2013, s.29-42.
CR  - Özkan G. ,H. Yılmaz, “Arge Harcamalarının Yüksek Teknoloji Ürün İhracatı ve Kişi Başı Gelir Üzerindeki Etkileri: 12 AB Ülkesi ve Türkiye için Uygulama”, Bilim Ekonomi ve Yönetim Dergisi, 2017/1, (12), ss.1-12.
CR  - Özlale, Ü., A. Karakurt, “Türkiye’de Tasarruf  Açığının Nedenleri ve Kapatılması için Politika Önerileri”, Türkiye Bankalar Birliği Bankacılar Dergisi, 2012, s.1-34.
CR  - SIPRI, SIPRI Arms Industry Database,  <http://www.sasad.org.tr/uploaded/SIPRI-2018-Guncellemesi.pdf> (15.08.2019).
CR  - Şerefli, M., “Dış Ticaretin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği”, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2016/13, ss.136-143.
CR  - TÜİK, Dış Ticaret istatistikleri,  <http://www.TÜİK.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist> (30.08.2019).
CR  - Taşlıgil, N,. G. Şahin, “Yapı Malzemesi Olarak Kullanılan Türkiye Doğal Taşlarının İktisadi Coğrafya Odağında Analizi” Marmara Coğrafya Dergisi, 2016, (33), ss. 609.
CR  - The Boston Consulting Group, (2011), “Türkiye’de İlaç Endüstrisinin Küreselleşmesi İçin Devlet İle Ortak Yol Haritası”,  İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası, ss. 1-156.
CR  - Turan, Z., D. Barak, “Türkiye’de Cari İşlemler Açığının Sürdürülebilirliği”, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 2016, (4), s.2.
CR  - Trademap, List of Word Car Export,  <https://www.trademap.org/Country_SelProduct_TS.aspx?nvpm=1%7c%7c%7c%7c%7c87%7c%7c%7c2%7c1%7c1%7c2%7c2%7c1%7c2%7c1%7c1>(10.08.2019).
CR  - Yanar, R., G. Kerimoğlu, “Türkiye’de Enerji Tüketimi, Ekonomik Büyüme ve Cari Açık İlişkisi”,  Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2011/3,(2), s.191-201.
CR  - Yıldırım, H., E. Akkılıç, vd. …,”Arge Harcamalarının Ekonomik Büyüme ve Dış Ticaret Dengesi Üzerindeki Etkisi: G-20 Ülkeleri Üzerine Bir Uygulama”, International Review of Economics and Management, 2018/2, (6) ss.43-58.
CR  - Yiğit, G., (2014), Dış Ticaret Açığının Türkiye Ekonomisine Etkileri, Yüksek Lisans Tezi, İktisat Anabilim Dalı, Ordu Üniversitesi, Ordu.
UR  - https://dergipark.org.tr/en/pub/buyasambid/issue//635239
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/910260
ER  -