TY - JOUR T1 - İSLAM DÜNYASINDA GERİ KALMIŞLIK SORUNU VE FUAT SEZGİN’İN KONUYA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ TT - THE BACKWARDNESS PROBLEM OF ISLAMIC WORLD AND FUAT SEZGİN'S OPINION ON THE SUBJECT AU - Kızmaz, Zahir PY - 2019 DA - December DO - 10.29029/busbed.640930 JF - Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi JO - BUSBED PB - Bingol University WT - DergiPark SN - 1309-6672 SP - 97 EP - 120 LA - tr AB - Buçalışmada Müslüman toplumların geri kalmışlık sorununa odaklanılacaktır. Burada,ilkin Müslüman toplumların geri kalmasında etkili olduğu varsayılan nedenlerkonusunda ileri sürülen bazı görüşler ve akabinde Fuat Sezgin’in konuya ilişkindüşünceleri ele alınacaktır. Çalışmanın amacı, Fuat Sezgin’in İslam dünyasının gerilemekonusuna bakış açısını diğer görüşler ile birlikte analiz etmektir. Çok sayıdasosyal bilimci İslam dünyasının geri kalmışlık sorunsalını iç ve dışfaktörlerin birlikteliği çerçevesinde ele alırken, Fuat Sezgin daha çok dışunsurların sonucu olarak görme eğilimindedir. İslam dünyasının geri kalmışlığıağırlıklı olarak; batı dünyasındaki Rönesans, reform, coğrafi keşifler veendüstriyel devrimin gelişimi, İslamdünyasının batıdaki gelişmeleri takip edememesi, batının sömürgecilik faaliyetleri,dinsel düşünce yapısında ve kurumlarında meydana gelen değişmeler, Haçlıseferleri, Moğol istilasının etkileri, yeni ticaret yollarının bulunması veİslam dünyasındaki siyasi istikrarsızlık gibi unsurlar üzerinden analizedilmektedir. Fuat Sezgin de İslam dünyasındaki gerilemenin nedenleri olarakdaha çok Haçlı seferleri, Moğol saldırısı, batıdaki bazı coğrafi keşifler veİspanya’da Müslüman varlığının zayıflaması faktörlerini belirtmiştir. Sezgin’indiğer önemli bir saptaması da gerilemenin nedeninin din olgusu ileaçıklanamayacağı gerçeğidir. KW - Fuat Sezgin KW - İslam dünyası KW - geri kalmışlık N2 - This study will focus on the problem of backwardnessin Muslim societies. First of all, some approaches mentioned about the reasonsof backwardness in Muslim societies and Fuat Sezgin's opinions on the subjectwill be discussed. The aim of the study is to analyze Fuat Sezgin's opinionabout the backwardness in conjunction with other opinions. While manyresearchers have addressed the problem of backwardness in the Islamic worldwithin the framework of the combination of internal and external factors, FuatSezgin tends to see it as the result of external factors. The backwardness ofthe Islamic world is generally attributed to the reasons such as renaissance inthe western world, reform, geographical discoveries and industrial revolutions,the inability of the Islamic world to follow the developments in the west,colonial activities of the west, changes in religious thought and institutions,Crusades, effects of Mongolian invasion, new trade routes and politicalinstability in the Islamic world. Fuat Sezgin stated that the reasons for therecession in the Islamic world were the Crusades, the Mongol attack, somegeographical discoveries in the west and the weakening of the Muslim presencein Spain. CR - ALPEREN, Abdullah (2019), “Said Halim Paşa’da İslam Dünyasında Geri Kalmışlık ve Geri Kalmışlıktan Çıkış Yolları Üzerine Bir Değerlendirme”, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 14: 9-35 CR - ANZAVUR, Demirpolat (2002), ‘Ülgener ve Geri Kalmışlık Sorunsalı”, Marife 3: 285-297 CR - KENAN, Seyfi (2003), “İslâm Dünyasının Duraklama Sebepleri Üzerine Ünlü Bilimler Tarihçisi Fuat Sezgin’i Dinlemek ”, Değerler Eğitimi Dergisi, 1 (4): 73-98 CR - KORKMAZ, Tayfur (2009), 20. Yy. İslam Bilim Tarihi Çalışmaları George Sarton Ve Fuat Sezgin Örneği, (yayınlanmamış yüksek lisans tezi) Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlahiyat Anabilim Dalı İslam Felsefesi Bilim Dalı İstanbul, CR - KÜÇÜKPARMAK, Aykut (2019), “Fuat Sezgin’in Batı Merkezli Bilim Tarihi Eleştirisi”, Uluslararası Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Dergisi, 6 (42): 2576-2585 CR - KURT, Abdurrahman (2008), İslam ve Geri Kalmışlık Sorunu, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fak. Dergisi 17 (2): 35-72 CR - ÖZKİRAZ, Ahmet (2007), “Sabri F. Ülgener’de Zihniyet Ve Geri Kalmışlık -Osmanlı’ dan Günümüze Yapısal Bir Çözümleme-“ İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 36: 35-59 CR - SAYGILI, Serdar (2019), “Doğu ve Batı Düalizminde İslam Medeniyet Tarihinin Oksidentalist Düşünürü Fuat Sezgin ve Bilim Tarihi Anlayışı”, Temaşa dergisi, 10:10-31 CR - SEGAL, Aron (2015), İslam Dünyası Bilim’de Neden Geri Kaldı (çev. Celal Öney), Journal of History and Future 1 (1): 172-203 CR - SEZGİN, Fuat (2002), “İslâm Medeniyetinin Donuklaşmasının Sebepleri Meselesi”, (çev.: Dursun Hazer), Gazi Üniversitesi Çorum İFD, I (2), 295-303. CR - SEZGİN, Fuat (2008). İslam’da Bilim Ve Teknik I, (2. Baskı), İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş. Yayınları CR - SEZGİN, Fuat (2010), Tanınmayan Büyük Çağ: İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi (ed. Resul Turan), İstanbul: Timaş Yayınları, CR - SEZGİN, Fuat (2011), “İslam’ın Bilimler Tarihindeki Yaratıcı Yerine Bir Bakış”, Adam Akademi, 1: 92-94 CR - SEZGİN, Fuat (2012) “İslam, Bilim ve Teknoloji Tarihine Bir Bakış”, İslam Bilimler Tarihi Üzerine Konferanslar içinde, ed. Zeynep Berktaş-Tuğçe İnceoğlu, İstanbul: Timaş Yayınları CR - SEZGİN, Fuat (2014) “İslam Bilim Tarihi Üzerine Tespitler ve Oryantalist Tezler”. Söyleşi: Sefer Turan, Bilim Tarihi Sohbetleri içinde, (ed. Cüneyt Dalkıran), İstanbul: Timaş Yayınları, s. 41-42, CR - SEZGİN, Fuat (2016) “Prof. Dr. Fuat Sezgin’in Açılış Dersi”. Akademik Açılış Konferansı, İstanbul Üniversitesi, İstanbul, 3-26. CR - SEZGİN, Fuat (2018), İslam Bilim Tarihi Üzerine Konferanslar, Timaş yay. (4. Baskı), İstanbul CR - TÜTENGİL, C. Orhan (1962), “Az Gelişmenin Sebepleri”,Yirmidokuzuncu Konferans, int.erişim,https://arastirmax.com/en/system/files/dergiler/140014/makaleler/4/1/arastrmx_140014_4_pp_152-160.pdf, s. 152-160 CR - UYANIK, Zeki ve AKKAŞ, İ. (2016 ) “Kenarda” Kalmış “Merkezi” Bir Düşünür Portresi: Sabri Ülgener”, Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3: 49-59 UR - https://doi.org/10.29029/busbed.640930 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/903010 ER -