@article{article_642401, title={Azerbaycan’ın Latin Alfabesine Geçişinin Türkiye’deki Alfabe Tartışmalarına Etkisi}, journal={Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi}, volume={35}, pages={479–504}, year={2011}, DOI={10.33419/aamd.642401}, author={Kılıç, Fahri}, keywords={Azerbaijan,Turkey,Arabic Alphabet,Latin Alphabet,Turkology Congress}, abstract={<div style="text-align: justify; "> <span style="font-size: 0.9em;">Azerbaycan’ın Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’ne katılmasıyla  </span> <span style="font-size: 0.9em;">Latin esasına dayanan alfabe 1922 yılından itibaren Arap alfabesi  </span> <span style="font-size: 0.9em;">ile birlikte kullanılmaya başlanmıştır. Azerbaycan’ın Latin Alfabesini  </span> <span style="font-size: 0.9em;">uygulamaya başlaması Türkiye’nin alfabe değişikliğine örnek teşkiletmiştir.  </span> <span style="font-size: 0.9em;">1926 I. Bakü Türkoloji Kongresi’nde alınan “Tüm Türkler İçin  </span> <span style="font-size: 0.9em;">Latin Alfabesine Geçme” kararı ile Türk devletleri arasında kültürel  </span> <span style="font-size: 0.9em;">bağı güçlendirme düşüncesi Türkiye’de Latin alfabesinin kabulünde  </span> <span style="font-size: 0.9em;">etkili olmuştur. Bu gelişmenin hemen ardından Türk kamuoyunda da  </span> <span style="font-size: 0.9em;">alfabe tartışmaları yeniden canlanmıştır. Azerbaycan ve diğer Orta  </span> <span style="font-size: 0.9em;">Asya Türk topluluklarının Latin alfabelerini benimsemeye başlaması  </span> <span style="font-size: 0.9em;">Türkçü aydınlar ve Türk Ocağı gibi kuruluşların alfabe değişikliğine  </span> <span style="font-size: 0.9em;">destek vermelerine yol açmıştır. Ayrıca Azerbaycanlı aydınlar da dönemin  </span> <span style="font-size: 0.9em;">önemli gazete ve dergilerindeki yazılarıyla Türkiye’de alfabe  </span> <span style="font-size: 0.9em;">değişikliğini desteklemişlerdir. </span> <br> </div> <div style="text-align: justify; "> <span style="font-size: 0.9em;">Azerbaycan’da Arap alfabesinden Latin alfabesine geçilmesi gereği  </span> <span style="font-size: 0.9em;">üzerinden yapılan tartışmalar, Türkiye’de de benzer biçimde yaşanmış,  </span> <span style="font-size: 0.9em;">alfabe değişikliği yapılmadan toplumun aydınlatılamayacağı, okuma  </span> <span style="font-size: 0.9em;">yazma sorununun giderilemeyeceği, Arap alfabesinden Latin alfabesine  </span> <span style="font-size: 0.9em;">geçilmesi halinde, diğer Türk halkları ile olan ilişkilerinin daha da güçleneceği  </span> <span style="font-size: 0.9em;">ileri sürülmüştür. Azerbaycan’da gerçekleştirilen alfabe değişikliğinin  </span> <span style="font-size: 0.9em;">Türkiye üzerindeki etkilerinin neler olduğunun saptanmasını hedefleyen  </span> <span style="font-size: 0.9em;">bu çalışmada; nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme  </span> <span style="font-size: 0.9em;">tekniği kullanılmıştır. İncelemede alan yazınının dışında, arşiv kaynakları,  </span> <span style="font-size: 0.9em;">süreli yayınlar ve tetkik eserlere başvurulmuştur. Elde edilen bulgular  </span> <span style="font-size: 0.9em;">ışığında Azerbaycan’ın yaptığı alfabe değişikliğinin Türkiye’deki alfabe  </span> <span style="font-size: 0.9em;">değişikliği üzerine yapılan tartışmalara etkileri irdelenecektir. Aynı zamanda  </span> <span style="font-size: 0.9em;">Türkiye ve Azerbaycan’da Latin alfabesine kullanılmaya başlanmasıyla  </span> <span style="font-size: 0.9em;">ortaya çıkan sonuçlar incelenerek bir mukayese yapılacaktır. </span> </div>}, number={100}, publisher={T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı}