TY  - JOUR
T1  - Kamusal Alanda Özgürleştirici Müdahaleler, Parazit Mekânlar
TT  - Emancipating Urban Interventions: Parasitic Spaces
AU  - Akgün Gültekin, Asiye
AU  - Birer, Emel
PY  - 2019
DA  - December
DO  - 10.35674/kent.643170
JF  - Kent Akademisi
JO  - Urban Academy
PB  - Ahmet FİDAN
WT  - DergiPark
SN  - 2146-9229
SP  - 729
EP  - 738
VL  - 12
IS  - 4
LA  - tr
AB  - Günümüzdekent, tüketim odaklı bir sunum nesnesi haline dönüşmektedir. Kamusal alanınortadan kalktığı söylemleri eşliğinde, mimarlar ve şehirciler tarafından yenitür kamusallıkların yaratılmasına yönelik farklı pratiklerin geliştirildiğigözlemlenir. Bu pratiklerden bir tanesi, mekânı sosyal bir ürün olarak kabuleden eylemlilik halinin yaratılması ve beraberinde toplumsal sürekliliğininsağlanmasına yönelik gündelik hayata nüfus edecek strüktürel eylem alanlarınıntasarlanması ve beraberinde kamusal alanda bireyin özgürleştirilmesidir.Temelde yer alan eylemlilik anlayışına görünür olmak eklenir ve mimari mekân budurumda karşılığını parazit strüktürlerle bulur. Mevcuda eklemlenen yapısı ileparazit, kentlinin her gün baktığı ama göremediği alanları mekânsallaştırır, dinamikleştirirve kentliyi değişime dâhil eder. Aynı eylem, -bakmak- için de eylemsel alanadönüşür. Deneyim alanının yaşandığı kentsel mekân kenti geri almanınmuştusudur. Bu çalışmanın amacı, tüketim ve seyirlik bir nesneye dönüşen kentekamusal yarara dönük eylem-mekânları yerleştirerek -plug into- yeni kamusalmekân kavramını irdelemek, anlık, geçici kamusal alan müdahalelerini parazitmimari mekânlar üzerinden tartışmaktır. Yapılı çevreninözelleştirilen-ticarileşen kamusal alanlarında parazit strüktürler ile yapılıçevreye müdahale edilerek kamu yararına dönüştürmek niyeti deneysel birstüdyonun ürünleri ile tartışmaya açılmıştır. Bu ürünler, İstanbul’un gündelikhayatında belkemiğini oluşturan E5 yolculuk güzergâhında bulunan metrobüsduraklarına yapılacak parazit müdahaleler olup, bir çeşit mekânınnormalleşmesine meydan okuma olarak ortaya çıkmaktadır. Mimari ürünler ileortaya çıkan problem alanında eylemlilik-görünürlük-izleyici kavramları yenidenele alınır.
KW  - yeni kamusal alanlar
KW  - özgürleşme
KW  - görünürlük
KW  - eylemlilik
KW  - parazit strüktür
N2  - It isobserved that cities are transformed into consumption-oriented presentationobjects. Apart from the discourse of vanishing public space different practiceswhich is aim to create new publicities have been developed by architects andurbanists. With acceptence of the space as a social product, to create thestructural action space which is penetrated to a daily routine in order tosocial sustainability makes people free in public space. Being visible is addedto the action-based approaches, and it reflects to architectural space asparasitic structures. With its articulated structure, it spatialized, dynamizesthe place we look at every day but not see, and transform the spectator into anemancipated active agent. As a stage of the gazing action, the placetransformed into agency space. And this urban space practice herald to get backto city. In this study, articulation of the agency space to urban space whichis transformed into consumption andtheatrical thing, it is presented as a method that will makethe people interact with others. It is aimed to discuss the situation arisingfrom the products of the experimental studio which aims to design the parasitestructure on the E5 journey route, which constitutes the backbone of Istanbul.The studio's products emerge as a challenge to the normalization of existingstatic and defined space. The concept of agency-visibility-spectator will bere-examined through the architectural designs.
CR  - Arendth, H. (1994). İnsanlık Durumu. (Çev. Bahadır Sina Şener), İletişim, İstanbul.
CR  - Augé, M. (2017). Yok-Yerler. (Çev. Turhan Ilgaz), Daimon Yayınları, İstanbul.
CR  - d’Entreves, M. P. (2019). Hannah Arendt,  içinde, The Stanford Encyclopedia of Philosophy. (Der. Edward N. Zalta) (Elektronik Kaynak). Erişim Tarihi: 4.9.2019.https://plato.stanford.edu/entries/arendt/#CitPubSph .
CR  - Ferreri, M. (2015).  The seductions of temporary urbanism, içinde, Ephemera Journal, (Elektronik Kaynak). Erişim Tarihi: 5.9.2019.http://www.ephemerajournal.org/sites/default/files/pdfs/contribution/15-1ferreri.pdf
CR  - Harrison, M. (2017). Stavros Stavrıdes’ new book common space: the cıty as commons, içinde, Agent of Alternatives, (Elektronik Kaynak). Erişim Tarihi: 4.9.2019.http://agentsofalternatives.com/?p=2530
CR  - Harvey, D. (2019). Postmodernliğin Durumu. (Çev. Sungur Savran), Metis, İstanbul.
CR  - Katznelson, I. (2003). Önsöz (çev. Mehmet Moralı), içinde, Sosyal Adalet ve Şehir (David Harvey), Metis Yayınları, İstanbul.
CR  - Koyama, M. (2017).  Can Temporary Urbanism be a Permanent Solution? Urban Spaces in Liquid Times, içinde, Medium, (Elektronik Kaynak). Erişim Tarihi: 5.9.2019.  https://medium.com/@megukoyama/can-temporary-urbanism-be-a-permanent-solution-urban-spaces-in-liquid-times-643d423ae4fc
CR  - Lefebvre, H. (2015). Şehir Hakkı. (Çev. Işık Ergüden), Sel Yayın, İstanbul.
CR  - Lehtovuori, P., Ruoppila, S. (2012). Temporary Uses As Means Of Experimental Urban Planning, içinde, Serbian Architectural Journal, s. 4, (Der. John Henneberry), (Elektronik Kaynak). Erişim Tarihi: 5.9.2019. https://www.researchgate.net/publication/275259733_Temporary_uses_as_means_of_experimental_urban_planning
CR  - Madanipour, A. (2017). Cities in Time Temporary Urbanism and the Future of the City, s.3-4,   Bloomsbury Academic Press, London.
CR  - Myburg, J. (2014). MESOPARASITE. A Symbiotic Affair. Unitec Institute of Technology.
CR  - Pit, M., Steller, K. & Streng, G.(2017). T02 essay parasitic architecture.pdf. (Elektronik Kaynak). Erişim Tarihi: 5.9.2019.http://www.gerjanstreng.eu/files/T02%20essay%20parasitic%20architecture.pdf.
CR  - Ranciére, J. (2010). Özgürleşen Seyirci. (Çev. Burak Şaman). Metis, Istanbul.
CR  - Salama, A. M. (1995). New Trends in Architectural Education: Designing the Design Studio. Tailored Text and Unlimited Potential Publishing, USA.
CR  - Salama, A. M. (2015). Spatial Design Education: New Directions for Pedagogy in Architecture and Beyond. Ashgate Publishing, UK, USA.
CR  - Salama, A. S., Nicholas Wilkinson, N. (editörler.) (2007). Design Studio Pedagogy: Horizons For The Future, The Urban International Press, UK.
CR  - Stavrides, S. (2018). Müşterek Mekân. (Çev. Cenk Saraçoğlu). Sel Yayıncılık, İstanbul.
CR  - Üngür, E. (2018).  Kentleşmeyi Gerçekleştiren Biyopolitik Bir Araç Olarak D-100 Karayolu, içinde, Mimarist, s.63, s. 32-36, İstanbul Mimarlar Odası.
CR  - Üstün Demirkaya, F., Maçka Kalfa, S. (2017). Biyolojik Yaşam Şeklinden Mimari Ürüne: Konak Binada Parazitik Mimari,içinde, Fen, Matematik, Mühendislik ve Doğa Bilimleri Araştırmaları, s. 242-250.
CR  - Yorgancıoğlu, D., Seyman Güray, T. (2018).  Mimari Tasarım Eğitiminde Alternatif Yaklaşımlar: Bir Mekân Tasarımı Stratejisi Olarak “Parazit Mimari”, içinde, MEGARON 2018;13(1):144-155, DOI: 10.5505/megaron.2017.74946
UR  - https://doi.org/10.35674/kent.643170
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/928751
ER  -