TY - JOUR T1 - TARİHİ KONYA HASBEY DAR’ÜL HUFFAZI’NIN (MESCİT) SONLU ELEMANLAR ANALİZİ YÖNTEMİYLE DEPREM DAVRANIŞININ İNCELENMESİ TT - INVESTIGATION OF EARTHQUAKE BEHAVIOR OF HISTORICAL KONYA HASBEY DAR’ÜL HUFFAZI (MESCIT) BY FINITE ELEMENT ANALYSIS METHOD AU - Erdemir, Murat AU - Başar, Mehmet Emin PY - 2019 DA - October DO - 10.26809/joa.4.033 JF - Journal of Awareness JO - JoA PB - Rating Academy WT - DergiPark SN - 2149-6544 SP - 419 EP - 432 VL - 4 IS - 4 LA - tr AB - Tarihî yapılargeçmişle bugün ve gelecek arasındaki ilişkiyi sağlayan ve bize yapıldığıdönemin yapım tekniği, malzeme özelliklerinin yanı sıra geçmişten günümüzekadarki olaylar hakkında da önemli bilgiler veren kültür varlıklarıdır. Busebeplerden dolayı bu yapıların korunması ve gelecek nesillere aktarılması gereklidir.Hiç kuşkusuz tarihî yapılara zarar veren en önemli olaylardan birisi dedepremdir. Günümüzde depremin etkileri, bilgisayar ortamında çeşitli programlarvasıtasıyla önceden tahmin edilebilmektedir.Bu çalışmada, Karahanlılar Dönemi yapılarından olan, Konya Merkez’debulunan ve 1421 (H.824) yılında Hatıplı Hacı Hasbey oğlu Mehmed tarafındanyaptırılan Hasbey Dar’ül Huffazı’nın mescit kısmının SAP 2000 programında sonluelemanlar modeli ve analizi yapılmıştır. Model üzerine iki farklı yüklemetanımlanmıştır. Bunlardan birincisi sabit olan yükleri, ikincisi de Konya’yaözgü deprem spektrumunda tarif edilen yer hareketlerinin sebep olduğu etkileribelirtir. Yapılan analizler sonucunda tarihî yapının deprem davranışlarıincelenmiştir. KW - Tarihî yapı KW - Hasbey Dar’ül Huffazı KW - Deprem KW - Sonlu elemanlar yöntemi N2 - Historical buildingsare cultural assets that provide the relationship between the past and presentand future and give us important information about the construction techniquesof the period, material properties as well as events from past to present. Forthese reasons, these structures need to be protected and transferred to futuregenerations. Undoubtedly, one of the most important events that damagehistorical buildings is the earthquake. Today, the effects of the earthquakecan be predicted through various programs in computer environment. In thisresearch, finite element model and analysis of the masjid part of Hasbey Dar’ülHuffazı, which is one of the structures of Karahanlılar Period, located in thecenter of Konya and built by Mehmed the son of Hatıplı Hacı Hasbey in 1421(H.824), was performed in SAP 2000 program. Two different loads are defined onthe model. The first one indicates constant loads and the second one indicatesthe effects of ground movements described in the earthquake spectrum specificto Konya. As a result of the analyzes, the earthquake behavior of thehistorical building was examined. CR - AFAD Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Türkiye Deprem Tehlike Haritaları İnteraktif Web Uygulaması. CR - AKAN, A. E. 2010. Tarihi Ahşap Sütunlu Camilerin Sonlu Elemanlar Analizi İle Taşıyıcı Sistem Performansının Belirlenmesi. Uluslararası Teknolojik Bilimler Dergisi, 2, 41-54. CR - AKAN, A. E. & ÖZEN, Ö. 2007. Bursa Yeşil Türbe’nin Sonlu Elemanlar Yöntemi ile Deprem Analizi. Deprem Sempozyumu Kocaeli 2007. CR - CAN, H., KUBIN, J. & ÜNAY, A. İ. 2012. Düzensiz Geometrik Şekle Sahip Tarihi Yığma Binaların Sismik Davranışı. Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 27. CR - CROCI, G. 1998. The Conservation and Structural Restoration of Architectural Heritage, Computational Mechanics Publications, Southampton. CR - DÜLGERLER, O. N. 2006. Karamanoğulları Dönemi Mimarisi, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara. CR - KARPUZ, H. 2009. Türk Kültür Varlıkları Envanteri Konya 42, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara. CR - KONYALı, İ. H. 2007. Abideleri ve Kitabeleriyle Konya Tarihi, Konya. CR - KORKMAZ, K. A., ZABIN, P., ÇARHOĞLU, A. I. & NUHOĞLU, A. 2014. Rize Merkez Kurşunlu Camisi’nin deprem davranışının incelenmesi. Sakarya University Journal of Science, 18, 149-156. CR - LOURENÇO, P. B. 2002. Computations on historic masonry structures. Progress in Structural Engineering and Materials, 4, 301-319. CR - SAP2000 2000. Computers and Sutructures. Berkeley, USA. CR - TOKER, S. & ÜNAY, A. İ. 2004. Kemerli Taş Köprülerin Matematiksel Modellenmesi ve Sonlu Elemanlar Yöntemiyle Analizi. GÜ Fen Bilimleri Dergisi, 17, 129-139. CR - UĞURLU, K. 1997. Has Bey Darülhüffazı. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul. CR - ÜNAY, A. İ. 2002. Tarihi Yapıların Depreme Dayanımı, ODTÜ Mimarlık Fakültesi, Ankara.VGM Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi. CR - URL-1 [Online]. Available: https://2.bp.blogspot.com/-fuK3_PtilAo/U_uho6YNUvI/AAAAAAAATjk/Q1W-QyXFwRI/s1600/konya_turkiye_haritasinda_yeri_nerede.jpg [Erişim tarihi: 24.05.2019]. CR - URL-2 [Online]. Available: https://www.google.com/maps/place/Hasbey+Dar'%C3%BCl+Huffaz%C4%B1/@37.8702906,32.4928197,16.26z/data=!4m12!1m6!3m5!1s0x0:0x53ba5ec4f3e5f74c!2sHasbey+Dar'%C3%BCl+Huffaz%C4%B1!8m2!3d37.8693018!4d32.4950706!3m4!1s0x0:0x53ba5ec4f3e5f74c!8m2!3d37.8693018!4d32.4950706!5m1!1e4 [Erişim Tarihi: 26.05.2019]. UR - https://doi.org/10.26809/joa.4.033 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/851276 ER -