@article{article_717130, title={HARİCİ REENFEKSİYONLARA BAĞLI TÜBERKÜLOZUN UYARLAMALI KALMAN FİLTRE TEMELLİ OPTİMAL KONTROLÜ}, journal={Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi}, volume={8}, pages={1260–1268}, year={2020}, DOI={10.21923/jesd.717130}, author={Cetin, Meric and Beyhan, Selami}, keywords={Optimal control, Adaptive control, Kalman filter, Tuberculosis, Exogenous reinfection}, abstract={Tüberküloz gibi epidemiyolojik hastalıkları matematiksel modeller üzerinden incelemek hastalığın gelecekteki dinamiklerini yorumlamak için faydalıdır. Bu modellerin varlığında, hastalığı ortadan kaldırabilecek stratejileri hesaplamak mümkün olmaktadır. Bu çalışmada, aktif tüberkülozlu, evde ya da hastanede tedavi edilen bireylerde ölçülemeyen tüberküloz dinamiklerini kontrol etmek için uyarlanabilir kokusuz bir Kalman filtre (UKKF) tabanlı optimal denetleyici tasarlanmıştır. Harici reenfeksiyona bağlı tüberküloz hastalarının evde ve hastanede tedavi görmeleri durumunun incelenmesi, optimal tedavi seçenekleri araştırılmasına olanak sağlamaktadır. Bu sayede küçük bir bulaşıcı insan grubu varlığında bile hastalığın uzun vadede kalıcı olmasının önüne geçileceği düşünülmektedir. Tüberküloz modelinden elde edilen tahmin ve kontrol sonuçlarına göre, tasarlanan uyarlanabilir optimal denetleyicinin, bulaşıcı virüs taşıyan kişilerin eve ya da hastaneye geçişi için doğru kararlar verebilecek nitelikte olduğu kanısına varılmıştır.}, number={4}, publisher={Süleyman Demirel University}