@article{article_751773, title={Ilıman Bir Türkiye Nehir Havzasında Dere Su Kalitesinin Çok Değişkenli Analiz ve Biyolojik Yaklaşımlarla Değerlendirilmesi}, journal={Acta Aquatica Turcica}, volume={17}, pages={34–55}, year={2021}, DOI={10.22392/actaquatr.751773}, author={Taş, Beyhan and Yılmaz, Özlem and Ustaoğlu, Fikret}, keywords={Bioindicators, multivariate analysis, diatoms, water quality, trophic state}, abstract={<p>Bentik algler indikatör türler içerir. Özellikle lotik ekosistemlerin ekolojik yapısının belirlenmesinde çok iyi bir göstergedir. Günümüzde insan faaliyetleri sular üzerinde birçok baskı oluşturmuştur, bunlardan besin zenginleştirmesi ekolojik durumu değiştiren en önemli su kalitesi sorunudur. Bu çalışmada Doğu Karadeniz Havzası içinde yer alan Elekçi Deresi’nin fiziko-kimyasal ve biyolojik (bentik diyatomeler) özelliklerinin ve su kalitesinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bir yıl boyunca aylık olarak üç farklı lokalitede örnekleme yapılmıştır. Yirmi farklı su parametresinin analizi zamansal ve mekânsal olarak değerlendirilmiştir. Yerüstü Su Kalitesi Yönetmeliği’ne göre akarsuyun su kalite sınıfı belirlenmiştir. Çok değişkenli istatistiksel analizler, su kalite indeksi (WQI), çeşitlilik indeksleri, klorofil-a, Palmer’ın pollusyon indeksi ve baskın cins skorları kullanılarak suyun trofik düzeyi ve su kalitesi değerlendirilmiştir. Yıllık ortalama değerlere göre, Elekçi Deresi amonyum azotu ve toplam fosfor parametreleri bakımından II. sınıf, serbest klor hariç (IV. sınıf) diğer su kalite parametreleri bakımından I. sınıftır. Elekçi Deresi’ndeki WQI değeri su kalite özelliğinin “mükemmel” olduğunu göstermiştir. Faktör analizinde, birinci faktöre göre nütrient elementleri su kalitesindeki değişikliklerden sorumludur. Diğer faktörlerdeki bileşenler jeolojik yapıdan ve klimatik faktörlerden oluşmaktadır. <br />Elekçi Deresi’nde toplam 93 bentik diyatome taksonu tanımlanmıştır. Navicula, Nitzschia, Cymbella ve Gomphonema en fazla kaydedilen taksonlardır. Cocconeis placentula var. euglypta, Gomphonema truncatum, Navicula lanceolata, N. tripunctata ve Nitzschia palea tüm istasyonlarda her mevsim bulunmuştur. Shannon ve Simpson çeşitlilik indeksi analiz sonuçlarına göre Elekçi Deresi “zayıf” düzeyde çeşitliliğe sahiptir, kirlilik düzeyi ise “orta”dır. Nemli subtropikal iklim bölgesinde bulunan Elekçi Deresi düzensiz rejimli bir akarsudur. Çevresel ve klimatik faktörler derenin diyatome komünitesini doğrudan etkilemiştir. Pollusyon indeksi sonucu çok hafif organik kirlilik tespit edilmiştir. Klorofil-a konsantrasyonuna göre derede ötrofikasyon riski yoktur. Dominant alg taksonlarının skor değerleri Elekçi Deresi’nin trofik seviyesinin “mezotrofik/mezo-ötrofik”, su kalitesinin “orta/orta-kirli” olduğunu göstermiştir. Genel sonuçlar, Elekçi Deresi’nin akış yönünde antropojenik faaliyetlerle ilişkilendirilebilen çeşitli kaynaklardan gelen kirleticilerle kontamine olduğunu ve diyatome çeşitliliğinin bu durumdan etkilendiğini göstermiştir. <br /> <br /> </p>}, number={1}, publisher={Isparta University of Applied Sciences}, organization={Ordu Üniversitesi}