        TY  - JOUR
T1  - ‘Musikide İnkılabı Popüler Müzikle Yapmak’: Barış Manço ve Armonize Edilmiş Türküler
TT  - ‘Making the Music Revolution with Popular Music’: Barı􀄈 Manço and Harmonized Turkish Folk Songs
AU  - Öztürk, Okan Murat
PY  - 2020
DA  - October
JF  - Etnomüzikoloji Dergisi
JO  - ethnomus
PB  - Etnomüzikoloji Derneği
WT  - DergiPark
SN  - 2619-9572
SP  - 275
EP  - 294
VL  - 3
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Bu makalede Barı􀄈 Manço’nun, Anglo-Amerikan popüler müzik tarzlarıiçinde armonize edilmi􀄈 türkü yorumlama yönündeki çalı􀄈maları, Türkçülü􀃧ün ‘milli musiki programı’ kapsamında, Cumhuriyet idarecilerince gerçekle􀄈tirilmek istenen musiki inkılabı hedefi çerçevesinde ele alınmaktadır.Cumhuriyet’in etkili ideologlarından Ziya Gökalp, Garp medeniyetinetabi kılınmı􀄈 yeni Türk toplumunun müziksel be􀃧eni ve alı􀄈kanlıklarınınde􀃧i􀄈tirilmesi için, Türkçüler tarafından takip edilmesi gereken milli birprogram ortaya koymu􀄈tur. Bu programa göre Türkçülerin ilk görevi, popülistbir siyasi hareket olarak benimsedikleri halka do􀃧ru gitme anlayı􀄈ınıngere􀃧i olarak türkülerin derlenmesini sa􀃧lamaktı. Türkçülerin ikinci veasıl vazifeleri ise, derlenen türkülerin Batı müzi􀃧ini bilen besteciler tarafındanuyumlu hale getirilmesini sa􀃧lamaktan olu􀄈maktaydı. Bu iki görev, temelolarak müzikte devrim yapmak olarak anla􀄈ılmaktaydı. Medeniyet vetoplumla beraber müzi􀃧in de devlet eliyle de􀃧i􀄈tirilmesi amaçlanmı􀄈tı. Bude􀃧i􀄈imde asıl amaç, batılı hayat tarzını toplumun geni􀄈 kesimlerine yaymaktır.Bu nedenle müzik devrimi, aslında, müzikte batılıla􀄈manın resmibir politika olarak gerçekle􀄈tirilmesinin bir sembolüdür. Bu nihai hedefisa􀃧lamaya yönelik siyasi giri􀄈imler, iki karakteristik e􀃧ilim dâhilinde geli􀄈me göstermi􀄈tir. Bunlardan ilki, Avrupa klasik müzi􀃧ini temel alan veTanzimat yıllarından ba􀄈layıp 􀃮kinci Dünya Sava􀄈ına de􀃧in etkili olan elitist,kompozitör-merkezli e􀃧ilimdir. 􀃮kincisi ise 􀃮kinci Dünya Sava􀄈ı sonrasındaana akım haline gelen Anglo-Amerikan popüler müziklerini temelalan, 􀄈arkı yazarı-merkezli, popülist ve konsumerist e􀃧ilimdir. Hızlı bir 􀄈ekildeBatı&#039;ya benzemeyi hedefleyen Batılıla􀄈ma sürecinde, ilk a􀄈ama Avrupamerkezcilikle 􀄈ekillenirken, ikinci a􀄈amaya Amerika-merkezcilikdamgasını vurmu􀄈tur. 􀃮kinci e􀃧ilim ve a􀄈amada, Türkiye&#039;de toplumun vemüzi􀃧in Batılıla􀄈masında Amerikan ya􀄈am tarzını, kültürünü ve tüketimalı􀄈kanlıklarını yaygınla􀄈tırmaya yönelik uygulamaların tüm sürece hâkimoldu􀃧u görülmektedir. Her iki e􀃧ilimde türkülerin armonize edilmesi meselesinei􀄈levsel açıdan gösterilen popülist ilginin ideolojik analizi, bu makalenintemel problemini olu􀄈turmaktadır. Çünkü siyasi, ekonomik, toplumsalve kültürel Batılıla􀄈ma açısından bakıldı􀃧ında, sadece “aparat” olarakkullanılan müzik tarzında bir de􀃧i􀄈im ortaya çıkmı􀄈tır ve politik de􀃧i-􀄈imin ibresi, klasik müzikten popüler müzi􀃧e kaymı􀄈tır. Kendisini bir “asfaltozanı” olarak tanımlayan ve Anglo-Amerikan müzik tarzları içindekendi 􀄈arkıları yanında armonize edilmi􀄈 halk 􀄈arkıları da söyleyen Barı􀄈Manço’nun üstlendi􀃧i kültürel misyon ile resmi ideolojinin müzik devrimiyoluyla temin etmek istedi􀃧i sosyal de􀃧i􀄈im misyonu arasında mükemmelbir uyum oldu􀃧u bir gerçektir. Bu benzerlik, nihai batılıla􀄈ma açısındantoplumsal de􀃧i􀄈imin mümkün olan en hızlı yoldan gerçekle􀄈mesini bekleyenresmi ideolojinin, popüler müzi􀃧i daha etkili bir araç olarak benimseyipdesteklemesini sa􀃧lamı􀄈 görünmektedir. Bu 􀄈artlar çerçevesindeManço, sonuç olarak, ABD-merkezli batılıla􀄈manın Türk toplumu tarafındanbenimsenmesinde önemli bir rol oynamakla kalmayıp, aynı zamandaresmi müzik devriminin popüler müzik aracılı􀃧ıyla gerçekle􀄈tirilmesine deöncülük etmi􀄈tir.
KW  - Barış Manço
KW  - popüler müzik
KW  - musıki inkılabı
KW  - toplumsal değişme
N2  - In this article, Barı􀄈 Manço’s efforts to sing harmonized Turkish folk songsin Anglo-American popular music styles are discussed within the scope of‘the music revolution’ that the Republican administrators want to realizewithin the framework of ‘the program of Turkism in the field of music.’Ziya Gökalp, one of the most influential ideologists of the Republican Turkey,developed a nationalist program that Turkists should follow in orderto change the musical habits and tastes of the new Turkish society subordinatedto the Western civilization. According to this program, the firsttask of the Turkists was to ensure the collection of folk songs as a requirementof the understanding of going towards the people they adopted as apopulist political movement. The second and main duties of the Turkishnationalists consisted of ensuring that the compiled folk songs were harmonizedby composers who knew Western music. These two tasks werecalled the music revolution for the rulers of the new state. It was aimed tochange music by the state together with civilization and society. The mainpurpose of this change was to spread the western lifestyle to large segmentsof society. Therefore, the music revolution was a symbol of the concretegoal of realizing westernization in music as an official policy. These politicalinitiatives for achieving the ultimate goal, in Turkey, showed an improvementwithin two characteristic trends. The first was the elitist andcomposer-centered trend based on European classical music from the yearsof Tanzimat to the Second World War, and the other is the populist, consumeristand songwriter-centered trend based on Anglo-American popularmusic styles, which became mainstream after the Second World War. the process of Westernization which aims to resemble the West rapidly, thefirst phase was shaped by Eurocentrism, while the second phase wasmarked by Americentrism. In the second trend and phase, it seems that thepractices towards spreading the American lifestyle, culture and consumptionhabits dominate the whole process in the Westernization of societyand music in Turkey. The ideological analysis of the functional populistconcern for the harmonization of folk songs in both trends is the mainproblem of this article. Because, from the point of view of political, economic,social and cultural westernization, there has been a change in musicstyle used only as apparatus and the needle of political change has shiftedfrom classical to popular music. It is a fact that there is a perfect harmonybetween the cultural mission undertaken by Barı􀄈 Manço, who describeshimself as an ‘asphalt bard’ and sings harmonized folk songs beside his ownsongs in Anglo-American musical styles, and the mission of social changethat the official ideology wants to achieve through the music revolution.This similarity seems to have enabled the official ideology to adopt andsupport popular music as a more effective tool, seeking to achieve socialchange as quickly as possible in terms of ultimate Westernization. Underthese circumstances, Manço, as a result, did not only play an important rolein the adoption of US-based westernization by Turkish society but also ledthe realization of the official music revolution through popular music.
CR  - Adorno, T. (2004). Kültür Endüstrisi (Çev. ). 􀃮stanbul: 􀃮leti􀄈im Yayınları.
CR  - Asaf, S., &amp; Asaf, S. (2008). Yurdumuzun Na􀃧meleri [1926]. (Yay. Haz. Reyhan
Altınay). 􀃮zmir: Meta Basım.
CR  - Ayas, O. G. (2014). Musiki 􀃮nkılabı&#039;nın Sosyolojisi: Klasik Türk Müzi􀃧i Gelene􀃧inde Süreklilik ve De􀃧i􀄈im. 􀃮stanbul: Do􀃧u Kitabevi.
UR  - https://dergipark.org.tr/en/pub/etnomuzikoloji/issue//817844
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1369027
ER  -