TY - JOUR T1 - KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİ AU - Kaymak, Çetin PY - 2020 DA - June Y2 - 2020 JF - Aksaray Üniversitesi Tıp Bilimleri Dergisi JO - asujms PB - Aksaray University WT - DergiPark SN - 2757-6655 SP - 33 EP - 36 VL - 1 IS - özel sayı LA - tr AB - Karbon monoksit (CO), benzin, propan, gaz yağı, kömür gibikarbon içeren materyallerin yanması sırasında ile üretilentoksik bir gazdır. CO, renksiz, kokusuz, tatsız ve irritanolmayan özellikleri nedeniyle “sessiz öldürücü” olarak datanımlanmıştır.CO, hemoglobindeki Fe+2 atomuna, oksijene göre 200–250kat daha fazla oranda bağlanarak kanın oksijen taşımakapasitesini azaltmaktadır. Bu nedenle CO toksisitesi, temelolarak oksijen transportunun ve kullanımının bozulmasıylakarakterize bir durumdur.CO toksisitesinin bulgu ve semptomları non-spesifik vedeğişken olması nedeniyle yaklaşık % 30 zehirlenmevakasının tanı almadığı rapor edilmiştir.CO toksisitesinin kesin tanısı arter veya venöz kandaki COHbkonsantrasyonunun ölçümüyle konmaktadır.COHb’nin eliminasyon yarı ömrü ile FiO2 tarafındanoluşturulan PaO2 arasında yakın bir ilişki gösterilmiştir.Yüksek FiO2 düzeyleri, CO eliminasyonunu hızlandırmanınyanı sıra oksijenizasyonu da düzeltmektedir. Hiperbarikoksijen (HBO) tedavisi ilk kez 1890’larda tartışılmış ve ilk kez1960’larda kullanılmıştır. İlk kullanımında CO’inhemoglobinden ayrılmasını hızlandırmak amaçlansa da,diğer etkileri zamanla anlaşılmıştır. HBO tedavisininmümkün olmadığı hastalara 6-12 saat süreyle yüze sıkıoturan bir maske ile yüksek akımla % 100 oksijen uygulanır.HBO tedavisinin, normobarik oksijen tedavisine üstünlüğübazı çalışmalarla desteklense de bu konuda daha çokrandomize klinik deneye ihtiyaç vardır.Genel olarak, CO ile zehirlenme vakalarının çoğu nonfataldir.CO toksisitesi gelişen hastalar orta derecelisemptomlardan başka semptoma sahip değilse, nörolojikbulgular normalse ve herhangi bir medikal tedaviyegereksinim duyulmuyor ise 4–6 saat sonra taburcuedilebilirler. Fakat tedaviye rağmen CO zehirlenmesinin uzundönem sonuçlarını ön görmek hala mümkün değildir. KW - KARBONMONOKSİT KW - ZEHİRLENME KW - HİPERBARİK OKSİJEN CR - Carbon Monoxide Poisoning Prevention Clinical Education, Centers ffor Disease Control and Prevention in Atlanta, Georgia. www2a.cdc.gov/phtn/webcast/COPoisonPrev. UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/asujms/issue//825014 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1393797 ER -