TY - JOUR T1 - Seçilen Bazı Algol Türü Çift Sistemlerde Toplanma Yapılarının Modellenmesi AU - Bakış, Hicran AU - Taşpınar, Özlem AU - Bakış, Volkan AU - Eker, Zeki PY - 2020 DA - December JF - Turkish Journal of Astronomy and Astrophysics JO - TJAA PB - Türk Astronomi Derneği WT - DergiPark SN - 2757-7295 SP - 183 EP - 186 VL - 1 IS - 1 LA - en AB - Yakın çift yıldız sistemlerinde evrim sonucu Roche lobunu dolduran bileşen birinci Lagrange noktasından (L$_{1}$) yoldaş bileşene madde aktarmaya başlar. Akan madde başlangıç hızına, doğrultusuna ve yoğunluğuna bağlı olarak yoldaş bileşene çarparak bir sıcak bölge oluşturur veya yıldızı sıyırarak yıldız etrafında bir disk oluşturabilir. Tüm bu yapılar kendini sistemin tayfında salma veya ek soğurma olarak gösterir. Bu tür sistemlerdeki, bu karmaşık salma/soğurma yapılarının hız uzayında üst üste binmesi nedeniyle, bu etkileri kolayca birbirinden ayırmak mümkün olmamaktadır. Bu salma bileşenlerini çalışmak amacıyla, yıldız, disk ve gaz akışlarını birlikte ele alarak sentetik tayfları üretilmekte ve hazırlanan sentetik tayflar yıldızın gözlenen tayfı ile karşılaştırılmaktadır. Böylece, sistemin tayfsal verisine yapılan modellemeler ile sistem için disk, gaz akışı ve/veya sıcak lekenin fiziksel özellikleri belirlenebilmektedir. Bu çalışmada seçilen Algol türü R Ara ve U Sge sistemlerinin H$_{\alpha}$ bölgesinde elde edilen tayfları kullanılarak madde aktarımı sonucunda oluşan toplanma yapıları incelenmiştir. KW - stars: mass-loss KW - stars: binaries KW - spectroscopy CR - Albright, G. E. ve Richards, M.T.: The transient accretion disk in the Algol-type binary U Sagittae. ApJ 441 (1995) 806--820 CR - Arias, M. L., Sahade, J.,Barbá, R. H.: A hig hresolution spectroscopic study of the interacting binary R Arae. RMxAC 33 (2008) 118 CR - Bakış, H.: Be Bileşenli Etkileşen Çift Sistemler. Doktora Tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (2007) CR - Banks, T.: Light Curves for R Arae. IBVS (1990) 3455 CR - Budaj, J., Richards, M.T.: A description of the Shellspec code. CoSka 34 (2004) 167--196 CR - Forbes, M., Budding, E. ve Priestley, J.: Photometric Fluctuations in the Light Curves of R Arae. IBVS (1988) 3278 CR - McNamara, D. H.: The Spectrum of U Sagittae at Minimum Light. PASP 63 (1951) 38 CR - McCluskey, G. E. Jr., McCluskey, C. P. C. ve Kondo, Y.: IUE investigation of mass flow in the interacting binary U Sagittae. ApJ 378 (1991) 281-285 CR - Plavec, M., Kříž , S.: Trajectories of ejected particles in close binaries.for BAICz 16 (1965) 297 CR - Reed, P. A., McCluskey, G. E. Jr., Kondo, Y., Sahade, J., Guinan, E. F.,Giménez, A., Caton, D. B., Reichart, D. E., Ivarsen, K. M. ve Nysewander, M. C.:Ultraviolet study of the active interacting binary star R Arae using archival IUE data. MNRAS 401 913 CR - Richards, M. T. ve Albright, G. E.: Morphologies of H$\alpha$ Accretion Regions in Algol Binaries. ApJ 123 (1999) 537-626 CR - Richards, M. T.: Images of Active Mass Transfer in Direct Impact Close Binary Systems. ASPC 293 (2003) 120 CR - Richards, M. T.: Doppler tomography of Algols. AN 325 (2004) 229-232 CR - Richards, M. T., Cocking, A. S., Fisher, J. G., Conover, M. J.: Images of Gravitational and Magnetic Phenomena Derived from Two-dimensional Back-projection Doppler Tomography of Interacting Binary Stars. ApJ 795 (2014) 18 CR - Sahade, J.: The Spectrum of the Eclipsing Variable R Arae. ApJ 116 (1952) 27-34 CR - Sahade, J., Ferrer, O. E., ve Barba, R. H.: R Arae in the Visual Region of the Spectrum. RMxAC 5 (1996) 131 CR - Struve, O.: Spectroscopic Binaries (George Darwin Lecture). MNRAS 109 (1949) 487-506 CR - Wilson, R. E.: Binary-star light curve models: PASP 106 (1994) 921--941 UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/tjaa/article/829890 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1410359 ER -