TY  - JOUR
T1  - ON DOKUZUNCU VE YİRMİNCİ YÜZYILIN DOĞA TASARIMI
TT  - NOTİON OF NATURE İN THE 19.TH AND 20. TH CENTURY
AU  - Işıklı, Şevki
PY  - 2011
DA  - December
JF  - Felsefe Dünyası
JO  - FD
PB  - Association for Turkish Philosophy
WT  - DergiPark
SN  - 1301-0875
SP  - 171
EP  - 190
IS  - 54
LA  - tr
AB  - Bu metinde son iki yüzyılın doğa tasarımı serimlenmeye çalışılmıştır.İlkin Kant’ın numen-fenomen ayrımı, kendisini doğa bilimine dayandırmışolmakla güvende addeden bilgi kuramları bağlamında ele alınmış; ardındanKant’ın “çözülemez” dediği antinomi (çatışkı)’leri; kavram ile nesnesi arasındakiayrımın saltıklığını yadsımayı ve yerine özdeşliğini koymayı deneyenHegel’in “ereklilik ve ilerleme” fikri açısından yorumlanmıştır. Ardından doğatasarımın zaman içindeki dönüşümü Maxwell ve Einstein’ın izi sürülerek takipedilmiştir. Sonuçta tek bir doğa tasarımının olmadığı, var olan doğanın ve doğatasarımlarının da tamamlanmış olmadıkları, doğa tasarımlarının bilimin verilerinide dikkate alarak yeni biçimler kazandığı ortaya konulmuştur.
KW  - Doğa tasarımı
KW  - uzay ve zaman
KW  - Kant
KW  - Hegel
KW  - Maxwell
KW  - Einstein.
N2  - In this text, it is tired to expose representation of nature in the last twocentury. Firstly, Kantian distinction between phenomen and noumenon discussed.Secondly, this philosophy is expounded in context of Hegel’s finalityand progress. Thirdly, in Maxwell and Einstein, alternation of the notion ofrepresentation of nature is traced out. Finally, it is argued that there is no singleand unigue representation fo nature, and they are always transition to anotherone while science is improved.
CR  - Collingwood, R.G., (1999), Doğa Tasarımı, Çev.: Kurtuluş Dinçer, Ankara: İmge Kitabevi
CR  - Einstein, A., (1998a), “Genelleştirilmiş Yerçekimi Yasası Üzerine [1950]” Çev.: Aziz Yardımlı, (Uzay, Zaman, Özdek- I’in içinde) İstanbul: İdea yayınları.
CR  - Einstein, A., (1998b), “Uzay-Zaman [1926]” Çev.: Aziz Yardımlı, (Uzay, Zaman, Özdek-I’in içinde) İstanbul: İdea yayınları.
CR  - Güngör, I., (2011), “Kant: Zaman Zıvanasından Çıkarken Ben Başkası Olur”, (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, Sayısı:11), s.157.
CR  - Hegel, G.W.F., (1997), Doğa Felsefesi I (Mekanik), Çev.: Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea yayınları.
CR  - Heisenberg, W., (2000), Fizik ve Felsefe, Çev.: M. Yılmaz Öner, 3. Baskı, İstanbul:Belge Yayınları.
CR  - Kant, I., (2006), Yargı Yetisinin Eleştirisi, Çev.: Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea yayınları.
CR  - Kant, I., (2008), Arı Usun Eleştirisi, Çev.: Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea yayınları.
CR  - Kuhn, T., (1995), Bilimsel Devrimlerin Yapısı, Çev.: Nilüfer Kuyaş, Alan yayınları.
CR  - Maxwell, J. C., (1998a), “Doğada Olgusal Andırımlar Var Mıdır(?)”, Çev.: Aziz Yardımlı, (Uzay, Zaman, Özdek I’in içinde) İstanbul: İdea yayınları.
CR  - Maxwell, J. C. (1998b), “Ether”, Çev: Aziz Yardımlı, (Uzay, Zaman, Özdek I’in içinde), İstanbul: İdea yayınları.
CR  - Maxwell, J.C., (1998c),“Uzaktan Eylem [1875]”, Çev.: Aziz Yardımlı, (Uzay, Zaman, Özdek-I’in içinde) İstanbul: İdea yayınları.
CR  - Musgrave, A., (1997), Sağduyu, Bilim ve Kuşkuculuk, Çev.: Pelin Uzay,
İstanbul: Göçebe yayınları.
CR  - Newton, I., (1998), Doğa Felsefesinin Matematik İlkeleri, Çev.: Aziz Yardımlı, 1. Baskı, İstanbul:İdea yayınları.
CR  - Penrose, R., (1999), Kralın Yeni Usu-III (Us Nerede), Çev.: Tekin Dereli, II. Baskı, İstanbul: TUBİTAK yayınları.
CR  - Weber, A., (1993), Felsefe Tarihi, Çev.: Vehbi Eralp, 5. Baskı, İstanbul:Sosyal
yayınları.
UR  - https://dergipark.org.tr/en/pub/felsefedunyasi/issue//846322
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1466417
ER  -