TY - JOUR T1 - Elektrik üretim santrallarında iş güvenliği uzmanı seçiminde hibrit bir karar modeli TT - A hybrid decision making model for the selection of occupational safety specialist in power plants AU - Özcan, Evrencan AU - Erol, Emel AU - Eren, Tamer PY - 2021 DA - June Y2 - 2021 JF - Journal of Turkish Operations Management JO - JTOM PB - METE GÜNDOĞAN WT - DergiPark SN - 2630-6433 SP - 615 EP - 629 VL - 5 IS - 1 LA - tr AB - Günümüzde özellikle elektrik üretim santralları gibi sürekli üretim tesislerinde bakım prosesinin önemi giderek artmaktadır. Elektrik üretim santrallarında yapılan bakım işlemleri süresince iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uymak ise, işin gerekliliğinin yanı sıra yasal bir zorunluluktur. Bu bağlamda bu çalışmanın amacı, çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemleri kullanılarak bir elektrik üretim santralında bakım sürecine eşlik edecek uygun iş güvenliği uzmanını seçmektir. Bu kapsamda ilk olarak, literatürdeki çalışmalar ve uzman görüşleri ile belirlenen 8 kriter Pisagor Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi (PBAHP) yöntemi ile ağırlıklandırılmıştır. Daha sonra 10 adet iş güvenliği uzmanı arasından amaca en uygun alternatif TOPSIS (The Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution) yöntemi kullanarak belirlenmiştir. Çalışma kapsamında bulunan sonuçlar problemin gerekleri ve gerçek hayatla tutarlı olarak elde edilmiştir. KW - bakım yönetimi KW - iş sağlığı ve güvenliği KW - personel seçimi KW - pisagor bulanık AHP KW - TOPSIS N2 - Nowadays, the importance of the maintenance process is increasing, especially in continuous generation facilities such as power plants. Complying with occupational health and safety measures during maintenance operations in power plants is a legal obligation as well as the necessity of the work. In this context, the aim of this study is to select the appropriate occupational safety specialist to accompany the maintenance process in a power plant using multi-criteria decision making (MCDM) methods. In this context firstly, 8 criteria determined by the studies in the literature and expert opinions were weighted via Pythagoras Fuzzy Analytical Hierarchy Process (PBAHP) method. Then, the most suitable alternative according to the goal among 10 occupational safety experts was determined by TOPSIS (The Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution) method. The results within the scope of the study were obtained consistent with the requirements of the problem and real life. CR - Akar, G. S. ve Çakır, E. (2016). Lojistik Sektöründe Bütünleştirilmiş Bulanık AHP-MOORA Yaklaşımı İle Personel Seçimi. Yönetim Ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(2), 185-199, Doi: http://dx.doi.org/10.11611/JMER855 CR - Akça, N., Sönmez, S., Gür, Ş., Yılmaz, A. ve Eren, T. (2018). Kamu Hastanelerinde Analitik Ağ Süreci Yöntemi İle Finans Yöneticisi Seçimi. Optimum: Journal Of Economics & Management Sciences/Ekonomi Ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(2), 133-146, https://doi.org/10.17541/optimum.390536 CR - Ak, M. F., ve Gül, M. (2019). AHP–TOPSIS İntegration Extended With Pythagorean Fuzzy Sets For İnformation Security Risk Analysis. Complex And Intelligent Systems, 5(2), 113-126, https://doi.org/10.1007/s40747-018-0087-7 CR - Arslan, H. M. (2019). SMART-TOPSIS Hibrit Yöntemi İle Personel Seçimi: Demir-Çelik İşletmelerinde Bir Uygulama. 4. In Traders Uluslararası Ticaret Kongresi Kongre Kitabı, 130- 141, Sakarya CR - Atanassov, K. (2016). Intuitionistic Fuzzy Sets. International Journal Bioautomation, 20(1), 1-6, https://search.proquest.com/scholarly-journals/intuitionistic-fuzzy-sets/docview/2410423496/se-2?accountid=16369 CR - Bakioglu, G. ve Atahan, A. O. (2020). AHP İntegrated TOPSIS And VIKOR Methods With Pythagorean Fuzzy Sets To Prioritize Risks İn Self-Driving Vehicles. Applied Soft Computing, 106948, 2-53, https://doi.org/10.1016/j.asoc.2020.106948 CR - Bedir, N. ve Eren, T. (2015). AHP-PROMETHEE Yöntemleri Entegrasyonu İle Personel Seçim Problemi: Perakende Sektöründe Bir Uygulama. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 4(4), 46-58. CR - Chang, K. L. (2015). TheUse Of A Hybrid MCDM Model For Public Relations Personnel Selection. Informatica, 26(3), 389-406. CR - Ecer, F., Kınay, A. ve Nasiboğlu, E., (2018). AHP Yöntemi İle Engelli Bireye Sahip Ailelerin Standart Hayat Şartlarına Ulaşabilmeleri İçin Gerekli Finansal Desteğin Belirlenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(3), 687704, https://doi.org/10.30798/makuiibf.428401 CR - Efe, Ö. F. (2019). Hibrid Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi Temelinde İş Güvenliği Uzmanı Seçimi. Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12(2), 639-649, doi: 10.18185/erzifbed.468763 CR - HeidaryDahooie, J.,BeheshtiJazan Abadi,E.,Vanaki, A. S. &Firoozfar, H. R. (2018). Competency‐Based IT Personnel Selection Using A Hybrid SWARA and ARAS‐G Methodology. Human Factorsand Ergonomics in Manufacturing & Service Industries, 28(1), 5-16, https://doi.org/10.1002/hfm.20713 CR - Hwang, C.L. &Yoon K. (1981). Multiple Attribute Decision Making: Methods and Applications. New York: Springer-Verlag. CR - Ilbahar, E., Karaşan, A., Cebi, S. ve Kahraman, C. (2018). A Novel Approach To Risk Assessment For Occupationa Health And Safety Using Pythagorean Fuzzy AHP & Fuzzy Inference System. Safety science, 103, 124-136, doi:10.1016/j.ssci.2017.10.025 CR - İncekara, Ç. Ö. (2018). Ülkemizdeki Enerji Santral Yatırımlarının AHP Yöntemi İle Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 33(4), 185-196, https://doi.org/10.21605/cukurovaummfd.525228 CR - Karataş, P. Ç. (2019). Aralık Değerli Nötrosofik AHP Ve Aralık Değerli Nötrosofik TOPSIS Yöntemleri İle Personel Seçimi. Yüksek Lisans Tezi, Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, Erişim adresi:http://hdl.handle.net/20.500.12416/3984 CR - Kılkış, İ. (2010). İş Sağlığı Ve Güvenliğinin Sağlanmasında İş Güvenliği Uzmanlığı. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa, Erişim adresi: http://hdl.handle.net/11452/8849 CR - Koutra, G., Barbounaki, S., Kardaras, D. &Stalidis, G. (2017). A Multi Criteria Model For Personnel Selection İn Maritime İndustry İn Greece. In 2017 IEEE 19th Conference on Business Informatics (CBI), IEEE, Vol. 1, pp. 287-294, doi: 10.1109/CBI.2017.52 CR - Kuşakcı, A. O., Ayvaz, B., Öztürk, F. ve Sofu, F. (2019). Bulanik Multimoora İle Personel Seçimi: Havacılık Sektöründe Bir Uygulama. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 8(1), 96-110, https://doi.org/10.28948/ngumuh.516835 CR - Lin, H. T. (2010). Personnel Selection Using Analytic Network Process And Fuzzy Data Envelopment Analysis Approaches. Computers & Industrial Engineering, 59(4), 937-944, https://doi.org/10.1016/j.cie.2010.09.004 CR - Lıu, P. D. &Jın, F., (2012). The Trapezoid Fuzzy Linguistic Bonferroni Mean Operators And Their Application To Multiple Attribute Decision Making. Scientia Iranica, 19(6), 1947-1959, https://doi.org/10.1016/j.scient.2012.06.028 CR - Luo, S. Z., & Xing, L. N. (2019). A Hybrid Decision Making Framework for Personnel Selection Using BWM, MABAC and PROMETHEE. International Journal of Fuzzy Systems, 21(8), 2421-2434,doi:10.1007/s40815-019-00745-4 CR - Özbek, A. ve Erol, E. (2016). Analitik Hiyerarşi Süreci Ve VIKOR Yöntemleriyle İşgören Seçimi: Tekstil Sektöründe Bir Uygulama. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 93-108. CR - Özcan, E. C., ve Eren, T. (2014). Bakım Planlamasında Topsıs Yöntemi Uygulaması: Doğalgaz Kombine Çevrim Santralı Örneği. International Journal Of Engineering Research And Development, 6(2), https://doi.org/10.29137/umagd.346087 CR - Özcan, E. C., Varlı, E. ve Eren, T. (2017a). Hidroelektrik Santrallerde Vardiya Çizelgeleme Problemleri İçin Hedef Programlama Yaklaşımı. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 10(4), 363-370, https://doi.org/10.17671/gazibtd.347609 CR - Özcan, E. C., Ünlüsoy, S. ve Eren, T. (2017b). ANP Ve TOPSIS Yöntemleriyle Türkiye'de Yenilenebilir Enerji Yatırım Alternatiflerinin Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Mühendislik, Bilim Ve Teknoloji Dergisi, 5(2), 204-219, doi: 10.15317/Scitech.2017.82 CR - Özcan, E. C., Ünlüsoy, S. ve Eren, T. (2017c). A Combined Goal Programming–AHP Approach Supported With TOPSIS For Maintenance Strategy Selection İn Hydroelectric Power Plants. Renewable And Sustainable Energy Reviews, 78, 1410-1423,https://doi.org/10.1016/j.rser.2017.04.039 CR - Özcan, E., Danışan, T. ve Eren, T. (2019). Hidroelektrik Santralların En Kritik Elektriksel Ekipman Gruplarının Bakım Stratejilerinin Optimizasyonu İçin Matematiksel Bir Model Önerisi. Pamukkale University Journal of Engineering Sciences, 25(4), 498-506,doi: 10.5505/pajes.2018.38455 CR - Özcan, E., Danışan, T. ve Eren, T. (2020). A Hybrid Model Proposal For Maintenance Scheduling İn Hydropower Plants. Journal Of The Faculty Of Engineering And Architecture Of Gazi University, 35(4), 1815-1827, doi: 10.17341/gazimmfd.602774 CR - Öztürk, Z. K. ve Toptancı, Ş. (2017). An Integrated Mcdm Model For Occupational Safety Specialist Selection. Journal Of Business Research Turk, 9(4), 419-435, doi: 10.20491/isarder.2017.339 CR - Stanujkic, D., Popovic, G. &Brzakovic, M. (2018). An Approach To Personnel Selection İn The It İndustry Based On The Edas Method. Transformations in Business &Economics, 17(2), 44 CR - Toptancı, Ş., Karamaşa, Ç., Aytekin, A. ve Orakçı, E. (2018). Nötrosofik AHP ve Nötrosofik TOPSIS Bütünleşik Modeli: Personel Seçiminde Bir Uygulama. 19. Uluslararası EYİ Sempozyumu Tam Metin Bildiri Kitabı, 819-834, İstanbul CR - Uğur, L. O. (2017). MOORA Optimizasyon Yaklaşımı İle İnşaat Proje Müdürü Seçimi: Çok Kriterli Bir Karar Verme Uygulaması. Politeknik dergisi, 20(3).717-723, https://doi.org/10.2339/politeknik.339408 CR - Ulutaş, A. (2019). Entropi ve MABAC Yöntemleri İle Personel Seçimi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 13(19), 1552-1573, https://doi.org/10.26466/opus.580456 CR - Ulutaş, A. Özkan, A. M. ve Tağraf, H. (2018). Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci Ve Bulanık Gri İlişkisel Analizi Yöntemleri Kullanılarak Personel Seçimi Yapılması. Electronic Journal of Social Sciences, 17(65), 223-232, https://doi.org/10.17755/esosder.317209 CR - Yager, R.R. (2013). Pythagorean fuzzy subsets. In: IFSA World Congress and NAFIPS Annual Meeting (IFSA/NAFIPS). 2013 Joint IEEE, pp. 57–61. Yıldız, A., Ayyıldız, E., Gümüş, A. T. ve Özkan, C. (2019). Ülkelerin Yaşam Kalitelerine Göre Değerlendirilmesi İçin Hibrit Pisagor Bulanık AHP-TOPSİS Metodolojisi: Avrupa Birliği Örneği. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (17), 1383-1391, doi: 10.31590/ejosat.658021 UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/jtom/issue//865614 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1523795 ER -