TY  - JOUR
T1  - İki İlişkisel İktidar Yaklaşımı: Poulantzas’ın Foucault Eleştirisi
AU  - Subaşı, Erol
PY  - 2020
DA  - September
JF  - Mülkiye Dergisi
PB  - Mülkiye Alumni Association
WT  - DergiPark
SN  - 1305-9971
SP  - 543
EP  - 564
VL  - 44
IS  - 3
LA  - tr
AB  - İktidar siyaset biliminin ve siyaset sosyolojisinin temel kavramlarından biridir. Öyleki siyaset biliminin kendisi bir iktidar bilimi olarak bile görülebilir. İktidar, PlatondanKarl Marx’a ya da Max Weber’e ve günümüze değin bir çok düşünürün temel ilgialanlarından birini oluşturmuştur. Bununla birlikte, iktidar geleneksel olarak sahipolunabilecek, biriktirilebilecek, azalabilecek, paylaşılabilecek ve yitirilebilecek bir tözolarak görülmüştür. Oysa neomarksist ve post-yapısalcı yaklaşımlar giderek daha yoğunbir şekilde iktidarı bir töz olarak değil konumlar arası stratejik bir ilişki tarzı olarakkavrama eğilimindedirler. İşte bu çalışma Fransız filozof ve düşünce sistemleri tarihçisiMichel Foucault’nun ilişkisel iktidar kavrayışını, Yunan asıllı Fransız siyaset sosyoloğuNicos Poulantzas’ın eleştirileri bağlamında ele almaktadır. Foucault’nun ilişkisel post-yapısalcı bir konumlanmadan Marksist iktidar kavrayışına getirdiği eleştirileriPoulantzas ilişkisel-Marksist bir hatta cevaplayarak Foucaultcu iktidar yaklaşımınakendi eleştirilerini yöneltmiştir. Poulantzas’ın Foucault eleştirisi dört ana başlıktatoplanabilir: Devlet ve iktidar arasındaki ilişki; iktidarın kökleri; iktidar, hukuk ve fizikizor; iktidar ve direniş stratejileri. Birincisi, Foucault’nun iddiasının aksine Marksizm içiniktidar devletten doğup onda sonlanmaz; iktidar toplumsal mücadeleler içinden kaynarve devletten taşar. İkincisi, Foucaultcu iktidar anlayışı kendi kendine referans veren veher tür ilişkiye içkin soyut bir diyagram olarak kurgulanır; oysa Marksizm için iktidarher zaman üretim ilişkileri, emeğin toplumsal işbölümü ve toplumsal mücadeleleriçinde kökleşir. Üçüncüsü, Foucault modern dönemde iktidarın fiziki şiddet yoluyladeğil disiplinci mekanizmaların neden olduğu içselleştirmeler yoluyla icra edildiğiniileri sürer. Poulantzas’a göre ise böylesi bir yaklaşım hem devletin ve hukukun fizikişiddet uygulamalarını görmezden gelir hem de rıza sorunsalını buharlaştırır. Sonolarak Foucault’nun köksüz, soyut ve her tür sosyo-ontolojik ilişkiye içkin bir şekildekurgulandığı için mutlaklaştırılmış iktidar kavrayışı direniş için hiçbir alan bırakmaz. Bunedenle Foucault’nun iktidarın olduğu her yerde direnişin de olduğu şeklindeki vecizifadesi temelsizdir. Poulantzas ise daha en başta toplumsal mücadeleleri iktidarın madditemelleri olarak kurduğu için direnişler için belirli bir alan bırakmaktadır. Poulantzas’ınFoucault eleştirilerini tartışmak ilişkisel-post-yapısalcı bir iktidar kavrayışı ile ilişkiselMarksist iktidar anlayışı arasındaki geçişlilikleri ve geçişsizlikleri göstermesi açısındanönemlidir.
KW  - İktidar
KW  - İlişkisel İktidar Kuramı
KW  - 
KW  - Michel Foucault
KW  - 
KW  - icos Poulantzas
KW  - Siyaset Sosyolojisi.
CR  - Bottomore T (2017). Siyaset Sosyolojisi. Çev. E Mutlu, İstanbul: İletişim Yayınları.
CR  - Dahl R A (1957). The Concept of Power. Behavioral Science, 2(3), 201-215.
CR  - Deleuze G (1975). Écrivain Non: Un nouveau Cartographe. Critique, 31(343), 1207-1227.
CR  - Deleuze G ve Guattari F (1972). L’Anti-Oedipe. Paris: Les Editions de Minuit.
CR  - Foucault M (1975). Surveiller et Punir: Naissance de la Prison. Paris: Gallimard.
CR  - Foucault M (1976). La Volonté de Savoir. Paris: Gallimard.
CR  - Foucault M (1977). Pouvoir et Stratégies. Les Révoltes Logiques, 4, 89-97.
CR  - Giddens A (1985). The Nation-State and Violence. Cambridge: Polity Press.
CR  - Heywood A (2013). Politics. 4. Baskı, New York: Palgrave Macmillan.
CR  - Lasswell H D (2017). Power and Society: A Framework for Political Inquiry. New York: Routledge.
CR  - Lasswell H D (2011). Politics: Who Gets What, When, How. New Yok: Literary Licensing LLC.
CR  - Parsons T (1963). On the Concept of Political Power. Proceedings of the American Philosophical Society, 107(3), 232-262.
CR  - Poulantzas N (1978a). L’État, Le Pouvoir, Le Socialisme. Paris: PUF.
CR  - Poulantzas N (1978b). Political Power and Social Classes. Çev. T O’Hagan, London: Verso.
CR  - Russel B (1938). Power: A New Social Analysis. London: George Allen ve Unwin LTD.
UR  - https://dergipark.org.tr/en/pub/mulkiye/issue//866677
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1527629
ER  -