@article{article_870674, title={SIFAT-FİİL EKİ -dIk ~ İSİMDEN İSİM YAPMA EKİ +lIk ve er- ~ bol- FİİL İLİŞKİLERİ}, journal={Dil Araştırmaları}, volume={10}, pages={79–100}, year={2016}, author={Yıldırım, Hüseyin}, keywords={+lIk eki, -dIk sıfat-fiil eki, er- ve bol- fiil denklikleri}, abstract={+lIk eki, Eski Türkçeden beri mevcut olup bugün Türk lehçelerinde isimden isim yapma eki olarak çok işlek ve kapsamlı fonksiyonlarda kullanılmaktadır. Çalışmada, görünüşte isimden isim yapma eki gibi algılanan bazı +lIk’ların aslında kaynağının -dIk sıfat-fiil eki olduğu ve bu -dIk biçiminin de idük ( <erdük) yapısından geldiği, Türkçenin tarihî dönemlerinden ve günümüz Oğuz grubu lehçelerinden Türkmen Türkçesi ile Karluk grubu lehçelerinden Özbek Türkçesinden verilen örneklerle desteklenerek ortaya konulmaya çalışılacaktır. Böylece bugün Türkiye Türkçesi ve diğer Türk lehçelerinde birçok kullanım fonksiyonuna sahip olan bazı +lIk’ların kaynağının -dIk sıfat-fiil eki olduğu üzerinde durulacaktır. Ayrıca, idük ( <erdük) biçiminin kullanımı ile ilgili Türkçenin tarihî dönemlerinden bazı örnekler getirilecek, idük yapısının Türkmen Türkçesi ve Özbek Türkçesindeki kullanım şekilleri ile bu yapının günümüz Türkiye Türkçesindeki izleri ve yerini bıraktığı yapılar hakkında er- ~ bol- yardımcı fiilleri karşılaştırılarak tespitlerde bulunulacaktır. Türkiye Türkçesinin eski devirlerinde ve hatta bugün de kullanımda olan -mAkIık; -IşlIk; -mAzlIk gibi problemli görülen yapılarda da kaynağını idük yapısından alan ve “kuvvetlendirme; belirtme, vurgu” fonksiyonuyla bir enklitik gibi kullanılan +lIk parçacığının olup olmadığı üzerinde durulacaktır.}, number={19}, publisher={Bengü Yayıncılık}