TY - JOUR T1 - Artvin Rize Havalimanı’nın Ulaşıma ve Çevreye Etkileri TT - Impacts of Artvin Rize Airport on Transportation and Environment AU - Erdoğan, Merve AU - Ercoskun, Ozge PY - 2021 DA - July DO - 10.30785/mbud.871204 JF - Journal of Architectural Sciences and Applications JO - MBUD PB - Süleyman Demirel University WT - DergiPark SN - 2548-0170 SP - 250 EP - 267 VL - 6 IS - 1 LA - tr AB - Ulaşımda, hızlı ve konforlu yolcu taşımacılığı sunan havayolu ulaşımına her geçen gün talep artmaktadır. Bu durum havalimanı yatırımlarını da beraberinde getirmektedir. Havalimanı yatırımları ekonomik ve sosyal olarak katkılar sağlasa da birçok olumsuz çevresel etkileri bulunmaktadır. Havalimanları için yeterli alan bulunmadığında tercih edilen deniz dolgu alanları olumsuz çevresel etkileri artırmaktadır. Başta hava kirliliği ve su kirliliği olmak üzere denizdeki canlı ve bitki türlerinin azalması, iklim değişikliği, toprak kirliliği gibi olumsuz etkilere neden olmaktadır. Önlem alınmadığı takdirde geri dönüşü olmayan hasarlar oluşmaktadır. Bu sebeple yatırımın gerekliliği iyi analiz edilmeli, çevreye verilebilecek zarar en aza indirilmeli, alınacak önlemler planlanmalıdır. Yapılan çalışmada Artvin-Rize Havalimanı’nın inşaat sürecinde ve hizmete açıldıktan sonra oluşabilecek çevresel etkiler konulmuştur. Olumlu ve olumsuz yanları irdelenmiş, öneriler geliştirilmiştir. KW - Artvin-Rize Havalimanı KW - KW - dolgu alanı KW - çevresel etkiler N2 - In transportation, the demand for air transportation, that serves fast and comfortable passenger transportation, increases day by day. This situation triggers airport investments. Although airport investments make economic and social contributions, they cause many negative environmental impacts. When there is not sufficient area for airports, offshore infill areas increase the negative environmental impacts. The reduction of living and plant species in the sea, air and water pollution, cause adverse impacts such as climate change and soil pollution. If precautions are not taken, irreversible damage will occur. For this reason, the necessity of the investment should be well analyzed, the damage to the environment should be minimized, and the measures should be planned. In the study, the environmental effects that may occur during the construction process of Artvin-Rize Airport and after launch were examined. The positive and negative aspects were put and recommendations were made. CR - Arabacı, G. (2010). Havaalanı yer seçiminde ve çevre düzenlemesinde vahşi yaşamın etkileri (Yüksek lisans tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp CR - Bulat, E. (2020). Türkiye’nin Karadeniz kıyısındaki deniz kirliliği ihlallerine yönelik bir çalışma (Yüksek Lisans Tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp CR - Çebi, A., Soylu, E. N. ve Kablan, S. (2016). Karadeniz’de toplanan ulva lactuca l. türünün toplam antioksidan kapasitesinin belirlenmesi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 6(14), 22-29. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/282942 CR - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı (UHKİA). (2020). Erişim adresi: https://sim.csb.gov.tr/Intro/Uhkia CR - Çevre Online. (2020). Denizlerimizdeki kirlilik, Çevre Online. Erişim adresi (14.03.2020): https://cevreonline.com/denizlerimizdeki kirlilikler/ CR - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü (2018). Deniz kalitesi bülteni-Karadeniz. Erişim adresi: https://ced.csb.gov.tr/deniz-kalitesi-bulteni-i-84199 CR - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü. (2020). Hava kalitesi bülteni Eylül 2020. Erişim adresi: https://webdosya.csb.gov.tr/db/ced/icerikler/bulten-eylul-2020-20201104102011.pdf CR - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İller, Çevre Durum Raporları Şube Müdürlüğü Çevre Envanteri ve Bilgi Yönetimi Dairesi Başkanlığı. (2019). Çevre durum raporu- 2017 yılı özeti: iller (Yayın No. 42). Erişim adresi: https://webdosya.csb.gov.tr/db/ced/icerikler/2017_cevre_durum_raporu_-ller_ozet--20190315154336.pdf CR - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü. (2019). 2018 çevre denetimi raporu (Yayın No. 44). Erişim adresi: https://webdosya.csb.gov.tr/db/ced/icerikler/2018_cevre_denet-m_raporu-20190702141555.pdf CR - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İller, Çevre Durum Raporları Şube Müdürlüğü Çevre Envanteri ve Bilgi Yönetimi Dairesi Başkanlığı. (2020). Çevre durum raporu- 2018 yılı özeti: iller (Yayın No. 45). Erişim adresi: https://webdosya.csb.gov.tr/db/ced/icerikler/2018_cevre_durum_raporu_-ller_ozet--20200318154545.pdf CR - DHA. (2021). Rize-Artvin Havalimanı’nda ilk uçağın iniş tarihi belli oldu, DHA. Erişim adresi (02.04.2021): https://www.ntv.com.tr CR - Durmaz, V., Küçükönal, H., Özen, M. ve Banar, M. (2007). Havaalanı faaliyetlerinin çevresel etkilerini azaltmaya yönelik mevzuat. Sosyal Bilimler, 5(1), 66-87. Erişim adresi: https://arastirmax.com/en/system/files/dergiler/123831/makaleler/5/1/arastirmax-havaalani-faaliyetlerinin-cevresel-etkilerini-azaltmaya-yonelik-mevzuat.pdf CR - Erel, C. (2014). Kyoto protokolü ışığında havacılık çevre etkileri ve önlemler. İstanbul Teknik Üniversitesi Vakfı Yayını, 65, 42-45. Erişim adresi: https://www.canerel.com.tr/images/publication/20140831ITUvd65Dergi.pdf CR - Gedik, K. (2011). Rize sahilinde bazı kirleticilerin mevsimsel ve hacimsel dağılımı (Yüksek Lisans Tezi). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp CR - HAVAŞ. (2021, 10 Şubat). Otobüs servis noktaları, Erişim adresi: http://www.havas.net/tr/Hizmetlerimiz/OtobusHizmetleriVeOtopark/OtobusServisNoktalari/Pages/Trabzon.aspx CR - Kıraç, C. O. ve Bizsel, K. C. (2014). Sorumlu balıkçılığa geçiş. Erişim adresi: https://cemkirac.files.wordpress.com/2015/06/sorumlu_balikcilik_kitap-sad-ekog-2014.pdf CR - Manyanında, (2020). Çünkü çevreci, Manyanında, Ankara. Erişim adresi (02.01.2020): https://manyaninda.com/neden_man_cunku_cevreci.php CR - Nergiz, A. (2018). Hong Kong Havalimanı. Erişim adresi (24.06.2018): https://www.havayolu101.com/2018/06/24/hong-kong-havalimani/ CR - Nergiz, A. (2019). Dünyanın en uzun terminal binası. Erişim adresi (15.10.2019): https://www.havayolu101.com/2019/12/15/dunyanin-en-uzun-terminal-binasi/ CR - Oto, N. ve Çobanoğlu, N. (2011). Çevresel biyoetik açısından sürdürülebilir havaalanları. Mülkiye 2011, 35 (273), 109-141. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/30 CR - Özür, N. (2018). Türkiye’de havalimanlarının kuruluş yerlerinin sürdürülebilir arazi kullanımı bakımından değerlendirilmesi. Türk Coğrafya Dergisi, 71, 15-25.Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/555842 CR - Rize İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2020). Turist istatistikleri, Rize İl Kültür Ve Turizm Müdürlüğü, Rize. Erişim adresi (02.01.2020): https://rize.ktb.gov.tr/TR-141221/turist istatistikleri.html CR - Rize İl Tarım ve Orman Müdürlüğü. (2021). Coğrafi yapı, Rize il tarım ve orman müdürlüğü, Rize. Erişim adresi: https://rize.tarimorman.gov.tr/Menu/12/Cografi-Yapi T.C. Ulaştırma Bakanlığı, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Havaalanları Daire Başkanlığı. (2010). Havaalanlarında çevresel etkiler (Yayın No. HAD/T-11). Erişim adresi: http://web.shgm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/pdf/kurumsal/yayinlar/hadt11.pdf CR - Teknik Belgeler. (2020). Avrupa emisyon standartları. Erişim adresi (02.01.2020): http://www.teknikbelgeler.com/2016/makale.php?id=40 CR - Topaloğlu, B. (2020) Türkiye deniz ve iç sularında koruma altındaki türler. Erişim adresi (27.06.2020): http://tudav.org/calismalar/balikcilik/surdurulebilir-balikcilik/turkiye-deniz-ve-icsularinda-koruma-altindaki-turler/ CR - Trakkulüp. (2020). Gerçek/özgül yakıt tüketimi nedir?. Erişim adresi (03.01.2020): https://www.trakkulup.net/threads/gercek-ozgul-yakit-tuketimi-nedir.83183/ CR - Tulan, H. ve Ercoşkun. Ö. (2019). Dolgu havalimanlarının çevresel etkileri: Hong Kong Havalimanı ve Ordu-Giresun Havalimanı karşılaştırması, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 5(3), 104-116. Erişim adresi: http://ibaness.org/bnejss/2019_05_03/11_Tulan_and_Ercoskun.pdf CR - TÜDAV. (2020). Türkiye deniz ve iç sularında koruma altındaki türler, Türk Deniz Araştırmaları Vakfı, İstanbul. Erişim adresi (27.06.2020): https://tudav.org/calismalar/balikcilik/surdurulebilir-balikcilik/turkiye-deniz-ve-icsularinda-koruma-altindaki-turler/ CR - TÜDAV. (2020). Yeni Süveyş Kanalı Projesi 2015, Türk Deniz Araştırmaları Vakfı, İstanbul. Erişim adresi (29.09.2020): http://tudav.org/calismalar/denizel-biyocesitlilik/biyolojik-yayilim/yeni-suveys-kanali-projesi/ CR - Türkiye İstatistik Kurumu. (2019). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Yıllara Ve Cinsiyete Göre İl/İlçe Merkezleri Ve Belde/Köy Nüfusu, Genel Nüfus Sayımları. Erişim adresi (06.11.2020): https://data.tuik.gov.tr/ CR - Türkiye İstatistik Kurumu. (2011). Veritabanı, Su Ürünleri İstatistikleri Haber Bülteni, Su Ürünleri İstatistikleri – Dönemi: 2011. Erişim adresi (27.06.2020): https://tuikweb.tuik.gov.tr/ CR - Türkiye İstatistik Kurumu. (2019). Veritabanı, Su Ürünleri İstatistikleri, Haber Bülteni, Su Ürünleri – Dönemi: 2019. Erişim adresi (27.06.2020): https://tuikweb.tuik.gov.tr/ CR - Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü, (2016). Nihai ÇED raporu- Rize havalimanı projesi ornitoloji raporu. Erişim adresi: http://eced.csb.gov.tr/ced/jsp/ek1/5647# CR - Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü. (2016). Nihai ÇED Raporu. Erişim adresi: http://eced.csb.gov.tr/ced/jsp/ek1/5647# CR - Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü. (2016). Nihai ÇED raporu su ürünleri koop. merkez birliği verileri. Erişim adresi: http://eced.csb.gov.tr/ced/jsp/ek1/5647# CR - Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü. (2019). Faaliyet raporu 2019. Erişim adresi: http://web.shgm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/pdf/kurumsal/faaliyet/2019.pdf CR - Yüksek, T. ve Ölmez, Z. (2002). Artvin yöresinin iklim, toprak yapısı, orman alanları, ağaç serveti ve ormancılık çalışmalarıyla ilgili genel bir değerlendirme. Artvin Orman Fakültesi Dergisi, 1, 50-62. Erişim adresi: http://ofd.artvin.edu.tr/tr/download/article-file/25595 CR - Zengin, M. (2019). Karadeniz Türk balıkçılığının yüz yıllık tarihine genel bir bakış. Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 5(7), 31-67. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/karen/issue/45392/584037 UR - https://doi.org/10.30785/mbud.871204 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1544279 ER -