TY - JOUR T1 - SOSYAL-KÜLTÜREL FAKTÖRLERİN ÇEVİRİDEKİ ROLÜ AU - Baykan, Ali PY - 2005 DA - August JF - Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi JO - SUSBED PB - Selcuk University WT - DergiPark SN - 2667-4750 SP - 177 EP - 197 IS - 14 LA - tr AB - Çeviribilimin yeni bir dal olarak ortaya çıkmasından sonra, çevirinin tanımı, yöntemi, türleri, diğer bilimlerle olan ilişkisi, çevirinin yabancıdil eğitimindeki yeri, çeviri kültür ilişkileri vb. konularda bilimsel olarak henüz tam bir fikir birliği sağlanamamaktadır. Bu durum çok çeşitli fikirlerin ortaya çıkmasının yanısıra, sonuca varma aşamasında çeşitli zorluklarıda beraberinde getirmektedir. Ancak ortaya çıkan her yeni görüşve zorluklar aynızamanda bu bilimin gelişmesine katkıda sağlamaktadır. Sosyal ve kültürel faktörlerin, çeviri aşamasında önemli roller oynadığıbu fikirlerden ve yapılan çalışmalardan hareketle ortaya çıkmıştır. Bu faktörlerin ulusal ve uluslararasıkültürlerin birbirine yakınlaşmasında ne derece rol oynadığı, bu rollerin olumlu, olumsuz ve çevirmene yardımcıveya zorlaştırıcıetkilerinin yanısıra değişik kültürlerin ortaya çıkarılmasında çevirinin rolü, bu makalede irdelenmeye çalışılmıştır. KW - Çeviri KW - Kültür KW - Sosyal Faktör KW - Hata KW - Faktör N2 - After its reputation as a new branch of sicience, there cannot be achieved any scientific agreement on the meaning of translation, ist method, ist place in te education of a second language, ist connection to culture etc. This situation not only brings various ideas about the issue but also has some dilemmas on the way putting a conelusion of the matter. However, each new idea and dilemma makes this sicience go further on ist development. The fact that social and cultural factors have essential place in the phase of translation has come out by those ideas and dilemmas. This study attempts to analyze how much these factors have effect on the interrelation between the naitonal an international cultures; and also the place of translation on evaluating these roles as positive or negative and supporting or disstressing influence on the translator, and the significence of translation on revealing several cultures to foreground CR - AKSAN,Doğan: Her Yönüyle Dil 1Cilt,Çeviri Sorunu. TDK,Ankara l990 CR - ALGÜN,Rezzan: Çeviri ve Kültür Alışverisi. Gündoğan Edebiyat,Ankara, Kış l995 CR - ALPAN,Necip: Nasreddin Hoca'nın Evrensel Kişiliği. Uluslarası Yunus Emre,Nasrettin Hoca, Karamanoğlu Mehmet Bey ve Türk Dili Semineri Bildirileri, Konya,l977 CR - ANAMUR,Hasan: Orhan Veli Kanık'ın Bitmemiş(?) Bettine Çevirisi Üzerine. IV.Ulusal Çeviri Semineri Özel Sayısı,Uludağ,l994 CR - AYDIN,Ferit: Tercüme Sanatının Gerçekleri. Kültür Basın Yay.Birliği,İstanbul l984 CR - AYTAÇ,Gürsel: Çevirinin Yaratıcılığı Üzerine. Edebiyat Yazıları 11,Gündoğan Yay.Ankaral99l CR - AYTAÇ,Gürsel: Edebiyat Meraklısı Okurlara Tanıtılacak Değerde Bir Yazar: Barbara Frischmuth, Edebiyat Yazıları 1, Gündoğan Yay.Ankara l990 CR - AYTAÇ,Gürsel: Edebiyat Çevirileri ve Akademik Çalışmalar Üzerine Milli Kültür ve Çeviri Yayınlar. Edebiyat Yazıları l, Gündoğan Yay.Ankara,l990 CR - BAŞKAN,Özcan: Dilde Çeviri İşlemi. Türk Dili, Çeviri Sorunları Özel Sayısı 322,Ankara l978 CR - BATTAFARANO,Italo Michele: Über-Setzen,Eine unendliche Aufgabe,Trento,l993 CR - BAUBAT,Pierre: (Çev.Lütfi Ay), Tercüme ve Kültür,Tercüme l0, İstanbul 1955 CR - BISCHOFF,Cornelius,Holzpantinen. (Necati Cumalı'dan Çeviri),Kültür Bakanlığı Yayınları,Ankara,l993 CR - CÖMERT,Bedrettin: Kuramsal Açıdan Çeviri Sorunu. TDK.Çeviri Özel Sayısı 322,Ankara l978 CR - COSERIO,Eugeni: Çeviri Kuramında Sorunlara Doğru ve Yanlış Yaklaşımlar. (Çev.Turgay Kurultay,İbrahim Akın),Metis Çev.12,İstanbul CR - DEVECİ, Tahir: Almanca Öğretiminde Çeviri. Ankara, 1984 CR - DOĞAN,Şerife: Almanya'da Edebi Çeviri ve Çeviri Teorileri Tarihine Bir Bakış,Çev.Bil. ve Uygulamaları. Ankara,l992 CR - ERTEN, Asalet: Çeviride Kültürel Etkenler, Çeviribilim Uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi Yay. Ankara 1993 CR - GÖKTÜRK,Akşit: Bir Yorum Süreci Olarak Yazınsal Çeviri.Bağlam, İstanbul,l980 CR - GÖKTÜRK,Akşit: Çeviri Dillerin Dili. Yapı Kredi Yay.İstanbul,l994 CR - GÖKTÜRK,Akşit: Yazınsal Çeviride Metin-Ötesi Anlam İlişkileri, Türk Dili,Çeviri Sorunları Özel Sayısı 322,Ankara l978 CR - GÜLER,Hilmi: Ziya Ülken'in İslam Medeniyetinde Tercümeler ve Tesirlerill,Met.Çev.l2 İstanbul CR - HÖNIG,G.Hans: Strategie der Übersetzung,(Ein Lehr-und Arbeitsbuch) Gunter Narr Verlag,Tübingen,l982 CR - HÖNIG,Hans,G.,KUßMAUL,Paul: Strategie der Übersetzung,Gunter Narr Verlag, Darmstadt l982 CR - HORNBY,Mary Snell: Übsersetzungswissenschaft. Eine Neuorientierung,2.Auflage, France Verlag, Tübingen und Basel,l994 CR - IŞIK,Gül: Doğu ile Bato'nın Buluştuğu Yerde Toledo Çevirmenler Okulu,Metis Çeviri l9,İstanbul l992 CR - İLKHAN,İbrahim: Fragen der Methodik und Didaktik des Deutschunterrichts für Türken im Sekunderbereich. Konya,l987 CR - JAEGER,Gert: Semantik,Kognition und Aeguivalenz,VEB Verlag Enzyklopaedie, Leipzig,l988 CR - JUMPELT,Rudolf Walter: Die Übersetzung Naturwissenschaftlicher und Technischer Literatur(Sprachliche Massstaebe und Methoden zur Bestimmung ihrer Wesenszüge und Probleme) Langescheidt KG.Berlin,l96l CR - KAFESOĞLU,İbrahim: Türk Milli Kültürü, 3.Baskı, Boğaziçi Yay.İstanbul l984 CR - KAYAYERLİ,Müjdat: Çeviri Eleştirileri ve Çeviride Eşdeğerlik,IV.Ulusal Çeviri Semineri Özel Sayısı,Cilt VIII,Sayı l,Uludağ l994 CR - KAYNARDAĞ,Arslan:Türkiye'de Felsefe Çevirileri Tarihi. IV.Ulusal Çeviri Semineri Özel Sayısı,Bursa l994 CR - KOLLER,Werner: Einführung in die Übersetzungswissenschaft.Heidelberg, l979 CR - KOTCHEVA,Krassimira: Probleme des literarischen Übersetzens aus textlinguistischer Sicht,Peter Lang Verlag,Frankfurt am Main,l992 CR - KUÇURADI,Ionna: Übersetzer-Workshop,Felsefede Çeviri, Deutscheınstitut, Ankara,l988 CR - KURAN,Nedret Pınar: Kültürlerarası İletişim Aracı Olarak Çeviri,Boğaziçi Üni.Tercü.Müt.Bölümü,İstanbul l993 CR - KURAN,Nedret: Çağdaş Alman Çeviribilimcilerinin Yaklaşımları,Çeviri ve Çeviri Kuramı Üstüne Söylemler,İstanbul l995 CR - KURULTAY,A.Turgay: Çeviri Dersinde Yapılaşma (Uygulama SorunlarıYöntem Önerileri),Yayımlanmamış Doktora Tezi,İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,l989 CR - KURULTAY,A.Turgay:Çeviri Yöntemi Üzerine Düşünceleriyle F.Schleiermacher,Dün ve Bugün Çeviri l.Kitap,l985 CR - KURULTAY,Turgay: Hans G.Hönig'le Söyleşi,Alm.Çev.Ayşin Özalp,Met.Çev.l9,İstanbul CR - MATTAEI,Jeam-Louis: Türk ve Fransız Atasözleri Arasındaki Benzerlikler,IV.Ulusal Çeviri Semineri Özel Sayısı,Uludağ,l994 CR - NEWMARK,Peter: Düşünce,Konuşma ve Çeviri, Çev.Necmiye Alpay,Metis Çeviri 9, İstanbul CR - NORD,Christiane: Textanalyse und Übersetzen (Theoretische Grundlagen, Methode und didaktische Anwendugn einer übersetzungsrelevanten Textanalyse) Heidelberg,l99l CR - ÖZBEK,Yılmaz: Die Quellen der Übersetzungsprobleme, Atatürk. Ün. Fen-Ed.Fak.Yay. No.l7. Erzurum l988 CR - ÖZGÜ,Melahat: Çeviride Uzmanlık Sorunu,TDK.Çeviri Sorunları Özel Sayı Ankara, 1992 CR - PEKER,Saliha: Tanzimat Döneminde Avrupa Edebiyatından Çeviriler, (Çev.Ali Tükel) Metis Çeviri 1 İstanbul CR - PAYNE, Robert: Çeviri Tarihinde Büyük Dönemler,(Çev.Zehra İpşiroğlu), Bağlam 2-80,İstanbul l980 CR - REISS, Katharina: Möglichkeiten und Grenzen der Überstzungskritik, München,Hueber Verlag,l971 CR - REISS, Katharina: Texttyp und Übersetzungsmethode,Heidelberg, J.G. Verlag,l976 CR - REISS,Katharina,VERMEER,HansJ.Grundlegung einer allgemeinen Translationstheorie, Max Niemeyer Verlag,Tübingen l984 CR - RIFAT,Mehmet: Göstergebilimsel Açıdan Çeviri Etkinliği,Çeviri Kuramı ve Çeviri Kuramının Kuramı,İstanbul l995 CR - SAVORY,Thedore:Tercüme Sanatı,Çev.Hamit Dereli,MEB.Ankara l992 CR - SEVİL,Berna:Karaağaçlar Altında,Metis Çeviri 9,İstanbul l989 CR - STOLZE,Radegundis: Hermeneustisches Übersetzen(Linguistische Kategorien des Verstehens und Formulierens beim Übersetzen,Gunter Narr Verlag Tübingen,l992 CR - WILLS,Wolfram: Übersetzungswissenschaft.Probleme und Methoden, Stuttgart,l977. CR - WILLS,Wolfram: Kognition und Übersetzen (Zu Theorie und Praxis der menschlichen und der maschinellen Übersetzung) Max Niemeyer Verlag,Tübingen,l988 CR - WILLS,Wolfram: Übersetzungsfertigkeit (Annaeherungen an einen komplexen übersetzungspraktischen Begriff),Gunter Narr Verlag,Tübingen, 1996 CR - YILMAZ İbrahim: Çeviride Geçirgenlik,Dil Dergisi 34 Ağustos, Ankara l995 CR - YÜCEL,Tahsin: Çeviri ve Biçem,Bağlam,2-80,İstanbul,l980 UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/susbed/issue//924054 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1723719 ER -