TY  - JOUR
T1  - MEM Û ZÎN -MESNEWIYA LI SER DIKA ŞANOYÊ
TT  - Mem û Zîn – Masnavi on the Theater Stage
AU  - Purçak, Mehmet Emin
PY  - 2021
DA  - August
Y2  - 2021
DO  - 10.26791/sarkiat.949808
JF  - Şarkiyat
PB  - Şarkiyat Araştırmaları Derneği
WT  - DergiPark
SN  - 1308-9633
SP  - 864
EP  - 883
VL  - 13
IS  - 2
LA  - ku
AB  - Mem û Zîn a Ehmedê Xanî di edebiyata Kurdî ya klasîk de jî û di edebiyata Kurdî ya nûjen de jî xwedî bandoreke girîng e. Ev berhem bi sedan sal e di qada edebiyata Kurdî de tê zanîn û nasîn. Ji gelek berhemên din re jî bûye ilham û çavkanî. Di vê xebatê de armanca me jî di qada xebatên şanoyê de tesbîtkirina bandora Mem û Zîn a Xanî ye. Qasî ku me tesbît kir, di qada şanoya Kurdî de gelek şanonameyên ku di binê bandora berhema Ehmedê Xanî de hatine nivîsîn hene. Di vê qadê de şanonameyên ku em dikarin rasterast yan jî nerasterast bi xebata Xanî re têkildar bihesibînin berhemên wekî Memê Alan a Evdirehîm Rehmî Hekarî, Mem û Zîn a Pîremêrd, Mem û Zîn a Eskerê Boyîk û Mem û Zîn a Cuma Boynukara nin. Di vê gotarê de ji metoda berawirdkirinê sûd hatiye girtin. Berhemên navborî ji aliyê bûyer, tema û motîfan ve bi hev re û bi Mem û Zînê re hatine berawirdkirin. Di nava wan de xalên hevpar û yên ji hev cuda hatine tesbîtkirin û îzehkirin. Encamê de hatiye dîtin ku Mem û Zîn a Ehmedê Xanî ji şanonameyên wekî Memê Alan a Evdirehîm Rehmî Hekarî, Mem û Zîn a Pîremêrd, Mem û Zîn a Eskerê Boyîk û Mem û Zîn a Cuma Boynukara re bûye çavkanî. Nivîskaran hem ji aliyê naverokê ve hem jî ji aliyê tema û motîfan ve ji berhema Ehmedê Xanî sûd girtine.
KW  - Ehmedê Xanî
KW  - Mem û Zîn
KW  - mesnevi
KW  - karşılaştırmalı edebiyat
KW  - tiyatro
N2  - Ehmedê Xanî is an important poet of classical Kurdish literature and he is accepted to have a special significance in Kurdish Sufi literature with his masnavi named Mem û Zîn, which has a mystical content. In addition, Ehmedê Xanî stands out as one of the main reference and inspiration sources of modern Kurdish literature. In modern text types such as novels, poems, stories, plays and film scripts, new texts that handle Xanî and his work are produced. Thus, studies that set an example and provide opportunities for fields of study such as intertextuality, intermedia and intertextuality emerge.One of the text types based on Xanî's work is theatrical works. In this area, Evdirehîm Rehmî Hekarî's Memê Alan, Pîremêrd's Mem û Zîn, Eskerê Boyîk's Mem û Zîn and Cuma Boynukara's Mem and Zîn are works that we can directly or indirectly relate to Xanî's text.In this article, the comparison method was used. When we examine the relations of these texts with each other and with Mem û Zîn as the source text in the context of comparative literature, it is seen that Xanî's work as a canonical text has an important place and influence in modern Kurdish literature and modern Kurdish theater.
CR  - Pîremêrd. Mem û Zîn. Amadekar: Memê Mala Hine. Stenbol: Weşanên Peywend, 2016.
CR  - Tek, Ayhan. “Evdirehîm Rehmî Hekarî û Berhema Wî Ya Li Ser Tarîxa Kurdan: Perek Zêrîn Ji Tarîxê.” Wêje û Rexne, 5/2015, 7-27.
CR  - Tek, Ayhan. Hamisiz Şâir Babasız Metin – Mem û Zîn ve Osmanlıca Çevirileri Üzerine Bir İnceleme. Stenbol: Weşanên Nûbihar, 2018.
CR  - Xanî, Ehmedê. Mem û Zîn. Çeviri ve kavramsal tahlil: Kadri Yıldırım. İstanbul: Avesta Yayınları, 2010.
CR  - Yıldırım, Kadri. Ehmedê Xanî’nin Fikir Dünyası. İstanbul: Berdan Matbaası, 2011.
CR  - Metîn, Mîrza. Jêrzemîn – Şanoya li jêrzemînê –Yeraltındaki Tiyatro. Amed: Weşanên Şarederiya Bajarê Mezin A Amedê, 2014.
CR  - Hekarî, Evdirehîm Rehmî. Memê Alan. Diyarbakır: Weşanên Lîs, 2007.
CR  - Boynukara, Cuma. Arîn – Mem û Zîn. wergêr: Rahmetullah Karakaya – Fehîm Işık. Stenbol: Evrensel Basım Yayın, 2008.
UR  - https://doi.org/10.26791/sarkiat.949808
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1814270
ER  -