@article{article_964741, title={KAZAKİSTAN’DA 1930-1932 BÜYÜK KITLIĞIN NEDENLERİ: KASIT MI, KAZA MI?}, journal={Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi}, volume={4}, pages={889–908}, year={2022}, DOI={10.53718/gttad.964741}, author={Teğin, Emre}, keywords={Kazakhstan, Great Famine (1930-1933), Stalin, Great Terror, Represion, Collectivization, Industrialization, USSR}, abstract={1927 yılında SSCB’deki mutlak iktidarı ele geçiren J.Stalin, sosyal, politik ve ekonomik hızlı kalkınma ve ilerleme hedefini yürürlüğe koymuştur. ‘Sovyet İnsanı’, Kolektifleşme, Endüstrileşme ve I.Beş Yıllık Kalkınma planı birbirini takip ederken, Lenin dönemi uygulamaları olan NEP ve Yerelleşme/Korenizatsiya hızlı bir şekilde terk edilmiştir. Kapitalizmi en hızlı şekilde yakalamayı düşünen Stalin, Beş Yıllık Kalkınma Planı ile tahıl bazlı tarımı, kolektif çiftliklerle de sanayiyi beslemeyi ve kalkındırmayı hedeflemiştir. Bu amaçla Ukrayna, Volga Bölgesi, Kuzey Kafkasya, Kazakistan ve Batı Sibirya tarım alanı ilan edilerek kolhoz ve sovhozlarla devletleştirme süreci gerçekleştirmiştir. Ancak 1928’de uygulanmaya başlayan 1. Beş Yıllık Planı’nın tam ortasında bu beş bölgede çok büyük bir kıtlık meydana gelmiş, milyonlarca insan yaşamını yitirmiştir. Farklı bölgelerde ‘Holodomor’, ‘Büyük Kıtlık’, ‘Kızıl Kıtlık’ gibi isimlerle anılan bu süreç, Stalin dönemi araştırmacıları tarafından ‘Büyük Terör’ dönemi baskı politikalarından biri olarak ele alınmış, hatta kıtlığın suni olarak yaratıldığı ve Stalin’in ‘Büyük Köylü Savaşı’nı başlattığı sıkça dile getirilmiştir. Özellikle Türkiye’de konuya ilişkin yapılan çalışmalarda büyük kıtlık dönemi, Kazakistan’da yaşamını yitirenlerin sayısına odaklanarak sıkça kasıtlı ‘suni kıtlık’ söylemleri üzerinden geliştirilmiştir. Birbirini tekrar eden bu söylemler Büyük Kıtlığın nedenlerinin anlaşılamamasına ve Kazakistan’daki trajedinin yarattığı sonuçların ortaya koyulamamasına neden olmuştur. Halbuki bu dönem Kazakistan tarihine damga vurmuş ve etkisini bugün dahi hissettiren sonuçlarıyla nedenleri arasındaki köprüler daha sağlam kurularak incelenmesi gereken bir süreç olmuştur. Çalışmada döneme ilişkin Rus, Kazak ve İngiliz arşivleri kullanılarak büyük kıtlığın nedenleri sosyal, iklimsel, politik ve ekonomik açıdan ele alınarak ve konuya ilişkin farklı teoriler karşılaştırarak kıtlığın suni bir süreç mi, yoksa sovyet politikalarının istenmeyen bir sonucu mu olduğu incelenmiştir.}, number={8}, publisher={Özgür TÜRKER}