Isparta Defense Law Society

Year 1990, Volume: 6 Issue: 18, 601 - 614, 01.07.1990

Nuri Köstüklü

Abstract

In our recent history, the period of National Struggle has an outstanding place. Because this period includes the years when the independence and destiny of the Turkish nation, the Turkish state were determined and the great gains were experienced. However, it cannot be said that the researches carried out to date has been handled in all aspects of the National Struggle history and put forward scientifically. In particular, the Mudafaa-i Hukuk Societies, which have been very important to the success of the Turkish independence movement, which was formed and embodied under the leadership of Mustafa Kemal Pasha, has not been determined yet. Moreover, these societies bear the greatest responsibility on many important issues such as the formation of the National Struggle for Struggle, the public intrusiveness of Mustafa Kemal's directives, the formation, and replenishment of the National Forces and the formation of the public. When this is the case, in order for the National Struggle to be fully and correctly understood, it is essential to investigate and put forward the Mudafaa-i Hukuk Societies. In this study, while dealing with the Isparta Defense Law Society with all its aspects, which has provided extraordinary aid to the front established in the west of Denizli and even made great efforts to announce the justice of the national case to the country and abroad through rallies and protests, it has been neglected until now. Some clues will also emerge about the general character of the Mudafaa-i Hukuk Societies, one of the most important institutions of the period. When examining the society that is the subject of our research, we must first look at the developments before the establishment.

Keywords

Isparta, Defense Law Society, National struggle

Isparta Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti

Abstract

Yakın tarihimizde Millî Mücadele döneminin fevkalâde bir yeri vardır. Zira bu dönem, Türk milletinin, Türk devletinin istiklâlinin ve kaderinin tayin edildiği, büyük gailelerin yaşandığı yılları içine alır. Ancak günümüze kadar yapılan araştırmalarda, Millî Mücadele tarihinin bütün yönleriyle ele alınıp, İlmî olarak ortaya konduğu söylenemez. Özellikle Mustafa Kemal Paşa önderliğinde teşkilâtlanıp vücut bulan Türk istiklâl hareketinin başarıya ulaşmasında çok önemli hizmetleri görülen Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri bugün dahi tam tespit edilmiş değildir. Kaldı ki, bu cemiyetler Millî Mücadele azminin oluşması, Mustafa Kemal’in direktiflerinin halka intişarı, Kuvayı Milliye’nin teşkil ve ikmali ve kamuoyu oluşturulması gibi pek önemli hususlarda en büyük sorumluluğu yüklenmiştir. Durum böyle olunca, Millî Mücadele’nin tam ve doğru olarak anlaşılabilmesi için öncelikle Müdafaa-i Hukuk Cemiyetlerinin araştırılarak ortaya konulması zarureti çıkmaktadır. Bu çalışmamızda, Denizli’nin batısında kurulan cepheye fevkalâde yardımlarda bulunan, hatta millî davanın haklılığını mitinglerle ve protestonamelerle yurt içine ve yurt dışına duyurmak için pek büyük gayretler sarfeden İsparta Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nİ bütün yönleriyle ele alırken, şimdiye kadar ihmal edilmiş Millî Mücadele döneminin önemli kuruluşlarından olan Müdafaa-i Hukuk Cemiyetlerinin genel karakteri hususunda da bazı ipuçları ortaya çıkacaktır. Araştırmamıza konu olan cemiyeti incelerken ilk olarak kuruluş öncesi gelişmelere bakmamız gerekmektedir.

Keywords

Isparta, Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, Milli Mücadele

References

• ATASE Arşivi, Klasör: 310, Dosya: 44, Fihrist: 71
• G. Jaeschke, Türk Kurtuluş Savaşı Kronolojisi, C.1, Ankara 1970, s.81
• Turgut Akkaş, “İbrahim Demiralay”, Ün-Isparta Halkevi Mecmuası, Nisan 1939, sayı: 61
• Celal Bayar, Ben De Yazdım, C.7, İstanbul 1969, s. 2127
• Nuri Köstüklü, “Millî Mücadele’de Keçiborlu”, Atatürk Yolu, A.Ü. Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Dergisi, Kasım 1988, sayı: 2, s. 258
• TBMM Gizli Gelse Zabıtları, C. 1, Ankara 1985, s.63
• Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüd Başkanlığı (ATAŞE) Atatürk Özel Arşivi, Klasör: 1, Dosya: 2, Fihrist: 55.