ÇOBAN-NÂME’DEKİ ESKİCİL KELİMELER ÜZERİNE

Year 2023, Volume: 3 Issue: 2, 33 - 48, 31.12.2023

Hanifi Vural

Abstract

Eski Anadolu Türkçesi, Eski Türkiye Türkçesi ve Eski Oğuz Türkçesi olmak üzere farklı isimlerle adlandırılan dönem, Türk yazı dilinin öbür dönemlerine kıyasla oldukça zengin bir içeriğe sahiptir. Bu döneme ait kütüphaneler dolusu eserin her biri, araştırılmayı bekleyen önemli bir dil yadigârımızdır. Bu cümleden olarak, bu yazıda, konusunu Mesnevî’de anlatılan bir çoban hikâyesinden alan Dede Ömer Rûşenî’nin manzum olarak kaleme alınmış olan Çoban-nâme’sindeki eskicil söz varlığı araştırma ve inceleme konusu yapıldı. Eserin dili, taraflardan birinin, bir çoban olması bakımından sade ve dönem Türkçesinin karakteristiğini yansıttığından arkaik duruma düşmüş dil unsurları bakımından da kayda değer malzemeler barındırmaktadır. Eserde tespit edilen eskicil unsurlar alfabetik olarak sıralandı ve her birine geçtiği beyitlerden bir örnek verildi.

Keywords

Eski Anadolu Türkçesi, Dede Ömer Rûşenî, Çoban-nâme, eskicil söz varlığı.

References

• İPEKTEN, Haluk, İSEN, Mustafa, TOP ARLI, Recep, OKÇU, Naci, KARABEY Turgut, Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü, Kültür Ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1988.
• MAZIOĞLU, Hasibe, 1. Milletlerarası Mevlâna Kongresi Bildirileri, Selçuk Üniversitesi Üniversitesi Yayınları, Konya, 1987.
• Dede Ömer Rûşenî, Çoban-nâme, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Kütüphanesi M. Ozak I No:1215.
• UZUN, Mustafa, "Dede Ömer Rûşenî md., TDV İslâm Ansiklopedisi, C.9., s.81-83.
• VURAL, Hanifi, Çoban-nâme, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Yayınları No: 15, Tokat, 2004.