İŞ KANUNU KAPSAMINDA ÜCRETLENDİRMEDE AYRIMCILIĞIN TOPLUMSAL CİNSİYET BAKIŞ AÇISI İLE İNCELENMESİ

Year 2021, Volume: 79 Issue: 1, 177 - 205, 01.06.2021

Dila Halaçoğlu

https://doi.org/10.30915/abd.931406

Cited By: 2

Abstract

4857 sayılı İş Kanunu’nda işverenin eşit işlemde bulunmasına ilişkin düzenlemeler getirilmiştir. Eşit işlem borcunun içeriğini oluşturan ayrımcılık türlerinden birisi cinsiyet temelli ayrımcılıktır. Bu ayrımcılık temelini toplumsal önyargılarda bulur ve bu o yargıların geneline toplumsal cinsiyet denir. İşverenler, işe alımda, iş ilişkisinin devamında ve sona ermesinde cinsiyet temelli ayrımcılık gerçekleştirebilirler. Ayrıca iş ilişkisinin devamı süresince gerçekleştirilen ayrımcılık, işçiler arasında ücretlendirmede ayrımcılık olarak görülebilir. Ancak tabi ki işverenler işçileri arasında ücretlendirme hususunda farklı uygulamalara gidebilir. Bunun şartı ise bu farklılaşmanın objektif sebeplere dayanıyor olmasıdır. Bu anlamda işveren kıdem, eğitim, verim gibi objektif kriterlerden hareket etmelidir. Aksi yönde uygulamalar, İş Kanunu madde 5 hükmünde yasaklanmıştır.

Keywords

Eşit İşlem İlkesi, Ücretlendirme, Toplumsal Cinsiyet, Ayrımcılık, İşçi

References

• Alparslan, Ali Murat/Çetinkaya Bozkurt, Özlem: “İşletmelerde Cinsiyet Ayrımcılığı ve Kadın Çalışanların Sorumluluğu”, MAKÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 2, S. 3, Yıl: 2015 (66-81).
• Arat, Necla: “Feminizmin A B C’ si”, 3. Baskı, İstanbul 2017.
• Bakırcı, Kadriye: “Uluslararası Hukuk, AB ve ABD Hukuku ile Karşılaştırmalı İş Hukukunda Cinsiyet Ayrımcılığı Yasağı İlkesinin İstisnaları ve Objektif Haklı Nedenler”, Ankara 2012.
• Bora, Aksu: “Kadınların Sınıfı: Ücretli Ev Emeği ve Kadın Öznelliğinin İnşası”, 8. Baskı İstanbul 2018.
• Costa, Mariarosa: Kadınlar ve Toplumun Altüst Edilmesi, İstanbul 2015.
• Dalkıranoğlu, Tülin / Çetinel, Fatma Gül: “Konaklama İşletmelerinde Kadın ve Erkek Yöneticilerin Cinsiyet Ayrımcılığına Karşı Tutumlarının Karşılaştırılması”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.20, Nisan 2008 (150-177).
• Demircioğlu, Murat / Centel, Tankut / Kaplan, Hasan Ali: “İş Hukuku”, 20. Baskı, İstanbul 2019.
• Duransoy, Hülya Uzuner: “Kadın İstihdamına Yönelik Geleneksel Bakış Açısı”, İşveren Dergisi, C.57, S.2, Mart/Nisan 2019, (19-24).
• Erdoğan, Çağla: “İş Hukuku ve Toplumsal Cinsiyet”, içinde “Hukuk ve Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları” ed. Uygur, Gülriz/Özdemir, Nadire, 2. Baskı, Ankara 2019.
• Ertürk, Şükran: “İş İlişkisinde Temel Haklar”, Ankara 2002.
• Ertürk, Şükran: “Uluslararası Belgeler ve Avrupa Birliği Direktifleri Işığında Çalışma Hayatımızda Kadın Erkek Eşitliği”, Ankara 2008.
• Eyrenci, Öner / Taşkent Savaş / Ulucan Devrim: “Bireysel İş Hukuku”, 10. Baskı, İstanbul 2020.
• Federici, Silvia: “Sıfır Noktasında Devrim”, İstanbul 2014.
• Günindi Ersöz, Aysel: “Özel Alan/Kamusal Alan Dikotomisi: Kadınlığın “Doğası” Ve Kamusal Alandan Dışlanmışlığı”, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, C. 18, S. 1, 1 Nisan 2015 (80-102).
• Hartman, Heidi: “Marksizmle Feminizmin Mutsuz Evliliği”,(Hazırlayanlar: Acar Savran, Gülnur/ Tura Demiryontan, Nesrin: “Kadının Görünmeyen Emeği, İstanbul 2020).
• Harlander, S. K: “Breaking through the glassceiling: an industrial perspective”, Journal of Animal Science”, C. 74, S.11 (2849-2854).
• Mies, Maria/ Bennholdt, Veronica/ Claduıa Von Werlhof: “Son Sömürge: Kadınlar”, 3. Baskı, İstanbul 2018.
• Nazlı, Seçkin: “İş Kanunu’nda Düzenlenen Eşit Davranma İlkesi ve Uygulama Sorunları Üzerine Değerlendirmeler”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C.74,Yıl: 2006 (571 – 586).
• Onaran Yüksel, Melek: “Karşılaştırmalı Hukuk Işığında Türk İş Hukukunda Kadın Erkek Eşitliği”, İstanbul 2000.
• Özçatal, Elif Özlem: “Ataerkillik, Toplumsal Cinsiyet ve Kadının Çalışma Yaşamına Katılımı”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.1, S.1, Yıl: 2011 (21-39).
• Sağlam, Muhammet Ali: “Feminist Kuram ’da Kadının Politik Ekonomisi ve Dönüşümü”, Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, S. 46, Yıl: 2020 (394-412).
• Sayar Özkan, Gökçen / Özkan, Bülent: “Kadın Çalışanlara Yönelik Ücret Ayrımcılığı ve Kadın Ücretlerinin Belirleyicilerine Yönelik Bir Araştırma, Çalışma ve Toplum Dergisi”, S. 1, Yıl: 2020.
• Senyen Kaplan, Emine Tuncay: “Bireysel İş Hukuku”, 11. Baskı,Ankara 2020.
• Süzek, Sarper: “İş Hukuku”, 18. Baskı, İstanbul 2019.
• Turgut, Ayşe Şeyma: “Türkiye’deki Gelir Eşitsizliğinin Toplumsal Cinsiyet, Kanın İstihdamı ve Kadın Yoksulluğu Açısından Değerlendirilmesi”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 2, S. 28, Yıl: 2019 (315-329).
• Tunç, Mehtap: “Kalkınmada Kadın Ayrımcılığı ve Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğinin Rolü: Ülkelerarası Farklı Gelir Gruplarına Göre Yatay Kesit Analiz”, Sosyoekonomi Dergisi, C. 26, S. 38, Yıl: 2018 (221-251).
• Trond, Petersen / Vemund, Snartland/ Lars, Becken Eric/ Modesta, Olsen Karen: ‘Within- Job Wage Discrimination and the Gender Wage Gap: The Case of Norway’, European Sociological Review, 13(2), September 1997.
• Uygur, Gülriz: “Toplumsal Cinsiyet ve Adalet: Hukuk Adaletsizdir”, Ankara Barosu Dergisi, S.4, Yıl: 2015 (121-132)
• Yuvalı, Ertuğrul: “İşçinin Kişisel Özellikleri Bakımından İşverenin Eşit Davranma Borcu”, Ankara 2012.
• Yıldız, Gaye Burcu: “İşverenin Eşit İşlem Yapma Borcu”, Ankara 2008