COVID-19 Salgınının İş Hukuku Bakımından Nitelendirilmesi

Year 2021, Volume: 79 Issue: 3, 205 - 251, 30.07.2021

Gaye Baycık Hazal Tolu Yılmaz

https://doi.org/10.30915/abd.1041188

Abstract

COVID-19 salgını hayatlarımızı ekonomik, sosyal, psikolojik, hukuki ve diğer birçok alanda derinden etkilemiş ve devletleri salgına karşı birtakım önlemler almak zorunda bırakmıştır. Salgının ve buna karşı alınan önlemlerin en büyük etkilerinden biri de iş ilişkileri üzerinde olmuştur. Salgının tarafların hak, borç ve yükümlülükleri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi ve buna bağlı olarak ileride ortaya çıkabilecek ihtilafların önlenmesi için öncelikle iş hukuku açısından salgının tanımlanması gerekir. Covid-19, iş ilişkileri açısından zorunlu neden veya mücbir neden olarak tanımlanabilir. Bununla birlikte, mücbir nedenin göreli niteliği uyarınca COVID-19 salgınının her bir işyerinin ve bundan etkilenen her çalışanın özel durumu göz önünde tutularak nitelendirilmesi gerekir.

Keywords

Covid-19, Mücbir Neden, Beklenmeyen Hal, Zorunlu Neden, Zorlayıcı Neden

References

• Akın, Levent: COVID-19’un İş İlişkilerine Olası Etkileri, Çimento İşveren Dergisi, C. 34, S.3, s. 16-71.
• Akman, Sermet/Burcuoğlu, Haluk/Altop, Atilla: Tekinay Borçlar Hukuku Genel Hükümler, B. 7, Filiz Kitabevi, İstanbul 1993.
• Alp, Mustafa: İş Sözleşmesinin Değiştirilmesi, Ankara 2005.
• Alpagut Gülsevil: Pandemi’nin İş Sözleşmesine Etkisi: Ücretsiz İzin, Fesih Yasağı, Zorlayıcı Neden, Pandemi Sürecinde İş Hukuku, On İki Levha, İstanbul 2020, s. 61-98.
• Arat, Ayşe: Sözleşmenin Değişen Şartlara Uyarlanması, Ankara 2006.
• Arslan, Seda: İşverenin Haklı Nedenle Fesih Hakkı, On İki Levha, İstanbul 2012.
• Astarlı, Muhittin: İş Hukukunda Çalışma Süreleri, Turhan Kitabevi, Ankara 2008.
• Baysal, Başak: Aşırı İfa Güçlüğü, Prof. Dr. İsmet Sungurbey’e Armağan, C.II, İstanbul, İstanbul Barosu Yayınları, 2014, s. 332- 342.
• Baysal, Başak: Haksız Fiil Hukuku, Oniki Levha Yayıncılık, İstanbul 2019. (Haksız Fiil) Baysal, Başak: Sözleşmenin Uyarlanması, B. 3 Oniki Levha Yayıncılık, İstanbul 2019. (Uyarlama)
• Berger, Klaus Peter/Behn, Daniel: Force Majeure and Hardship in the Age of Corona (April 12, 2020). Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3575869
• Chen, Jiang/Weber, Morreel: Le Coronovirus et la Force Majeur: Comparaison entre la Chine et la France, Publié sur Dalloz Actualité, 24 Mars 2020 (https://www.dalloz-actualite.fr)
• Çelik, Nuri/Canikoğlu, Nurşen/Canbolat, Talat: İş Hukuku Dersleri, Beta Yayıncılık, 33.B, İstanbul 2020.
• Dural, Mustafa: Borçlunun Sorumlu Olmadığı Sonraki İmkansızlık, İstanbul 1976.
• Eren, Fikret: Sorumluluk Hukuku Açısından Uygun İlliyet Bağı Teorisi, Ankara 1975.
• Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, B.22, Ankara 2017. (Borçlar Hukuku)
• Gözübüyük, Abdullah Pulat: Hukuki Mesuliyet Bakımından Mücbir Sebepler ve Beklenmeyen Haller, Kazancı Yayınevi, Ankara 1977.
• Gözübüyük, Abdullah Pulat: Sözleşmelerin Fesih ve Tadili Bakımından Mücbir Sebepler ve Beklenmeyen Haller, Ankara, 1945 (Sözleşmelerin Fesih ve Tadili).
• Guiomard, Pascale: La grippe, les épidémies et la force majeure en dix arrêts, Publié sur Dalloz Actualité, 4 Mars 2020 (https://www.dallozactualite.fr)
• İnal, Tamer: Mücbir Sebeplerin Oluşum Unsurları, Kamu-İs, C. V, S. 2, Haziran 1997, s. 13-53.
• İnce, Ergun: İş Hukukunda Zorlayıcı Sebep, İş Hukuku Dergisi, C.I, S.8, İstanbul, 1969.
• Kaplan, İbrahim: Borçlar Hukuku Dersleri (Genel Hükümler), Ankara.
• Karahasan, Mustafa Reşit: Türk Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, C.I, II, II, İstanbul, 1992.
• Kayırgan, Hasan: Bireysel İş Hukukunda Zorunlu ve Zorlayıcı Nedenler, İstanbul 2019.
• Kılıçoğlu, Ahmet M.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Turhan Kitapevi, B. 23, Ankara 2019.
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip (Kocayusufpaşaoğlu/ Hatemi/ Serozan/Arpacı): Borçlar Hukukuna Giriş, Hukuki İşlem, Sözleşme (Borçlar Hukuku Genel Bölüm), C.1, İstanbul 2008. (Borçlar Hukuku).
• Landivaux, Ludovic: Contrats et coronavirus: un cas de force majeure? Ça dépend…, Le droit en débat, Dalloz, 2020.
• Oğuzman, Kemal/Öz, Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C.1, İstanbul 2018.
• Öz, Turgut: Yeni Borçlar Kanunu’nun Getirdiği Başlıca Değişiklikler ve Yenilikler, İstanbul 2012.
• Özçelik, Ş. Barış: COVID-19 Salgını Çerçevesinde Alınan Önlemlerin Sözleşme Hukuku ve Mücbir Sebep Kavramı Açısından Değerlendirilmesi, Lexpera Blog, 20.04.2020 https://blog.lexpera.com.tr/COVID-19-salginicercevesinde-alinan-onlemlerin-sozlesme-hukuku-ve-mucbir-sebep-kavramiacisindan-degerlendirilmesi/
• Öztürk, Tuba: İş Hukukunda Mücbir Sebep, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2011.
• Savaş, Burcu: İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Haklı Nedenle Feshi, İstanbul 2012.
• Serozan, Rona: Sözleşmeden Dönme, İstanbul 2007.
• Süzek, Sarper: İş Hukuku, Beta Yayıncılık, 13. B., İstanbul 2020.
• Süzek, Sarper: İş Akdinin Askıya Alınması ve Ücretsiz İzinler, Dokuz Eylül Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 9, Özel Sayı, 2007, s. 115-133. (Askı)
• Tandoğan, Haluk: Kusura Dayanmayan Sözleşme Dışı Sorumluluk Hukuku, Ankara, 1981.
• Tandoğan, Haluk: Türk Mes’uliyet Hukuku, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınlarından No. 159, Ankara 1961. (Mes’uliyet)
• Taşkent, Savaş: İş Sözleşmesinin Askıya Alınması ve Ücretsiz İzin Uygulaması, Sicil Dergisi, Eylül 2006, s. 20-28.
• Tezcan, Mehmet: Clausula Rebus Sic Stantibus İlkesi ve Sözleşmenin Değişen Koşullara Uyarlanması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2004.
• Tolu, Hazal: İş Sözleşmesinin Haksız Feshi, Beta Yayınları, İstanbul 2017.
• Yuvalı, Ertuğrul: İş Hukukunda Zorlayıcı Neden ve Zorunlu Neden Kavramları ile Bu Kavramların İş Sözleşmesi Üzerindeki Etkileri, Kamu-İş, C. 12, S. 3, 2019, s. 1-27.