GÖSTERGEBİLİM AÇISINDAN ABDÜLHAK ŞİNASİ HİSAR’IN ESERLERİNDE OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E MEDENİYET SORUNU

Year 2015, Issue: 51, 115 - 126, 01.07.2015

Mahfuz Zariç

Abstract

Yazı hayatına Mütareke yıllarında başlamış olan Cumhuriyet dönemi romancısı Abdülhak Şinasi Hisar, romanlarında, anı/denemelerinde, anı/biyografilerinde ve eleştiri yazılarında Osmanlıdan Cumhuriyete doğru yaşanagelen medeniyet dairesi değişikliğine pek çok açıdan değinmiştir. Hisar, eserlerinde medeniyet sorununu bazen bir çatışma bazen bir buhran bazen medeniyetlerin uyumlu birlikteliği bazen menfaatlerin çatışması bazen de kuşak çatışması olarak ele almıştır. Medeniyet, insan ve hakikat konularını Bergsoncu felsefe doğrultusunda ele alan Abdülhak Şinasi, insanı çok yönlü bir bilinmez, medeniyeti ise bir tekâmül süreci olarak göstermiştir. Hisarın eserlerinde yer bulan medeniyet sorununa temelleri dilbilimci Ferdinand de Saussurea dayanan Göstergebilim açısından yaklaşıldığında da giyim-kuşam unsurları, eşyalar ve bazı alışkanlıklar birer medeniyet göstergesi olabilmektedir.

Keywords

Abdülhak Şinasi, Göstergebilim, gösterge, gösteren, gösterilen, medeniyet, Osmanlı, Cumhuriyet.

THE PROBLEM OF CIVILIZATION FROM OTTOMANS TO THE REPUBLIC IN TERMS OF SEMIOTICS AT THE WORKS OF ABDÜLHAK ŞİNASİ HİSAR

Abstract

Republican novelist Abdülhak Şinasi Hisar has began writing career in Truce years. He has pointed out in many respects changing civilization circle which is experienced from Ottoman Empire to Republic in his novels, memoir / essays, memoir / biographies and critical writings. In his works Hisar sometimes deals with the problem of civilization as a conflict, a crisis, compatible togetherness of civilizations, conflict of interests or generations gaps. Abdülhak Şinasi Hisar has been handled the issues of civilization, people and truth with regard to the philosophy of Henri Bergson. He has been showed the civilization as an evolving process and the human a versatile unknown. In terms of Semiotic -which its foundations based linguist Ferdinand de Saussure- elements of clothing things and some habits are indicators of civilization in Hisars works.

Keywords

Abdülhak Şinasi, Semiotic, signe, signifié, signifiant, civilization, Ottomans, Republic.