KONTROLSÜZ KENTSEL BÜYÜME KARŞITI BİR HAREKET: ÜLKE DENEYİMLERİYLE YAVAŞ ŞEHİRLER

Year 2015, Issue: 51, 346 - 367, 01.07.2015

Nursen Vatansever Deviren Onur Yıldız

Abstract

1760'lı yıllarda ortaya çıkan Sanayi Devrimi, kırdan kente göçü arttırarak kentleşmeyi hızlandıran bir unsur olmuştur. Sanayi Devrimi'nin ikinci dönemi, 1870-1940 arasını kapsamaktadır. Bu dönemde elektrik enerjisi ve petrol, üretim sürecinde kullanılmış ve teknoloji düzeyindeki artış öne çıkmıştır. Böylece sanayi kentleri, büyük yerleşim merkezleri haline gelmiş ve ön plana çıkmıştır. 1940'lı yıllara gelindiğinde Heny Ford tarafından uygulanan ve Fordist Üretim Sistemi olarak bilinen Kitlesel Üretim Sistemi de büyük ölçekli işletmelerin olduğu büyük sanayi kentlerini daha da kalabalıklaştırırken küreselleşmenin yoğun olarak hissedildiği 1980'li yıllarda ise Esnek Üretim Sistemine geçilmesiyle birlikte küçük ve orta ölçekli işletmelerin yoğunlaştığı büyük yerleşim merkezlerinin çevresindeki küçük yerleşim merkezleri ve banliyöler, gelişme göstererek kalabalık hale gelmiştir. Buna karşın, kontrolsüz kentsel büyüme karşıtı bir hareket olarak ortaya çıkan Yavaş Şehir hareketi, yavaşlık felsefesinin ilk hareketi olan 1986'da İtalyada ortaya çıkan Yavaş Yemek hareketinden türemiştir. Turizmden seyahate kadar birçok alana nüfuz eden yavaşlık felsefesi, 1999'da Yavaş Şehir hareketi olarak kentleri de içine alan geniş çaplı bir küresel harekete dönüşmüştür. Tıpkı Yavaş Yemek hareketinde olduğu gibi İtalya'da ortaya çıkan Yavaş Şehirler, küreselleşmenin kontrol edilemeyen hızına bağlı olarak dikte ettiği salt çıkar anlayışının ötesinde sürdürülebilir kalkınma anlayışını destekleyen sürdürülebilir kentleri hedeflemektedir. Sürdürülebilir kentlerin varlığına tehdit oluşturan kontrolsüz kentsel büyüme karşıtı bir hareket olarak Yavaş Şehirler, çözüme yönelik arayışın bir ürünü olarak görülmektedir. Bu çalışmada Yavaş Şehirler, yavaşlık felsefesi ve yerel bir kent kimliği arayışı üzerinden değerlendirildikten sonra ülke deneyimlerinden yola çıkılarak kontrolsüz kentsel büyüme karşıtı bir hareket olarak incelenmekte ve sürdürülebilir kalkınmanın desteklenmesi sürecinde Yavaş Şehirlerin rollerinin arttırılmasına ilişkin öneriler getirilmektedir.

Keywords

Kent, Kentsel Büyüme, Yavaş Yemek, Yavaş Şehir, Cittaslow

A MOVEMENT AGAINST THE UNCONTROLLED URBAN GROWTH: SLOW CITIES ON THE BASIS OF COUNTRY EXPERIENCES

Abstract

Industrial Revolution that revealed in 1760s was a factor in accelerating urbanization by increasing migration from rural to urban areas. Second phase of the Industry Revolution covered during period from 1870-1940. Electricity and petroleum was used in the production process in second phase. Moreover augmentation of technology level stood out in this phase. Thus industrial cities became to larger urban centers and came into prominence. Mass Production System which was implemented by Henry Ford and was known as Fordist Production System made the crowd larger industry cities with the inclusion of large-scale enterprises in 1040s. Whereas in 1980s when globalization was felt intensively was surpassed to Flexible Manufacturing System and small settlements and suburbs where small and medium-sized enterprises conglomerated around larger urban cities made progress and became crowded. However Slow City movement which emerged as movement against the uncontrolled urban growth derived from Slow Food movement which was first movement of slowness philosophy in 1986. Slowness philosophy penetrated many fields from tourism to travelling and transformed into wide scale global movement which comprised cities as Slow City movement in 1999. Just as Slow Food movement, revealed in Italy Slow Cities aimed sustainable cities as promoter of sustainable development rather than dictation pure interest mentality depending on the uncontrolled speed of globalization. Slow Cities is a movement against the uncontrolled urban growth which threats to existence of sustainable cities. Slow Cities is seen as an output of the quest towards solution. In this study after evaluating Slow Cities over philosophy of slowness and a quest of the local urban identity, it is elaborated as a movement which is against the uncontrolled urban growth on the basis of country experiences. Proposals are presented as to increase roles of Slow Cities in the process of promotion of sustainable development.

Keywords

City, Urban Growth, Slow Food, Slow City, Cittaslow