TÜRK MUHASEBE SİSTEMİNİN GELİŞİMİNDE VERGİ ETKİSİ

Year 2017, Issue: 60, 396 - 413, 01.05.2017

Münevver Katkat Özçelik

Abstract

Bu çalışma, Türk muhasebe sisteminin gelişiminde vergi yasalarının etkisini görmek amacıyla yapılmıştır. Türk muhasebe tarihi üç bölüme ayrılarak incelenmiştir. Birinci bölümde Eski Türk Devletleri, ikinci bölümde Osmanlı İmparatorluğu, üçüncü bölümde Türkiye Cumhuriyeti döneminde muhasebenin gelişimi ele alınmıştır. Muhasebe medeniyetlerin oluşumu ile ortaya çıkmıştır. Fakat Türklerde muhasebe yerleşik hayata geçtikten sonra başlamıştır. Muhasebeyle ilgili ilk ciddi bilgilere Karahanlılar döneminde rastlanmıştır. Türkler Anadoluya yerleştikten sonra İlhanlıların oluşturduğu muhasebe kayıt kültüründen etkilenerek Anadolu muhasebe kayıt kültürünü oluşturmuşlardır. Bu kayıt kültürü, devlet muhasebesi çerçevesinde gelişmiş, merdiven yöntemi ve tahakkuk muhasebesi kullanılmıştır. Vergi gelirlerinin toplanması ve harcanması esasına dayanan, tutar ve miktar olarak alt alta yazılarak toplanması şeklinde gerçekleştirilen ve Osmanlı Devletinde mükemmelleşen bir devlet muhasebesi yöntemi olan merdiven yöntemi Tanzimattan sonra kaldırılarak çift taraflı kayıt yöntemine geçilmiştir. Bu dönemde vergicilik alanındaki yenilikler muhasebe düşüncesinin gelişimini etkilemiş, kazanç üzerinden vergi alınmasını öngören Temettü Vergisi ile muhasebe kayıt düzeninin özel kesimde gelişmesinin önü açılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti döneminde de vergicilik düzenini oluşturan yasalarla birlikte muhasebe sistemi gelişmiştir

Keywords

Muhasebe, Tarih, Vergi, Türk Muhasebe Sistemi, Merdiven Yöntemi

THE TAX EFFECT IN THE DEVELOPMENT OF TURKISH ACCOUNTING SYSTEM

Abstract

This study was conducted in order to see the effects of tax laws in the development of the Turkish accounting system. Turkish accounting history is examined by dividing into three sections. The development of accounting has been taken into consideration by "Old Turkish States" In the first part, "Ottoman Empire" in the second part, and "Republic of Turkey" in the third part. Accounting had emerged with the formation of civilizations. But accounting in the Turks began after they had settled. The first serious information about accounting was encountered during Karahanlilar period. After the Turks settled in Anatolia, they were influenced by the accounting record culture formed by İlhanlılar and formed an Anatolian accounting and recording culture. This recording culture was developed in the framework of state accounting, using laddering method and accrual accounting. The ladder method, which is a state accounting method that is realized in the Ottoman Empire by collecting by sub-altitude as amount and amount, which is based on the collection and expenditure of tax revenues, was lifted after Tanzimat era and then double-sided recording method was started to use. Innovations in the field of taxation affected the development of accounting notions with opening up the "Dividend Tax" which envisages taxation on profits, and this also leaded the development of the accounting regime in the private sector.. The accounting system has been developed along with the laws that make up the tax system in the period of the Republic of Turkey.

Keywords

Accounting, History, Tax, Turkish Accounting System, Laddering Method