Susurluk Çayı, Çapraz Çay ve Karadere Çayının Biyolojik Su Kalitesinin Makrobentik Omurgasızlar ve Biyotik İndeksler Kullanılarak Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 20 Sayı: 3, 242 - 255, 01.09.2024

Buse Özalp , Nesil Ertorun

https://doi.org/10.22392/actaquatr.1433735

Öz

Susurluk Çayı, Çapraz Çay ve Karadere Çayı’nın su kalitesinin belirlenmesi amacıyla 2021 yılının iki farklı döneminde (Temmuz ve Eylül) 14 farklı istasyondan 5207 örnek incelenmiş olup, 15 takıma ait 37 familya tespit edilmiş ve birinci örnekleme dönemi için Physidae, ikinci örnekleme dönemi için Baetidae familyaları en baskın familya olarak tespit edilmiştir. Susurluk, Çapraz ve Karadere çaylarının su kalitesinin ortaya konması amacıyla BMWP Orijinal, BMWP Turkish, BMWP Spanish ve ASPT biyotik indeksleri kullanılmış olup, her bir istasyonun birinci ve ikinci dönemleri için indeks sonuçları belirlenmiştir. Bu indeks sonuçlarına göre 5 farklı su kalitesi basamağı ortaya konulmuştur (Çok zayıf, Zayıf, Orta, İyi, Çok iyi). Elde edilen veriler SPSS 2021 programı kullanılarak t testi ve korelasyon analizi ile yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Balıkesir, Kirlilik, Makrobentoz., BMWP

Determination of Biological Water Quality of Susurluk, Çapraz and Karadere Streams Using Macroinvertebrates and Biotic Indices

Öz

The present study aimed to determine the water quality of Susurluk Stream, Çapraz Stream, and Karadere Stream by examining 5207 samples from 14 different stations in two different periods of 2021 (July and September), during which 37 families belonging to 15 order were identified. Physidae was identified as the dominant family for the first sampling period, while Baetidae was dominant for the second sampling period. BMWP Original, BMWP Turkish, BMWP Spanish, and ASPT biotic indices were used to assess the water quality of Susurluk, Çapraz, and Karadere Streams, and the index results were determined for each station for the first and second periods (July and September). Based on these index results, five different water quality categories were identified (Very Poor, Poor, Moderate, Good, Very Good). The obtained data were interpreted using t-tests and correlation analysis with the SPSS 2021 program.

Anahtar Kelimeler

Balıkesir, Pollution, BMWP, Macrobenthos

Kaynakça

• Alba-Tercedor, J and Sánchez-Ortega, A. (1978). Un Método Rápido Y Simple Para Evaluar La Calidad Biológica De Las Aguas Corrientes Basado En El De Hellawell. Limnética, 4, 51-56.
• Akay, E. (2015). Yalakdere (Yalova) Bentik Makroomurgasızların Biyolojik Su Kalitesinin Değerlendirilmesinde Kullanılması. [Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi].
• Atış, S. (2020). Mustafa Kemal Paşa Çayının Bentik Omurgasız Faunası ve Kirlilik İlişkisinin Belirlenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi].
• Bahçeçi, H. (2019). Ekosistem esaslı su kalitesi yönetimi, Bölüm 3. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Ankara.
• Baydar,t. (2020). Büyük Menderes Nehri Su Kalitesinin Bentik Makroomurgasız Fauna Çeşitliliği Kullanılarak Tahmini. [ Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi].
• Bouchard, R. W. (2004). Guided to aquatic macroinvertebrates of the upper midwest. Water Resources Center. University of Minnesota. 280 pp.
• Çınar, Ö. (2008). Çevre Kirliliği ve Kontrolü. Ankara: Nobel.
• Dobson, M. (2013). Family-Level Keys to Freshwater Fly (Diptera) Larvae: A Brief Review and a Key to European Families Avoiding use of Mouthpart Characters. Freshwater Reviews. 6(1):1-32
• Dönmez, A. E., Yılmaz, D. (2015). Sucul Ortamlarda Biyoindikatör ve Biyobelirteçler. Yunus Araştırma Bülteni (3): 53-64.
• Elliot, J.M., Humpesch, U.M., and Macan, T.T., Larvae of The British Ephemeroptera: A Key With Ekological Notes, London, 1988, Freshwater Biological Association. 49: 145, 1988.
• Ertaş, A., Yaşartürk, M., Boz, T., Tüney Kızılkaya, İ. (2021). Evaluation of the Water Quality of Karabal Stream (Gediz River, Turkey) and Comparative Performance of the Used Indices. Acta Aquatica Turcica, 17(3), 334-349.
• Friday, L.E. 1988. ‘A key to the adults of British water beetles’, Field Stud., 7, 1– 151.
• Gürkan, Ü., & Tekin-Özan, S. (2012). Susurluk Çayı (Bursa-Balıkesir)'ndaki Tatlı Su Kefali (Squalius cephalus L.)'nin Helmint Faunası. Süleyman Demirel University Faculty of Arts and Science Journal of Science, 7(2), 77-85.
• Gürlek, M. E., Şahin, S. K., Dökümcü, N., Yıldırım, M. Z. (2019). Checklist of the freshwater mollusca of Turkey (Mollusca: Gastropoda, Bivalvia). Fresenius Environmental Bulletin. 28(4). 2992-3013
• Gürlek, M. E., (2009). Kahramanmaraş bölgesi Tatlısularındaki Mollusca türleri üzerine faunistik bir çalışma. [Yüksek Lisans Tezi, Sütçü İmam Üniversitesi].
• Hauer, F. R., & Lamberti, G. A. (Eds.). (2011). "Methods in Stream Ecology" Academic press.
• Holzenthal, R. W., Blahnik, R. J., Prather, A. L., Kjer, K. M. (2007). Order Trichoptera Kirby, 1813 (Insecta), Caddisflies. Zootaxa, 639-698 pp.
• İmamoğlu, A. (2000). Makrobentik Omurgasız Fauna Çalışmalarında Insecta'nın Baskın Sınıf Olarak Belirlenmesi. Su Biyolojisi Dergisi, 25(3), 123-145.
• Kalyoncu, H. (2005). Arazi Çalışmalarında Belirlenen Makrobentik Omurgasız Familyalarının Sınıflandırılması. Su Ekosistemleri Dergisi, 18(4), 210-230.
• Kazancı, N., Türkmen, G., Başören, Ö., Ekingen, P. (2016). TR-BMWP (Turkish-BMWP) biotic index. Review of Hydrobiology, 9(2), 147-151.
• Kılçık, F., & Tekin Özan, S. (2024). Macrozoobenthic Fauna of Demre Stream (Antalya, Türkiye). Acta Aquatica Turcica, 20(1), 33-47. https://doi.org/10.22392/actaquatr.1295334
• Macan, T. T. (1976). A Key to British Water Bugs (Hemiptera- Heteroptera).
• Metcalfe, J. (1989) Biological Water Quality Assessment of Running Waters Based on Macroinvertebrate Communities: History and Present Status in Europe. Environmental Pollution, 60, 101-139
• Nesemann, H. & E. Neubert (1999): Annelida, Clitellata: Branchiobdellida, Acanthobdellea, Hirudinea.- In: Schwoerbel, J. & P. Zwick (eds): Süßwasserfauna von Mitteleuropa 6/2, 187.
• Sağlam, N. (2004). Tatlı Su ve Deniz Sülükleri Tanı Anahtarı. Elazığ: Fırat Üniversitesi Basım Evi.
• Savage, A.A. (1990). A key to the adult of British Lesser Water Boatmen (Corixidae). Field Studies 7, 485-515.
• Soltesz, K. (1996). Identifications key to Northeastern Anisoptera Larvae. Center for Conservation and Biodiversity. University of Connecticut. 1-47 pp.
• Yorulmaz, B., Barlas, M., Özdemir, N., Yılmaz, F., 2003. Dalaman Çayı (Muğla)'nın Su Kalitesinin Biyolojik Olarak Değerlendirilmesi. XII. Ulusal Su Ürünleri Sempozyumu.