8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Etkinlikleri ve 2023 Lgs Sınavı Türkçe Soruları Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 28 - 45, 28.12.2023

Mehmet Soyuçok

Öz

Nitel araştırma paradigmasına uygun olarak gerçekleştirilen bu çalışmanın amacı, 8. sınıf Türkçe ders kitabında yer alan etkinlikler ve tema sonu değerlendirme çalışmalarıyla 2023 LGS sınavı Türkçe soruları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Verilerin toplanmasında ve analiz edilmesinde doküman analizi tekniğine başvurulmuştur. Çalışmanın geçerlik ve güvenilirliğini sağlamak için her aşamada uzman görüşü alınmıştır. Veriler 2022-2023 eğitim öğretim yılında sekizinci sınıf düzeyinde kullanılan, MEB tarafından hazırlanmış olan Türkçe ders kitabından ve 2023 LGS sınavı Türkçe sorularından elde edilmiştir. Verilerin elde edildiği etkinliklerle tema sonu değerlendirme çalışmaları ve metinler verileri gösterirken kolaylık sağlaması için kodlanmış ve bu kodlar tablolar hâlinde gösterilmiştir. Elde edilen verilerden ve yapılan yorumlardan hareketle 2023 LGS Türkçe soruları ile 8. Sınıf Türkçe ders kitabında yer alan etkinlik ve tema sonu değerlendirme sorularının örtüşmediği, ders kitabında yoğun olarak ele alınan becerilerin sınavda yer almadığı, sınavda yer alan bazı becerilerin ve soru tiplerinin ders kitabında bulunmadığı, bunun da öğrencinin başarısını ve sınavın güvenilirliğini düşüreceği sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın sonunda ilgililere yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Türkçe eğitimi, Ders kitabı, Etkinlik, Değerlendirme, Sınav.

Kaynakça

• Aktaş, E. (2021). Akıcı okuma becerisi bakımından Türkçe dersi öğretim programı ve ders kitapları üzerine eleştirel bir analiz. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(2), 1140-1165.
• Aktaş, E. (2022). 2018-2021 LGS Türkçe sorularının PISA okuma yeterlik düzeylerine göre değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 11(1), 258-276.
• Aslan, E. (2010). Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk ders kitapları. Eğitim ve Bilim, 35(158), 215-231.
• Batur, Z., Ulutaş, M., & Beyret, T. N. (2019). 2018 LGS Türkçe sorularının PISA okuma becerileri hedefleri açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 48(1), 595-615.
• Batur, Z., & Özdemir, P. (2021). Türkçe ders kitabı etkinliklerinin kazanımlarla örtüşme durumları. Avrasya Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 5(1), 47-68.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
• Calp, M., & Alpkaya, C. (2021). LGS Türkçe sorularının Türkçe dersi öğretim programı kazanımlarına uygunluğu üzerine bir çalışma. Journal of Mother Tongue Education/Ana Dili Eğitim Dergisi, 9(2), 632-654.
• Calp, M. & Kalkan, M. (2022). Liselere geçiş sınavı Türkçe sorularının pısa okuma becerileri yeterlilik düzeyleriyle uyumluluk durumu. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 10(4), 880-901.
• Çiçek, S., & Dilekçi, A. (2022). LGS Türkçe sorularının PISA okuma ölçütlerine göre değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42(2), 1535-1553.
• Davey, B. (1988). How do classroom teachers use their textbooks?. Journal of Reading, 31(4), 340-345.
• Deveci, D., Eroğlu, D., & Bektaş, Z. (2023). 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin beceri temelli Türkçe sorularını çözme düzeyleri ve bunu etkileyen faktörler. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 17-32.
• Doğan, Y., & Torun, F. (2018). Sosyal bilgiler ders kitapları nereye doğru gidiyor?. The Journal of International Lingual Social and Educational Sciences, 4(2), 111-125.
• Göçer, A. (2019). Türkçe eğitiminde ölçme ve değerlendirmenin işlevselliğine etki eden önemli bir uygulama tekniği olarak geribildirim kullanımı. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 111-126.
• Gökdemir, C., Aydaşgil, B. S., & Topçuoğlu Ünal, F. (2021). 2020 liseye geçiş soruları ile Türkçe ders kitaplarındaki etkinlik ve soruların yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. International Journal of Language Academy, 9(1), 263-279.
• Guthrie, J. T. (1981). Forms and functions of textbooks. Journal of Reading, 24(6), 554-556.
• Gülersoy, A. E. (2013). İdeal ders kitabı arayışında sosyal bilgiler ders kitaplarının bazı özellikler açısından incelenmesi. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education (IJTASE), 2(1), 8-26.
• Gündüz, M. (2023). Türkiye’de ders kitapları tarihi. Ankara: T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Güzel, D., & Şimşek, A. (2012). Milli eğitim şûralarında ders kitapları. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(23), 172-216.
• Hali, S. (2014). Tarih öğretimi ve ders kitapları. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2014(3), 158-166.
• Karatay, H., & Pektaş, S. (2012). Türkçe ders kitaplarının incelenmesine yönelik ölçek geliştirme çalışması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (10), 183-204.
• Karatay, H., & Dilekçi, A. (2019). Türkçe öğretmenlerinin dil becerilerini ölçme ve değerlendirme yeterlikleri. Milli Eğitim Dergisi, 48(1), 685-716.
• Köse, M. (2021). Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarının ölçme ve değerlendirme açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 316-334.
• Macdonald S., & Headlam, N. (1986). Research methods handbook. Manchester: CLES.
• MEB, (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 8 ders kitabı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Metin, M., & Özmen, H. (2010). Biçimlendirici değerlendirmeye yönelik öğretmen adaylarının düşünceleri. Milli Eğitim Dergisi, 40(187), 293-310.
• O'Neill, R. (1982). Why use textbooks?. ELT Journal, 36(2), 104-111.
• Ordu, H. H., Engin, A. S., & Ünal, F. T. (2021). MEB’in 2018-2019 eğitim öğretim yılında LGS’ye yönelik yayınlamış olduğu Türkçe dersi örnek soruları ile 2019 LGS Türkçe sorularının karşılaştırılması. SDU International Journal of Educational Studies, 8(2), 102-113.
• Özalkan, G. Ş. (2021). Uzaktan eğitimde ölçme ve değerlendirme: Pandemi sürecinde sosyal bilimler eğitimini yeniden düşünmek. International Journal of Economics Administrative and Social Sciences, 4, 18-26.
• Quansah, F. (2018). Traditional or performance assessment: What is the right way to assessing learners. Research on Humanities and Social Sciences, 8(1), 21-24.
• Soyuçok, M. (2020). Türkçe eğitiminde anlayış ve uygulama değişimleri: İki ders kitabı örneği. Avrasya Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 4(2), 68-83.
• Şahin, M., & Atasoy, E. (2018). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin alternatif ölçme-değerlendirme yöntemlerine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 18-33.
• Şahin, Ç., & Kaya, G. (2020). Alternatif ölçme değerlendirme ile ilgili yapılan araştırmaların incelenmesi: Bir içerik analizi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 10(2), 798-812.
• Ünveren Kapanadze, D. (2018). Dil ve kültür aktarımında işlevsel bir araç olarak ders kitapları: Türkçe ders kitapları örneği. Electronic Turkish Studies, 13(27).
• Wain, K. (2022). Different perspectives on evaluating textbooks. In History and Social Studies (pp. 35-41). Routledge.
• Yalçın, D., & Duran, E. (2022). LGS Türkçe ve matematik sorularındaki grafiklerin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(3), 53-72.
• Yalınkılıç, K. (2018). Bir öğretim aracı olarak ders kitabı. Türkçe Ders Kitabı İncelemeleri içinde, 3-22. (Editör: Hakan Ülper). Ankara: Pegem A.