İlkokul 4. Sınıf Türkçe Dersi 2019-2024 Öğretim Programlarının ve Ders Kitaplarının Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Açısından İncelenmesi

Year 2025, Volume: 13 Issue: 1, 216 - 234, 29.01.2025

Sena Ölçer , Mustafa Kemal Öztürk

https://doi.org/10.16916/aded.1571859

Abstract

Bu araştırma, 2019 ve 2024 yıllarındaki ilkokul Türkçe dersi öğretim programları ve ders kitaplarının sürdürülebilir kalkınma hedefleri (SKH) açısından incelemeyi amaçlamıştır. Öğretim programları ve ders kitapları doküman analizi ile incelenmiştir. 2019 öğretim programında "Açlığa Son" ve "Sağlıklı Yaşam" gibi hedefler ön plana çıkarken, 2024 öğretim programında "Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar" ile "Sorumlu Üretim ve Tüketim" gibi çevresel hedeflere daha fazla vurgu yapılmaktadır. Ders kitapları incelendiğinde, içeriklerin konu anlatımı, soru, etkinlik ve görsel ifade biçimi aracılığıyla sürdürülebilir kalkınma hedeflerine yer verdiği tespit edilmiştir. TDK1 koduyla incelenen ders kitabında Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar hedefine daha fazla katkı sağladığı görülürken, TDK2 koduyla incelenen ders kitabında Sorumlu Üretim ve Tüketim hedefine daha geniş yer verilmiştir.

Keywords

Sürdürülebilir kalkınma hedefi, Türkçe dersi, öğretim programı, ders kitabı

Examination of Elementary School 4th-Grade Turkish Language Course 2019-2024 Curricula and Textbooks in terms of Sustainable Development Goals

Abstract

This study aims to examine the elementary school Turkish language course curricula and textbooks in 2019 and 2024 in terms of sustainable development goals (SDGs). Curricula and textbooks were examined through document analysis. While the 2019 curriculum emphasized goals such as “Zero Hunger” and “Good Health and Well-Being”, the 2024 curriculum placed more emphasis on environmental goals such as “Sustainable Cities and Communities” and “Responsible Consumption and Production”. Analyzing the textbooks, it was determined that the contents included sustainable development goals through lectures, questions, activities, and visual expressions. While the textbook analyzed with the code TDK1 contributed more to the goal of Peace, Justice, and Strong Institutions, the textbook analyzed with the code TDK2 gave more space to the goal of Responsible Consumption and Production.

Keywords

Sustainable development goal, Turkish language course, curriculum, textbook

References

• Ateş, H. (2019). Fen bilimleri dersi öğretim programının sürdürülebilir kalkınma eğitimi açısından analizi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 101-127.
• Dmochowski, J. E., Garofalo, D., Fisher, S., Greene, A. ve Gambogi, D. (2016). Integrating sustainability across the university curriculum. International Journal of Sustainability in Higher Education, 17(5), 652-670.
• Emah, E. (2009). Curriculum Organisation of Nigeria: Curriculum theory and practice. In Responsive curriculum (pp. 35-39). Abuja: Curriculum Organisation of Nigeria.
• Filho, W., Tripathi, S. K., Andrade Guerra, J. B. S. O. D., Giné-Garriga, R., Orlovic Lovren, V. ve Willats, J. (2019). Using the sustainable development goals towards a better understanding of sustainability challenges. International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 26(2), 179-190. https://doi.org/10.1080/13504509.2018.1505674
• Fonseca, L. M., Domingues, J. P. ve Dima, A. M. (2020). Mapping the sustainable development goals relationships. Sustainability, 12(8), 3359. https://doi.org/10.3390/su12083359
• Goldman, D., Ayalon, O., Baum, D. ve Weiss, B. (2018). Influence of ‘green school certification’on students' environmental literacy and adoption of sustainable practice by schools. Journal of Cleaner Production, 183, 1300-1313. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2018.02.176
• Hedefalk, M., Almqvist, J. ve Östman, L. (2014). Education for sustainable development in early childhood education: a review of the research literature. Environmental Education Research, 21(7), 975–990. https://doi.org/10.1080/13504622.2014.971716
• Hopkins, C. ve McKeown, R. (2002). Education for sustainable development: An international perspective. Education and Sustainability: Responding to the Global Challenge, 13, 13-24.
• Huckle, T. ve Sterling, S. (1997) Education for sustainability. London: Routledge.
• Jacobi, P., Toledo, R. ve Grandisoli, E. (2016). Education, sustainability and social learning. Brazilian Journal of Science and Technology, 3, 1-8. https://doi.org/10.1186/S40552-016-0019-2.
• Kaya, M. F. ve Tomal, N. (2011). Sosyal bilgiler dersi öğretim programının sürdürülebilir kalkınma eğitimi açısından incelenmesi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(2), 49-65.
• Kioupi, V. ve Voulvoulis, N. (2019). Education for sustainable development: A systemic framework for connecting the SDGs to educational outcomes. Sustainability, 11(21), 1-18. https://doi.org/10.3390/su11216104
• Liu, J., Mooney, H., Hull, V., Davis, S., Gaskell, J., Hertel, T., Lubchenco, J., Seto, K., Gleick, P., Kremen, C. ve Li, S. (2015). Systems integration for global sustainability. Science, 347(6225), 963-975. https://doi.org/10.1126/science.1258832.
• Maria, T. A. (2015). Sustainable development, a multidimensional concept. Annals-Economy Series, 82-86.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2019). Türkçe dersi öğretim programı: İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2024). İlkokul Türkçe dersi öğretim programı: Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Mochizuki, Y. ve Bryan, A. (2015). Climate change education in the context of education for sustainable development: Rationale and principles. Journal of Education for Sustainable Development, 9(1), 4-26.
• Offorma, G. C. ve Obiefuna, C. A. (2017). Curriculum implementation in teacher education institutions for attainment of 2030 sustainable development goals: Teacher-educators’ views. African Journal of Sustainable Development, 7(3), 73-88.
• Öztürk, M. (2018). Response of educational research in Turkey to the UN decade of education for sustainable development. Asia Pacific Education Review, 19(4), 573-586. https://doi.org/10.1007/S12564-018-9554-5
• Palmer, J. (2002). Environmental education in the 21st century: Theory, practice, progress and promise. London: Routledge.
• Pérez-Rodrigo, C. ve Aranceta, J. (2001). School-based nutrition education: Lessons learned and new perspectives. Public Health Nutrition, 4(1a), 131-139. https://doi.org/10.1079/PHN2000108
• Sachs, J. D., Schmidt-Traub, G., Mazzucato, M., Messner, D., Nakicenovic, N. ve Rockström, J. (2019). Six transformations to achieve the sustainable development goals. Nature Sustainability, 2(9), 805-814. https://doi.org/10.1038/s41893-019-0352-9
• Story, M., Nanney, M. S. ve Schwartz, M. B. (2009). Schools and obesity prevention: creating school environments and policies to promote healthy eating and physical activity. The Milbank Quarterly, 87(1), 71-100. https://doi.org/10.1111/j.1468-0009.2009.00548.x
• Tilbury, D. (2011). Education for sustainable development: An expert review of processes and learning. France: UNESCO.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yüzbaşıoğlu, M. K. ve Kurnaz, M. A. (2022). A review of Turkish science course curriculum in terms of sustainable development goals. Acta Didactica Napocensia, 15(1), 187-199. https://doi.org/10.24193/adn.15.1.16