THE DETERMINATION OF ACADEMICIANS ENVIRONMENTAL BEHAVIORS BY STATISTICAL METHODS

Yıl 2019, Sayı: 31, 461 - 487, 26.03.2019

Cengiz Gazeloğlu

https://doi.org/10.14520/adyusbd.409017

Öz

It is known by everyone
that the nature and the environment we live in are important for living things. Because
all living beings are in constant contact with their surroundings, they provide
benefits or harm to their surroundings knowingly or unknowingly. Some of these damages cause
some species to disappear completely or to live in very challenging
environments. The main cause of these harms or losses that human beings have
been part of is the lack of environmental awareness in the individuals in
society. The most important stakeholders of these responsibilities are the
parents first and then the educators. For this purpose, it is aimed to examine
how sensitive the academicians, who are educators, are to their environment and
what influences these sensitivities using Structural Equation Modeling (SEM). SEM
is a statistical method that combines multiple statistical methods such as
multiple regression analysis, factor analysis and path analysis. As a result of
the evaluations made, academicians are found to be more sensitive to their
environment in order to leave a clean world to future generations. In addition, they think that environmental
regulations to force nature-damaging enterprises to be more considerate should
be issued. Finally, they say that they held themselves responsible to inform
authorities about the processes that are harmful to the environment (such as business,
vehicles, machines, etc.). In other
words, such sensitivities are among the prominent speeches of academicians.

Anahtar Kelimeler

Environmental attitude, nature, structural equation modeling

AKADEMİSYENLERİN ÇEVRESEL DAVRANIŞLARININ İSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERLE BELİRLENMESİ

Öz

İçinde yaşadığımız doğa ve çevrenin
canlılar için ne kadar önemli olduğu herkes tarafından bilinmektedir. Tüm
canlılar çevreleri ile sürekli olarak temas halinde olduklarından dolayı
bilerek veya bilmeyerek çevrelerine olumlu ya da olumsuz etki etmektedirler. Bu
olumsuz durumların bir kısmı zaman zaman bazı türlerin tamamen yok olmasına ya
da yaşanması çok zor ortamlar oluşmasına sebep olmaktadır. Bu canlıların bir
parçası olan insanoğlunun vermiş olduğu bu zarar veya zararların temel sebebi
toplumdaki bireylerde çevre bilincinin olmamasından kaynaklanmaktır. Bu anlamda
değerlendirildiği zaman toplumlarda daha bilinçli bireyler yetiştirilmesine
ihtiyaç vardır. Bu sorumlulukların en önemli paydaşları ilk olarak anne-babada
ve daha sonrada eğitimcilerdedir. Bu amaçla bir eğitimci olan akademisyenlerin
çevrelerine karşı ne kadar duyarlı oldukları ve bu duyarlılıklarını nelerin
etkilediğini Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) ile incelemek amaçlanmaktadır. YEM,
çoklu regresyon analizi, açıklayıcı faktör analizi, path analizi gibi birçok
istatistiksel yöntemlerin birleştirilerek çözümleme yapan istatistiksel bir
yöntemdir. Yapılan
değerlendirmeler sonucunda akademisyenlerin geleceğimiz olan çocuklarımıza
temiz bir dünya bırakabilmek için çevrelerine karşı daha hassas davrandığı
gözlemlenmiştir. Ayrıca doğaya zarar veren işletmelerin daha dikkatli
davranmaları için yasal düzenlemelerin yapılmasına yönelik düşüncelere sahiptirler.
Son olarak çevreye zarar verilen (işletme, araç, makine vb. gibi) durumlarda
ilgili yerlere şikâyette bulunacaklarını söylemektedirler. Söz konusu bu tarz
duyarlılıklar akademisyenlerin öne çıkan söylevleri arasındadır.

Anahtar Kelimeler

Çevreye karşı tutum, doğa, yapısal eşitlik modeli.

Kaynakça

• Akıncı, D. E. (2007). Yapısal eşitlik modellerinde bilgi kriterleri. Doktora Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul.
• Altıniğne, N. (2012). Visualizing the factors affecting environmentally conscious behavior. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Berberoğlu, E. O. & Uygun, S. (2012). Çevre farkındalığı- çevre tutumu arasındaki ilişkinin yapısal eşitlik modeli ile sınanması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2):459-473.
• Bollen, K. A. (1989). Structural Equation with Latent Variables. New York: John Wiley Sons.
• Blair, M. (2008). Community environmental education as a model for effective environmental programmes. Australian Journal of Environmental Education, 24:45-53.
• Chan, R. Y. (1999). Environmental attitudes and behavior of consumers in china. Journal of International Consumer Marketing, 11(4): 25-52.
• Çabuk, S. & Nakıboğlu, B. (2003). Çevreci pazarlama ve tüketicilerin çevreci tutumlarının satın alma davranışlarına etkileri ile ilgili bir uygulama. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(12): 39-54.
• Dagnoli, J. (1990). Green buying takes root. Advertising Age, 61:2.
• Dagnoli, J. (1991). Consciously green. Advertising Age, 62:14.
• Denton, D. K. (1994). Enviro-management how smart companies turn environmental costsinto profits. New Jersey: Prentice-Hall.
• Flamm, B. J. (2006). Environmental knowledge, environmental attitudes and vehicle ownership and use. Doktora Tezi, University of California, Berkeley.
• Fraj, E. & Martinez, E. (2007). Ecological consumer behavior: an emprical analysis. International Journal of Consumer Studies, 31: 26-33.
• Hanna, G. (1995). Wilderness- related environmental out comes of adventure and ecology education programming. The Journal of Environmental Education, 27(1):21-32.
• Hines, J., Hungerford, M. & Tomera, A. N. (1986). Analysis and synthesis of research on responsible environmental behavior. Journal of Environmental Education, 18:1-8.
• Homer, P. M. & Kahle L. R. (1988). A structural equation test of the value attitude behavior hierarchy. Journal of Personality and Social Psychology, 54(4):638-646.
• Hume, S. (1991). Consumer doubletalk makes companies wary. Advertising Age, 26(46): 4.
• İstanbullu, R. A. (2008). Investigation of environmental literacy of sixth grades as a private school. Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Kaiser, F., Wölfing, G. & Fuhrer, U. (1999). Environmental attitude and ecological behavior. Journal of Environmental Psychology,19:1-19.
• Kalantari, K. & Asadi, A. (2010). Designing a structural model for explaining environmental attitude and behavior of urban residents (case of tehran), Int. J. Environ. Res., 4(2):309-320.
• Kaplan, D. (2000). Structural equation modeling: foundations and extensions. Sage Publications. Advanced Quantitative Techniques in The Social Science(10). 272.
• Kaiser, F. G., Ranney, M., Harting, T. & Bowler, P. A. (1999). Ecological behavior, environmental attitude and feelings of responsibility for the environment. European Psychologist, 4(2): 59-74.
• Kilbourne, W. E. & Polonsky, M. J. (2005). Environmental attitudes and their relation to the dominant social paradigm among university students in new zealand and australi. Australasian Marketing Journal,13(2).
• Mainieri, T., Barnett, E. G., Valdero, T. R., Unıpan, J. B. & Oskamp, S. (1997). Green buying: thein fluence of environmental concern on consumer behavior. The Journal of Social Psychology, 137(2):189-204.
• Mostafa, M. M.(2007). A hierarchical analysis of the green consciousness of the egyptian consumer. Psychology& Marketing, 24(5):445-473.
• Nakıboğlu, B. (2007). Tüketimin çevreci boyutu: çevreci tutum ve davranışlara göre pazar bölümlemesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2),423-438.
• Özbay, Ş. (2010). Fen ve teknoloji programı içinde kompost hakkında verilen etkinliklerin öğrencilerin akademik başarılarına ve çevre tutumlarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi. Çanakkale
• Özbebek, T. A., Akdemir, Ö. G. & Düren, A. Z. (2012). Çevresel farkındalık. İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 47: 227-246.
• Özdemir, O. (2010). Doğa deneyimine dayalı çevre eğitiminin ilköğretim öğrencilerinin çevrelerine yönelik algı ve davranışlarına etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27:125- 138.
• Palmberg, I. & Kuru, E. (2000). outdoor activities as a basis for environmental responsibility. The Journal of Environmental Education, 31(4):32-36.
• Saraçlı, S., Kılıç, İ., Türkan, A. H., Dursun, P., Doğan, İ., Özdemir, Ş. & Gazeloğlu, C. (2013). Üniversite öğrencilerinin çevre bilgi ve davranışlarının yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. Afyon Kocatepe Bilimsel Araştırma Proje Birimi, 13. FENED.10.
• Schlegelmilch, B. B., Bohlen, G. M. & Diamantopoulos, A. (1996). The link between green purchasing decisions and measures of environmental consciousness. European Journal of Marketing, 30(5):35-55.
• Schumacker, R. E. ve Lomax, R. G. (2004). A beginner's guide to structural equation modeling. Second Edition, Mahwah Lawrence Erlbaum Associates.
• Siu, O. L. ve Cheung, K. Y. (1999). A structural equation model of environmental attitude and behavior: the hong kong experience. CPPS Working Paper Series.
• Steg L. & Vlek C. (2009). Encouraging pro-environmental behavior: an integrative review and research agenda. Journal of Environmental Psychology, 29:309-317.
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: temel kavramlar ve örnek uygulama. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6):49-73.
• Şahin, E., Ertepınar, H. & Teksöz, G. (2012). University students’ behaviors pertaining to sustainability: a structural equation model with sustainability-related attribute. International Journal of Environmental and Science Education, 7(3):459-478.
• Tilikidou, I. & Delistavrou, A. (2006). Consumers' ecological activities and their correlates. Erişim tarihi:11.09.2009. http://www.ctw-congress.de/ifsam/download/track_9/pap00169.pdf
• Yeşilada, F. (2009). Kuzey kıbrıs türk cumhuriyeti’nde çevre bilinçli tüketicilerin profili. İşletme Fakültesi Dergisi, 10(1):79-95.
• Yılmaz, V. ve Çelik, H. E. (2009). Yapısal eşitlik modellemesi I. Anı Yayıncılık:Ankara.
• Yılmaz, V., Çelik, H. E. & Yağızer, C. (2009). Çevresel duyarlılık ve çevresel davranışın ekolojik ürün satın alma davranışına etkilerinin yapısal eşitlik modeliyle araştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2):1-14.
• Yılmaz, V., Çelik, H. E. & Arslan, M. S. T.(2010). Enerji çeşitleri ve geri dönüşüme karşı tutumların çevresel davranışa etkisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (2): 323-342.
• Yılmaz, V., Yıldız, Z. & Arslan, T. (2011). Üniversite öğrencilerinin çevresel duyarlılıkları ile çevresel davranışlarının yapısal eşitlik modeliyle araştırılması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30:271-278.