ENVIRONMENTAL SUSTAINABILITY VALUES AND CORPORATE GOVERNANCE RATINGS: A RESEARCH IN THE BIST CORPORATE GOVERNANCE INDEX

Yıl 2021, Sayı: 39, 722 - 761, 30.12.2021

Yasin Şeker , Oğuz Yusuf Atasel

https://doi.org/10.14520/adyusbd.1009409

Cited By: 4

Öz

The purpose of this paper is to examine the environmental dimensions of the firms’ sustainability reports, which are included in the BIST Corporate Governance Index between 2015-2019, based on the GRI 300 series. In this study, content analysis has been used. The firms' sustainability reports have been examined using the GRI 302 Energy, GRI 303 Water and Waste Water, GRI 305 Emissions, and GRI 306 Waste Standards from the GRI 300 series, and quantitative data was collected. In terms of corporate governance, the collected data is essential for firms to act transparently, accountably, responsibly, and fairly. According to the findings of the study, firms place a premium on environmental sustainability when carrying out their operations. The reduction of greenhouse gas emissions was the most major challenge. The second critical issue is the reduction of energy consumption and waste recycling. Contrary to these considerations, it has been determined that, while firms tend to reduce their energy consumption in order to reduce greenhouse gas emissions, they leave the use of renewable energy to the sidelines.

Anahtar Kelimeler

Environmental sustainability, corporate governance, sustainability reports

FİRMALARIN ÇEVRESEL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK DEĞERLERİ VE KURUMSAL YÖNETİM DERECELENDİRME NOTU: BİST KURUMSAL YÖNETİM ENDEKSİ'NDE BİR ARAŞTIRMA

Öz

Bu çalışmanın amacı 2015-2019 yılları arasında BIST Kurumsal Yönetim Endeksi’nde yer alan firmaların sürdürülebilirlik raporlarının çevresel boyutlarının GRI 300’lü seriye göre nicel olarak incelemektir. Bu inceleme yapılırken içerik analizinden yararlanılmıştır. Firmaların ilgili raporları GRI 300’lü seride yer alan GRI 302 Enerji, GRI 303 Su ve Atık Su, GRI 305 Emisyonlar ve GRI 306 Atıklar Standartları çerçevesinde incelenerek nicel veriler toplanmıştır. Toplanan bu veriler esas itibariyle firmaların kurumsal yönetim bakımından şeffaf, hesap verebilir, sorumlu ve adil davranabilmesi bakımından önem arz etmektedir. Çalışmanın sonucunda araştırma kapsamındaki firmaların faaliyetlerini gerçekleştirirken çevresel sürdürülebilirliğe önem verdiği tespit edilmiştir. En çok önem verilen konu ise sera gazı emisyonları ve azaltımı üzerine olmuştur. İkinci önemli konu ise enerji tüketiminin azaltımı ile atıkların geri dönüşümü üzerinedir. Bu verilen önemlerin aksine firmaların sera gazı azaltımı için her ne kadar enerji tüketimini azaltma eğiliminde olsalar bile yenilenebilir enerji kullanımı ikinci planda tuttukları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çevresel sürdürülebilirlik, kurumsal yönetim, sürdürülebilirlik raporları

Kaynakça

• Abu Al-Haija, E., Kolsi, M. C. & Kolsi, M. C. C. (2021). “Corporate social responsibility in Islamic banks: To which extent does Abu Dhabi Islamic bank comply with the global reporting initiative standards?” Journal of Islamic Accounting and Business Research, ahead-of-print(ahead-of-print). doi:10.1108/JIABR-11-2020-0346
• Akçakanat, Ö., Senal, S. & Ateş, B. A. (2013). “Türkiye Muhasebe Standartları Çalışmalarının İçerik Analizi Bakımından Değerlendirilmesi (2004-2011).” Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 5(3): 1-8.
• Atasel, O. Y., Güneysu, Y. & Ünal, H. (2020). “Impact of environmental information disclosure on cost of equity and financial performance in an emerging market: Evidence from Turkey.” Ekonomika, 99(2): 76-91.
• Bellikli, U. & Daştan, A. (2020). “Kurumsal Zeka ve Muhasebe Bilgi Sistemi Etkileşimi: Borsa İstanbul (BIST) 100 Endeksi’ndeki İşletmelerde Bir Araştırma.” Maliye Dergisi, 178: 313-335.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Cadbury, A. (1992). “Report of the Committee on the Financial Aspects of Corporate Governance.” The Committee on the Financial Aspects of Corporate Governance, London.
• Cubilla-Montilla, M., Nieto-Librero, A.-B., Galindo-Villardón, M. P., Vicente Galindo, M. P. & Garcia-Sanchez, I.-M. (2019). “Are cultural values sufficient to improve stakeholder engagement human and labour rights issues?”
• Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 26(4): 938-955.
• Çıtak, N. & Selvi, Y. (2013). “Türk Ticaret Kanunu Kapsamında Kurumsal Yönetimin Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Uygulanabilirliği.” İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 24(74): 144-163.
• Daştan, A. & Bellikli, U. (2015). “Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve Muhasebe Etkileşimi: Türkiye’de Kurumsal Yönetim Endeksine Dâhil İşletmelerde Bir Araştırma.” Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(1): 177- 208.
• Fidancı, N. (2018). Sürdürülebilir kalkınmada karbon maliyetlerinin işletme kararlarına etkisi. İzmir: Kitapana Yayınevi.
• Fuente, J. A., García-Sánchez, I. M. & Lozano, M. B. (2017). “The role of the board of directors in the adoption of GRI guidelines for the disclosure of CSR information.” Journal of Cleaner Production, 141: 737-750.
• Garcia, A. S., Mendes-Da-Silva, W. & Orsato, R. J. (2017). “Sensitive industries produce better ESG performance: Evidence from emerging markets.” Journal of Cleaner Production, 150: 135-147.
• Gençoğlu, Ü. G. & Aytaç, A. (2016). “Kurumsal Sürdürülebilirlik Açısından Entegre Raporlamanın Önemi ve BIST Uygulamaları.” Muhasebe ve Finansman Dergisi, (72): 51-66.
• GRI (2018a). GRI 301: Materials 2016. Amsterdam, The Netherlands: GRI.
• GRI (2018b). GRI 302: Energy 2016. Amsterdam, The Netherlands: GRI.
• GRI (2018c). GRI 303: Water and Effluents 2018. Amsterdam, The Netherlands: GRI.
• GRI (2018d). GRI 304: Biodiversity 2016. Amsterdam, The Netherlands: GRI.
• GRI (2018e). GRI 305: Emissions 2016. Amsterdam, The Netherlands: GRI.
• GRI (2018f). GRI 306: Effluents and Waste 2016. Amsterdam, The Netherlands: GRI.
• GRI (2018g). GRI 307: Environmental Compliance 2016. Amsterdam, The Netherlands: GRI.
• GRI (2018h). GRI 308: Supplier Environmental Assessment 2016. Amsterdam, The Netherlands: GRI
• Gökçe, O. (2006). İçerik analizi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Gökmenoğlu, K. K., Taşpınar, N. & Kaakeh, M. (2019). “Agriculture-induced environmental Kuznets curve: the case of China.” Environmental Science and Pollution Research, 26: 37137–37151.
• Gunarathne, N. & Lee, K.-H. (2019). “Institutional pressures and corporate environmental management maturity.” Management of Environmental Quality: An International Journal, 30(1): 157-175.
• Karwowski, M., Raulinajtys-Grzybek, M. & Chróstny, T. (2020). “The application of the GRI 2016 standards in Polish enterprises.” Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, 108(164): 61-87.
• Kavut, L. (2010). “Kurumsal Yönetim, Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve Çevresel Raporlama: IMKB 100 Şirketlerinin Çevresel Açıklamalarının İncelenmesi.” İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 21(66): 9-43.
• Kaya, U. (2006). İşletme – Doğal Çevre İlişkilerinin Mali Tablolar Aracılığıyla Raporlanması ve Denetlenmesi. Ankara: Sermaye Piyasası Kurulu Yayın No. 201.
• Koçak, A. & Arun, Ö. (2006). “İçerik Analizi Çalışmalarında Örneklem Sorunu.” Selçuk İletişim, 4(3): 21-28.
• Miklosik, A., Starchon, P. & Hitka, M. (2021). “Environmental sustainability disclosures in annual reports of ASX Industrials List companies.” Environment, Development and Sustainability, 23: 16227–16245.
• Needles, B. E., Sarı, E. S., Güngör, N., Türel, A. & Can, M. (2019). “Sustainability reporting and integrated reporting: evidence from Turkish high performance companies.” Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2): 257-270.
• OECD (2004). OECD Principles of Corporate Governance, Organisation for Economic Co-operation and Development.
• Okan Gökten, P. (2017). “Su Muhasebesi ve GRI 303 Su 2016 Sürdürülebilirlik Raporlaması Standardı.” Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19(4): 957-980.
• Okan Gökten, P., Marşap, B. & Gökten, S. (2018). “Sera Gazı Emisyon Raporlaması Bir Tercih Mi Yoksa Zorunluluk Mu? Kuramsal Bir Değerlendirme.” Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20 (Özel Sayı): 911-922.
• Ordóñez-Castaño, I. A., Herrera-Rodríguez, E. E., Franco Ricaurte, A. M. & Perdomo Mejía, L. E. (2021). “Voluntary disclosure of GRI and CSR environmental criteria in Colombian companies.” Sustainability, 13(10): 5405.
• Ordonez-Ponce, E. & Khare, A. (2021). “GRI 300 as a measurement tool for the United Nations sustainable development goals: Assessing the impact of car makers on sustainability.” Journal of Environmental Planning and Management, 64(1): 47-75.
• Pamukçu, F. (2011). “Finansal Raporlama ile Kamuyu Aydınlatma ve Şeffaflıkta Kurumsal Yönetimin Önemi.” Muhasebe ve Finansman Dergisi, (50): 133-148.
• Sermaye Piyasası Kurulu (2005). Sermaye Piyasası Kurulu’nun (Kurul) 07.02.2005 tarih ve 4/99 sayılı toplantısı.
• Sermaye Piyasası Kurulu (2013). Sermaye Piyasası Kurulu’nun (Kurul) 01.02.2013 tarih ve 4/105 sayılı toplantısı.
• Şahin, Z., Çankaya, F. & Karakaya, A. (2018). “Sürdürülebilirlik Raporlarının Sektörlere ve Yıllara Göre Analizi.” Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (20): 17-32.
• Şamdan Kaçar, Ş. (2019). Uluslararası Muhasebe, Denetim ve Finansal Raporlama Standartlarının Tarihsel Gelişim Sürecinde 1989-2019 Yılları Arasında Türkiye’de Yapılan Çalışmaların İçerik Analizi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
• Şeker, Y. (2020). Finansal Raporlama Kalitesi ile Çevresel Sosyal ve Kurumsal Yönetim (ESG) Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Uluslararası Bir Araştırma. Yayınlanmamış doktora tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Trevlopoulos, N. S., Tsalis, T. A., Evangelinos, K. I., Tsagarakis, K. P., Vatalis, K. I. & Nikolaou, I. E. (2021). “The influence of environmental regulations on business innovation, intellectual capital, environmental and economic performance.” Environment Systems and Decisions, 41(1): 163-178.
• Tsireme, A. I., Nikolaou, E. I., Georgantzis, N. & Tsagarakis, K. P. (2012). “The influence of environmental policy on the decisions of managers to adopt G-SCM practices.” Clean Techn Environ Policy, 14(5): 953-964.
• United Nations Global Compact (UNGC) (2020a), “Overview of the UN global Compact”, 10 Eylül 2021 tarihinde http://nbis.org/nbisresources/sustainable_development_equity/un_global_compact.pdf internet adresinden erişilmiştir.
• United Nations Global Compact (UNGC) (2020b), 10 Eylül 2021 tarihinde https://www.unglobalcompact.org/whatis-gc/mission/principles internet adresinden erişilmiştir.
• Wachira, M. M., Berndt, T. & Romero, C. M. (2019). “The adoption of international sustainability and integrated reporting guidelines within a mandatory reporting framework: Lessons from South Africa.” Social Responsibility Journal, 16(5): 613-629.
• Yeşilçelebi, G. (2020). “Türkiye’de Faaliyet Gösteren Bağımsız Denetim Kuruluşlarının Sürdürülebilirlik Açıklamaları: Sürdürülebilirlik Raporlarının İçerik Analizi.” Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11(Ek): 229-244.