Taşrada Devlet ve Toplum: Kuru Otlar Üstüne Filminin Disiplinler Arası Analizi

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 3, 930 - 941, 30.11.2025

Sevda Aktoklu , Murat Genç

https://doi.org/10.31592/aeusbed.1773454

Öz

Bu makale, Kuru Otlar Üstüne (2023) filmini sosyal, siyasal ve yönetsel kuramlar çerçevesinde analiz etmektedir. Film, Doğu Anadolu’nun ücra bir köyünde görev yapan bir resim öğretmeninin yalnızlık, yönsüzlük ve hayal kırıklıkları üzerinden taşra gerçekliğini yansıtır. Bu yönüyle bireysel bir hikâyenin ötesine geçerek modernleşme süreçlerine eşlik eden toplumsal sorunlara eleştirel bir perspektif sunar. Makale, Türkiye’de devlet-toplum ilişkileri, eğitim politikaları, kültürel sermayenin yeniden üretimi, toplumsal anomi, merkez-çevre gerilimi, bürokratik yabancılaşma ve modern bireyin kimlik arayışı gibi temaları ele almaktadır. Filmin diyalogları ve karakterler arası güç mücadelesi ile mekânsal/sembolik öğeler, eleştirel söylem analizi ve görsel yorumsal çözümleme yöntemleri kullanılarak Shils, Şerif Mardin, Durkheim, Marx, Bourdieu ve Bauman gibi düşünürlerin kuramsal çerçevelerini ekseninde yorumlanmıştır. Doğayı merkezi alan estetik çekimleri, karakterlerin iç dünyasını aktarmadaki güçlü anlatım dili, ödüllü oyunculuk performansları gibi nitelikler filmin sanatsal değerini ön plana çıkarırken, makale filmin siyasal, yönetsel ve sosyolojik açılardan sunduğu zengin çözümleme potansiyeline odaklanmaktadır. Bu sayede "Kuru Otlar Üstüne" filmi, estetik bir sanat eseri olmanın ötesine geçerek Türkiye’de kırsal alanın modern devletle ilişkisi ve bürokratik yetersizlikleri aktarmada kullandığı güçlü metaforik dil ile sinemanın disiplinler arası araştırmalar için zengin bir nesne olabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Kuru Otlar Üstüne , Devlet–Toplum İlişkileri , Merkez–Çevre , Anomi , Yabancılaşma

State and Society in the Rural Periphery: An Interdisciplinary Analysis of the Film “About Dry Grasses

Öz

The present article applies a social, political, and administrative theoretical framework to analyse the 2023 film Kuru Otlar Üstüne. The film reflects rural realities through themes of loneliness, aimlessness, and disappointment, portraying the experiences of an art teacher in a remote Eastern Anatolian village. It moves beyond an individual story to offer a critical perspective on social issues accompanying modernisation. The article explores state-society relations, education policies, cultural capital reproduction, social anomie, centre-periphery tensions, bureaucratic alienation, and the modern individual’s search for identity. Dialogues, character power dynamics, and spatial and symbolic elements are examined through critical discourse and visual interpretive analysis, drawing on the theoretical frameworks of Shils, Şerif Mardin, Durkheim, Marx, Bourdieu, and Bauman. The film’s artistic value is underlined by nature-centred aesthetic shots, a powerful narrative that conveys characters’ inner worlds, and award-winning performances. Beyond its artistic qualities, the article highlights the film’s analytical richness from political, administrative, and sociological perspectives. Kuru Otlar Üstüne ultimately transcends aesthetic expression, demonstrating its potential as a subject of interdisciplinary inquiry. Through its metaphorical language, the film vividly portrays the complex relationship between rural regions and the contemporary Turkish state while pointing to bureaucratic constraints.

Anahtar Kelimeler

About Dry Grasses , State–Society Relations , Center–Periphery , Anomie , Alienation

Kaynakça

• Arıkan, H. ve Bilgiç, M. (2025). Bourdieu sosyolojisi açısından bir film okuma denemesi: Güneşli Pazartesiler. 23, 401–402.
• Aron, R. (2021). Sosyolojik düşüncenin evreleri (K. Alemdar, Çev., 1. bs.). Kırmızı Yayınları, 131.
• Aslan, C. (2021). Sosyolojinin kurucuları. M. Özben (Ed.), Sosyolojiye giriş içinde. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları, 9–22.
• Aytekin, P. E. (2015). Nuri Bilge Ceylan sinemasının anlatısal dönüşümü: Fotoğrafik anlatımdan öyküsel anlatıma. Selçuk İletişim, 9(1), 247–265.
• Bahar, H. İ. (2009). Sosyoloji (Vol. 31). Usak Books, 131.
• Bauman, Z. (2020a). Modernlik ve müphemlik (İ. Türkmen, Çev., 4. bs.). Ayrıntı Yayınları, 219–258.
• Bauman, Z. (2020b). Postmodern etik (A. Türker, Çev., 4. bs.). Ayrıntı Yayınları, 12.
• Bauman, Z. (2023). Akışkan modernite (S. O. Çavuş, Çev., 5. bs.). Tellekt Yayınları, 12–15.
• Besnard, P. (1988). The true nature of anomie. Sociological Theory, 6(1), 91–95. https://doi.org/10.2307/201916
• Giddens, A. (2012). Sosyoloji (C. Güzel, Yay. Haz., 1. bs.). Kırmızı Yayınları, 38.
• Mardin, Ş. (1973). Center–periphery relations: A key to Turkish politics? Daedalus, 102(1), 169–190.
• Öksüz, İ. (2022). Sinema sosyolojisi bağlamında sosyal ve ekonomik yapılar, örnek olarak Toz Bezi filminin incelenmesi. Sinema Sosyolojisi, 21.
• Özben, M. (2021). Sosyoloji nedir. Sosyolojiye giriş. ATA-AÖF. https://www.ataaof.edu.tr/Dosyalar/SosyolojiyeGiris.pdf adresinden erişilmiştir.
• Sezal, İ. (2017). Sosyoloji (1. bs.). Beta Yayınları, 60.
• Shils, E. (1975). Center and periphery: Essays in macrosociology. Chicago: University of Chicago Press.
• Suğur, N. (Ed.). (2013). Sosyolojiye giriş (2. bs.). Anadolu Üniversitesi Yayınları (T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2551, AÖF Yayını No: 1521), 41.
• Swingewood, A. (2014). Sosyolojik düşüncenin kısa tarihi (O. Akınbay, Çev., 4. bs.). Agora Kitaplığı, 125.
• Turner, J. H., Beeghley, L. ve Powers, C. H. (2021). Sosyolojik teorinin oluşumu (Ü. Tatlıcan, Çev., 8. bs.). Sentez Yayıncılık, 363.
• Wallace, R. A. ve Wolf, A. (2018). Çağdaş sosyoloji kuramları (L. Elburuz & M. R. Ayas, Çev., 7. bs.). Doğu Batı Yayınları, 164–165.