Kahramanmaraş Koşullarında Farklı Oranlarda Yem Bezelyesi İle Tritikale Yetişiriciliğinin Ot Verimi İle Yem Kalitesine Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 1 Sayı: 2, 70 - 77, 30.12.2024

Zehra Korkmaz , Mustafa Kızılsımsek

Öz

Bu çalışma, yem bezelyesinin tritikale ile %25, %50 ve %75 karışım oranlarının ot verimi ve kalitesine etkilerini tespit etmek amacıyla yürütülmüştür. Deneme Tesadüf Blokları Deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak Kahramanmaraş ilinde yürütülmüştür. Araştırma sonucunda yem bezelyesi bitki boyunun 95.81-109.05 cm, tritikale bitki boyunun 87.33-101.39 cm, toplam yeşil ot veriminin 2404.00-4292.12 kg/da, toplam kuru ot veriminin 491.13-1336.45 kg/da, ham protein oranlarının %9.55-17.86, ham protein verimlerinin 87.84-163.13 kg/da, NDF içeriklerinin %43.66-59.43, ADF içeriklerinin %29.13-32.67 ve NYD değerinin 99.40-141.65 arasında değiştiği belirlenmiştir. Karışımların Alan Eşdeğerlik Oranları (LER) 1.00-1.45 arasında değiştiği, tüm karışımların yalın ekimlere göre avantajlı (LER>1) olduğu ve alanı daha etkin kullandığı tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda yem bezelyesinin tritikale ile karışım halinde yetiştirilmesinin yalın ekime göre verim ve kalite açısından daha uygun olduğu sonucuna varılmıştır. İncelenen özellikler sonucunda ot verimi ve kalitesi bakımından en uygun 75 tritikale+ %25 yem bezelyesi karışım oranı önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

YEM BEZELYESİ, Tritikale, karışım oranı, ot verimi

Teşekkür

Bu çalışma Zehra KORKMAZ'ın yüksek lisans tezinden üretilmiştir.

The Effect of Growing Fodder Pea and Triticale at Different Ratios on Forage Yield and Quality under Kahramanmaras Conditions

Öz

This study was carried out to determine the effects of 25%, 50% and 75% mixture rates of fodder pea with triticale on forage yield and quality. The experiment was carried out in Kahramanmaras province according to randomized block design with 3 replications. As a result of the research, forage pea plant height was 95.81-109.05 cm, triticale plant height was 87.33-101.39 cm, forage yield was 2404.00-4292.12 kg/da, dry yield was 491.13-1336.45 kg/da, crude protein ratios 9.55-17.86%, protein yields 87.84-163.13 kg/da, NDF (neutral detergent fiber) contents 43.66-59.43%, ADF (acid detergent fiber) contents 29.13-32.67% and RFV (relative feed value) value 99.40-141.65. Equivalence Ratios (LER) of the mixtures varied between 1.00-1.45, and it was determined that all mixtures were advantageous (LER>1) and used the area more efficiently compared to lean sowing. As a result of the research, it was concluded that growing fodder pea as a mixture with triticale is more suitable in terms of yield and quality than lean sowing. As a result of the analysed traits, the most suitable mixture ratio of 75% triticale + 25% forage pea is recommended in terms of herbage yield and quality.

Anahtar Kelimeler

fodder pea, triticale, mixing ratio, forage yield

Kaynakça

• Acar, İ., (2005). Kışlık Yem bezelyesi ekiminde bazı tahılların arkadaş bitki olarak kullanılması. [Yüksek Lisans Tezi], Selçuk Üniversitesi.
• Akbay, F., Günaydın, T., Arıkan, S., Açıkgöz, H., & Kızılşimşek, M. (2022). Sürdürülebilir tarım ilkeleri kapsamında yem bezelyesi + serin iklim tahıllarının birlikte yetiştirilmesinin ot verimi ve silaj kalitesi üzerine etkileri. ISPEC 10th International Conference on Agriculture, Animal Sciences and Rural DevelopmenT 18-19 JULY 2022-SİVAS / TÜRKİYE. 854-864.
• Almınfi, K., (2021). Kahramanmaraş şartlarında Macar fiği (Vicia pannonica Crantz.) ve yem bezelyesinin (Pisum sativum L.) tritikale (xTriticosecale Wittm.) ile karışım oranlarının ot verimi ve kalitesi üzerine etkileri.[Yüksek Lisans Tezi]. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi.
• Anonim (2021). Kahramanmaraş Meteoroloji il Müdürlüğü.
• AOAC, (1995). Association of Analitytical chemists. Official methods of analysis. 16th ed. Washington: AOAC International
• Arar, H. (2023) Manisa ovasında bazı yem bezelyesi (Pisum Sativum L.) çeşitlerinin adaptasyon, verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. [Yüksek Lisans Tezi], Adnan Menderes Üniversitesi.
• Arıkan, S., Akbay, F., Korkmaz, Z., Günaydın, T., Kızılyar, EN., & Kızılşimşek, M., (2023).Yem bezelyesinin farklı oranlarda arpa ve buğday ile birlikte yetiştirilmesinin silaj kalitesine etkisi. ISPEC Tarım Bilimleri Dergisi, 7(3),461-471, 2023.
• Ay, U., Altın, M., & Şen, C., (2017). Kırklareli koşullarında yem bezelyesi (Pisum arvense L.) – Buğday‟ ın (Triticum aestivum L.) farklı karışım oranları ve biçim zamanlarının ot verimi ve kalitesine etkisi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 14 (03), 80-85
• Ayalew, H., Kumssa, T. T., Butler, T. J., & Ma, X. F., (2018). Triticale improvement for forage and cover crop uses in the southern great plains of the United States. Frontiers in plant science, 9, 1130.
• Carr, P.M., Horsley, R.D., & Poland, W.W. (2004). Barley, oat, and cereal-pea mixtures as dryland forages in the Northern Great Plains. Agronomy Journal. 96:677– 684.
• Çelik, S., (2010). Kahramanmaraş koşullarında bazı tahıl türleri ile adi fiğin (Vicia Sativa L.) farklı karışım oranlarının ot verimi ve kalitesi üzerine etkileri. [Yüksek Lisans Tezi], Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi.
• Çopur Doğrusöz, M., Hakkoymaz, O., Başaran, U., Mut, H., Gülümser, E., (2023). Çavdar ile Macar fiği ve yem bezelyesinin karışık ekim sisteminde ot verimi ve kalitesi. ISPEC Tarım Bilimleri Dergisi, 7 (2),442-450.
• Davut, M., (2021). Bazı tahıllar ile yem bezelyesinin karışık yetiştiriciliğinin ot verimi ve kalitesi üzerine etkileri. [Yüksek Lisans Tezi]. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi.
• Deniz, C., (2021). Harran ovası koşullarında kışlık ara dönemde yetiştirilen yaygın fiğ, tahıl karışımlarında farklı ot hasat dönemlerinin verim ve kalite özelliklerine olan etkisinin belirlenmesi. [Yüksek Lisan Tezi], Harran Üniversitesi.
• Duman, İ., (2018). Kırıkkale şartlarında yem bezelyesi ve macar fiğinin tritikale ile karışımlarında uygun karışım oranının belirlenmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. Yozgat Bozok Üniversitesi.
• Eğritaş, Ö., (2014). Ordu ekolojik koşullarında yetiştirilen yaygın fiğ+ tahıl karışımlarının ot verimi ve kalitesinin belirlenmesi. Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Ergül, S. (2023). Aydın koşullarında yem bezelyesi (Pisum Arvense L.) ile tahılların karışım oranlarının verim ve kalite üzerine etkileri. [Yüksek Lisans Tezi], Adnan Menderes Üniversitesi.
• Gülümser, E., Mut, H., Doğrusöz, M. Ç., & Başaran, U. (2017). Baklagil yem bitkisi tahıl karışımların ot kalitesi üzerinde tohum oranlarının etkisi. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 31(3), 43-51.
• Lithourgidis, A.S., Dordas, C.A., Damalas, C.A., & Vlachostergios, D.N., (2011). Annual intercrops: an alternative pathway for sustainable agriculture. Australian Journal of Crop Science, 5(4), 396-410.
• McGoverin, C, M., Snyders, F,, Muller, N,., Botes, W., Fox, G., & Manley, M., 2011. A review of triticale uses and the effect of growth environment on grain quality. Journal of the Science of Food and Agriculture, 91(7), 1155-1165.
• Mirza, A., & Doğrusöz, M. Ç. (2023). Yozgat koşullarında yem bezelyesi ve Macar fiği ile tritikale ikili karışımlarında ot kalitesinin belirlenmesi. ISPEC journal of agricultural sciences (Online) , 7(1), 184 - 194. doi.org/10.5281/zenodo.7768371
• Ngwira, A.R., Aune, J.B., & Mkwinda, S. (2012). On-farm evaluation of yield and economic benefit of short term maize legume intercropping systems under conservation agriculture in Malawi. Field Crops Res. 132, 149–157.
• Parlak, A. Ö., & Göçmen, N. (2017). Yem bezelyesi ile arpa, yulaf ve tritikale karışım oranlarının belirlenmesi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 5(1), 119-124.
• Seydoşoğlu, S., Gelir, G., & Çam, B. A. (2020). Yem bezelyesi ve tritikale karışımlarında karışım oranları ile biçim dönemlerinin ot verimine etkileri. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(1), 9-13.
• Sipahioğlu, O., Mut, H., Gülümser, E., Doğrusöz, M. Ç., & Başaran, U. (2022). Yem bezelyesi tarımında arpanın arkadaş bitki olarak kullanılması. ISPEC Journal of Agricultural Sciences, 6(2), 202-210.
• Tansı, V., (1987). Çukurova Bölgesinde Mısır ve Soyanın İkinci Ürün Olarak Değişik Ekim Sistemlerinde Birlikte Yetiştirilebilmesinin Tane ve Hasıl Yem Verimine Etkisi Üzerine Araştırmalar. Doktora Tezi (Basılmamış), Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Van Soest, P.J., Robertson, J.B., & Lewis, B.A., (1991). Methods for dietary fiber, neutral detergent fiber, non-starch polysaccharides in relation to animal nutrition. Journal Dairy Science. 71, 3583–3597.
• Yavuz, T., (2017). Farklı biçim zamanlarının yem bezelyesi (Pisum sativum L.) ve yulaf (Avena sativa L.) karışımlarında ot verim ve kalitesi üzerine etkileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2017, 26 (1):67-74.
• Yıldırım, S., & Parlak, A. Ö., (2016). Tritikale ile bezelye, bakla ve fiğ karışım oranlarının belirlenerek yem verimi ve kalitesine etkileri. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 4 (1), 77–83.
• Yıldırım, S., (2017). Tritikale ile yem bezelyesi, bakla ve macar fiği karışım oranlarının belirlenmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Yousif H. A., (2016). The effects of common vetch (Vicia sativa L.) and trıtıcale (X Triticosecale Wittmack.) mixture rates on hay yield and quality under Bingol conditions. Bingol University, İstitute Of Science, Master Thesis. 68 ss.
• Zengin, Ş. Ç., & Kır, H., (2022). Macar Fiği ve Çavdar Karışımlarında Uygun Karışım Oranı ve Biçim Zamanının Belirlenmesi. MAS Journal of Applied Sciences, 7(Özel Sayı), 1263-1274.